به گزارش «اخبار خودرو»، دکتر علی دینی‌ترکمانی، عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی با ارائه توضیحاتی در مورد شرایط صنعت خودرو و چالش‌های موجود در مسیر جهانی شدن، به مدیریت این پنل پرداخت. همچنین سعید مدنی،کارشناس خودرو و مدیرعامل سابق سایپا، بیوک علیمرادلو بهعنوان کارشناس خودرو و امیرحسن کاکایی، عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت، در این میزگرد سخنرانی و اظهارنظر کردند.
آینده‌پژوهی و تحولات پیش‌روی صنعت خودرو در جهان، شناسایی دلایل عدم موفقیت صنعت خودرو کشور برای حضور در زنجیره ارزش جهانی و ارائه راهکارهای اساسی برای ارتقای قابلیت‌های فناورانه صنعت خودرو کشو ازجمله محورهای اصلی این میزگرد به شمار می‌روند.
ورشکستگی صنعت خودرو به بحران بیکاری می‌انجامد
عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی با اشاره به اینکه صنعت خودرو کشور بر مبنای شاخص کمیت تولید رشد خوبی داشته است، گفت: «اما آمار حاکی از آن است که از نظر هدف‌گذاری‌های مرتبط با توسعه صادرات عملکرد مناسبی در این حوزه وجود نداشته است. درواقع در بهترین حالت، ارزش صادرات ایران‌خودرو و سایپا حدود 17میلیون دلار برآورد می‌شود که در مقایسه با کشورهای دیگر مانند چین با ارزش صادرات 5میلیارد دلار یا ترکیه که ارزش صادرات صنعت خودرو آن حدود 8میلیارد دلار است، رقم بسیار ناچیزی به شمار می‌رود.»
دینی با بیان اینکه معنی این آمارها این است که ما در زنجیره ارزش صنعت خودرو جهان جایگاه خاصی نداریم، اظهار کرد: «به‌نظر می‌رسد اصلی‌ترین کارکرد صنعت خودرو کشور تامین بازار داخل آن هم با حمایت‌های تعرفه‌ای قوی است.»
وی با اشاره به ظهور پارادایم جدید در صنعت خودرو دنیا افزود: «استفاده از تکنولوژی‌های هوشمند و تولید خودروهای خودران در آینده موضوع بسیار مهمی است. خودروهای محیطزیستگرا، از نظر سوخت و کارکرد آینده بازار خودرو را تعیین می‌کنند. درحالحاضر نیز شرکت‌های بزرگ خودروساز مشغول تولید نمونه‌های اولیه این نوع خودروها هستند که اگر این محصولات تجاری شوند، تکلیف خودروسازانی که براساس الگوهای گذشته فعالیت می‌کنند، مشخص می‌شود.»
دینی با اشاره به اینکه بسیاری می‌گویند بگذاریم صنعت خودرو ورشکست شود، توضیح داد: «صحبت از ورشکستگی مختص اقتصادهایی است که بهره‌وری بالایی دارند و دچار بحران توسعهنیافتگی نیستند. اما در اقتصاد کشور ما که در تمام رشته فعالیت‌ها به نوعی درگیر بهره‌وری پایین هستیم، اگر خودروسازی ورشکست شود، به بحران ساختاری‌بیکاری منجر می‌شود.»
تقلیل نقش مدیران خودروسازی‌ها
مدیرعامل اسبق سایپا در بخش دیگر از این میزگرد تخصصی با اشاره به اینکه صنعت خودرو برخلاف صنایع دیگر، جایگاه خاصی دارد، گفت: «تاثیرات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این صنعت قابل‌انکار نیست. به این ترتیب مشکلی که امروز در این صنعت داریم، مساله زیرساخت‌های اقتصادی است. اهمیت این صنعت به اندازه‌ای است که در تمام دنیا کسانی که برای مدیریت خودروسازی‌ها انتخاب می‌شوند، از نظر توانمندی کمتر از وزیر نیستند.»
سعید مدنی با بیان اینکه در تمام دنیا خودروسازی ابزاری است تا سیاستمداران از طریق حمایت از این صنعت بتوانند بزرگ شوند و رشد کنند، اظهار کرد: «همچنین اهمیت ابعاد و تاثیرات اقتصادی و اجتماعی این صنعت را نیز باید پذیرفت.»
این کارشناس صنعت خودرو درخصوص نقش مدیران در اداره شرکت‌های خودروساز افزود: «تا چند سال قبل مدیران صنعت خودرو بیش از ۶۰درصد در مدیریت شرکت‌ها نقش داشتند، اما امروز این نقش و تاثیرگذاری به کمتر از ۲۰درصد رسیده است و صنعت خودرو توسط کسانی اداره می‌شود که سابقه قابل‌توجهی ندارند.»
وی با اشاره به اینکه حل مشکلات این صنعت به سادگی نیست، تاکید کرد: «در رابطه با زیرساخت‌هایی که برای توسعه صنعت خودرو ضروری است، باید گفت اگر قرار است روابط ما با جهان این باشد، بحث درباره این موضوعات بیهوده است و آن را تجربه خودروسازان جهان نیز ثابت کرده است. با وجود همه توانمندی‌ها، ما نمی‌توانیم بی‌نیاز از دنیا باشیم.»
مدنی در ادامه با اشاره به ضرورت ثبات نرخ ارز، درخصوص نظام قیمت‌گذاری بهعنوان یکی دیگر از زیرساخت‌های ضروری در این زمینه، تصریح کرد: «اگر نرخ ارز واقعی نشود و ارزش آن متناسب با تولید ناخالص ملی تعیین نشود، نمی‌توان از صنعت خودرو انتظار توسعه داشت. چراکه صنعت خودرو بدون صادرات محکوم به فناست. همچنین در مورد قیمت‌گذاری باید بپذیریم آنچه باعث شده قیمت خودرویی مانند پراید امروز به 50میلیون تومان برسد، نظام نامناسب قیمت‌گذاری است. اگر سرکوب قیمت وجود نداشت، پراید الان حداکثر ۳۰میلیون تومان بود و خودروساز ضرر نمیکرد. اما الان اگر خودروساز همین خودرو را ۵۰میلیون نیز بفروشد، ضرر می‌کند.»
وی ضمن تاکید بر لزوم به‌کار گیری مدیران متخصص و کاربلد، به موضوع تعرفه به عنوان یکی دیگر از موارد زیرساختی اشاره کرد و ادامه داد: «حمایت‌های تعرفه‌ای امروز به منتی بر سر صنعت خودرو تبدیل شده است. در حالی که وظیفه دولت وضع تعرفه است. بنابراین تعرفه باید حتما وجود داشته باشد و بسیاری از کشورها حتی آنها که عضو WTO هستند، تعرفه‌های جدی برای حمایت از تولید داخل در نظر گرفته‌اند.»
80درصد صنعت و بازار خودرو جهان در اختیار 17 شرکت
یک فعال صنعت خودرو در بخش دیگری از این میزگرد با بیان اینکه در دوران جنگ توان تولید هواپیمای بدون سرنشین با ۶درجه آزادی داشتیم، گفت: «امروز در کشور کمترین اهمیت به نیروی انسانی متخصص و مهندسان نابغه داده می‌شود، درحالیکه همین افراد می‌روند و در خودروسازی‌های بزرگ کشور فعالیت موثر دارند.»
بیوک علیمرادلو با تاکید بر اینکه امروز در کشور توان تولید خودروهای خودرران به‌طور کامل وجود دارد، اظهار کرد: «درحالی که هیچ‌کدام از زیرساخت‌های لازم برای اجرای چنین پروژه‌های ایجاد نمی‌شود. متاسفانه صنعت خودرو ما، صنعت مونتاژ و کار تحت‌لیسانس است و باید این را بپذیریم. بنابراین نمی‌توانیم درباره صادرات صحبت کنیم.»
این کارشناس خودرو با اشاره به اینکه باید بپذیریم 80درصد صنعت و بازار خودرو جهان در اختیار 17خودروساز بزرگ است، تاکید کرد: «اگر خودروسازی بخواهد خارج از این عرف حرکت کند، باید مثل خودروسازان بلوک شرق عمل کند. مانند شرکت اشکودا که زمانی رقیب بنز بود. اما بعد از جنگ جهانی به بلوک شرق رفت و سالها خودرویی در سبک پراید تولید می‌کرد. اما با تغییر ساختار سیاسی، جمهوری چک 96درصد این شرکت را به فولکس‌واگن داد و امروز اشکودا یکی از بهترین خودروسازان اروپایی محسوب می‌شود.»
وی با بیان اینکه ما نمی‌توانیم خارج از دایره ارتباطی خودروسازی جهانی عمل کنیم، تاکید کرد: «اما این فرایند نباید با فعالیت تحت لیسانس یا تولید سی‌کی‌دی انجام شود. اگر اینطور باشد، هر روز به یک کشور وابسته باشیم.»
