دشواری‌هایی که در زمینه تامین قطعات های‌تِک، از جمله EMS (سیستم مدیریت موتور) وجود دارد، ازجمله عواملی است که در شرایط تحریم مانع تولید و تجاری شدن خودروهای داخلی می‌شود. به همین دلیل تعدادی از قطعه‌سازان و تولیدکنندگان از سال‌ها قبل اقدام داخلی‌سازی این قطعه کرده‌اند که بعضی از آنها در این مسیر به موفقیت نیز رسیده‌اند.
گل‌وردی گلستانی از روسای سابق انجمن قطعه‌سازان کشور و ازجمله قطعه‌سازان قدیمی است که طی سال‌های گذشته، اقدام به واردات تکنولوژی تولید EMS، بومی‌سازی و تجاری‌سازی این تکنولوژی مهم در صنعت خودرو کرده است.
وی در گفت‌وگوی اختصاصی با «دنیای خودرو»، ضمن توضیح روند فعالیت خود در این زمینه و توانمندی‌های تولید این قطعه استراتژیک، به چالش‌هایی که برای توسعه فعالیت و تولید با آنها مواجه است نیز اشاره کرد.
عملکرد قطعه EMS در خودرو چگونه است؟
EMS در اصل یک نرم‌افزار است که مدیریت موتور و تمام عملکرد خودرو را به صورت الکترونیک برعهده دارد. به عبارت دیگر، هنگام استفاده از خودرو، از زمان زدن استارت، تمام کارکرد خودرو و هماهنگی بخش‌های مختلف توسط این قطعه انجام می‌شود.
از عملکرد پدال‌های گاز و ترمز و گیربکس گرفته تا شیشه بالابر خودرو و هماهنگی میان آنها به‌وسیله EMS برنامه‌ریزی و کنترل می‌شود. به این قطعه معمولا رایانه خودرو نیز می‌گویند. هر EMS شامل برد الکترونیک و ایموبلایزری است که همه آپشن‌های خودرو روی آن سوار می‌شوند. همچنین سایر قطعاتی که به EMS متصل می‌شوند نیز شامل انژکتور، سنسورها، کویل و... است.
آیا تا پیش از این امکان تولید داخل این قطعه وجود نداشته است؟
درواقع سابقه تولید و داخلی‌سازی EMS در این سطح، تا پیش از این در کشور وجود نداشته است. البته برخی قطعه‌سازان بخش‌هایی از این قطعه را تولید می‌کنند. اما تلاش ما در این جهت است که تمام بخش‌های این قطعه را داخلی‌سازی کنیم. چراکه درحال‌حاضر دانش‌فنی تولید این قطعه را در اختیار داریم اما با مشکلاتی در زمینه تامین نقدینگی و سرمایه مورد نیاز مواجه هستیم که در صورت حل این چالش‌ها و همکاری مشتریان ما که خودروسازها هستند، می‌توانیم کار را بیش از این توسعه دهیم.
دانش فنی که به آن اشاره کردید، چگونه به دست آمده است؟ آیا دانش فنی بومی بوده یا از کشور دیگری آمده است؟
تکنولوژی تولید EMS طی همکاری ما با طرف آلمانی به دست آمده سومین EMS است که تکنولوژی آن در کشور آلمان ایجاد شده، درواقع فعالیت مشترک دو شرکت آلمانی فعال در حوزه سخت‌افزار و نرم‌افزار با مالکیت و سرمایه‌گذاری شرکت ما به‌عنوان طرف ایرانی، به تولید این قطعه استراتژیک خودرو انجامید.
در این راستا توجه به این نکته حائزاهمیت است که در کشور آلمان به هیچ عنوان امکان کپی کردن تکنولوژی وجود ندارد. در نتیجه این همکاری، سومین سیستم EMS در کشور آلمان توسعه پیدا کرد و چون مالکیت و سرمایه‌گذاری از سوی طرف ایرانی صورت گرفته بود، به شرکت‌های ایرانی نیز نمایندگی اعطا شد.
همچنین در حال مذاکره هستیم که به تعدادی از شرکت‌های چینی نیز نمایندگی بدهیم. لازم می‌دانم یادآوری کنم در تمام دنیا کمتر از 10شرکت تکنولوژی تولید این قطعه را در اختیار دارند.
از اجرای این پروژه چه مدت می‌گذرد؟
لازمه استفاده از EMS، هوشمند کردن خودروهاست که این روند اصطلاحا به‌عنوان کالیبراسیون خودرو معروف است. به این ترتیب از سه‌سال قبل این قطعه روی موتورهای TU-5 و TU-3 شرکت ایران‌خودرو کالیبره شده و نصب می‌شود.
توان فعلی تولید EMS توسط این شرکت چقدر است و چه میزان از نیاز داخل از این طریق تامین می‌شود؟
درحال‌حاضر روزانه حدود 300 تا 400 قطعه EMS را برای این شرکت تامین می‌کنیم. در حالی که به دلیل کیفیت این قطعه، درخواست ایران‌خودرو این است که این تعداد را به یکهزار قطعه در روز افزایش دهیم. اما باتوجه به مشکلات ناشی‌از تحریم‌ها و چالش‌های مالی که به‌دلیل کاهش ارزش ریال با آن مواجه شده‌ایم، ناچار امکان افزایش تیراژ تولید را نداریم.
آیا توان توسعه این محصول در کشور وجود دارد؟
میزان توسعه و تولید ما تا حد زیادی بستگی به سفارش خودروسازان دارد. در حال حاضر خودروسازان از ما خواسته‌اند این محصول را برای استفاده در اکثر خودروها، توسعه دهیم. در واقع ما برای اینکه فروش این قطعه را گسترش دهیم، از نظر توانمندی با محدودیتی مواجه نیستیم. اما مساله این است که توسعه کیفی یک خودرو مهم‌تر از افزایش تیراژ و تعداد تولید است.
برای مثال ما موتورهای TU-5 و TU-3 را به استاندارد یورو5 ارتقا دادیم. البته این قابلیت وجود دارد که این استاندارد را به یورو6 نیز ارتقا دهیم. چون تکنولوژی و دانش‌فنی را در اختیار داریم و دستمان باز است مانند شرکت بوش و کانتی، هر گونه درخواست خودروساز را پاسخ دهیم.
اتفاقا در این راستا ترافیک فعالیت‌های مهندسی ما به‌دلیل افزایش درخواست‌ها بسیار زیاد شده است. اما در عین حال از نظر کمی، برای تولید، به واردات قطعاتی مانند انژکتور نیاز است، این قطعه توسط شرکت‌های محدودی تولید می‌شود و تولید آن نیز به سرمایه‌گذاری بسیار زیادی نیاز دارد.
به بیان کلی، افزایش تیراژ تولید نیاز به فراهم کردن ملزوماتی دارد که این مساله خود سرمایه زیادی می‌طلبد. به‌همین‌دلیل ما برای توسعه مشکلی نداریم اما برای افزایش تیراژ تولید مشکل داریم.
به بخشی از چالش‌های مالی در مسیر افزایش تیراژ اشاره کردید. آیا خودروسازان ازجمله ایران‌خودرو به‌عنوان مشتری اصلی محصولات، این شرکت را در این زمینه حمایت نخواهد کرد؟
نظر ایران‌خودرو در این زمینه مثبت است. این شرکت به‌عنوان مشتری، ازجمله مشوق‌های ما در زمینه توسعه تولید EMS به‌شمار می‌رود.
اما مساله این است که خودروسازان درحال‌حاضر با مشکلات مالی شدیدی مواجه هستند و نمی‌توان انتظار حمایت مالی از آنها داشت. درعین‌حال تا چند سال قبل، حجم سرمایه مورد نیاز ما یکهفدهم امروز بود، همچنین باتوجه به بهره‌های بالای بانکی نیز استفاده از تسهیلات بانکی در طول مدت نیز بیش‌از سود، به زیان تولیدکننده تمام می‌شود.
به این ترتیب کدام روش‌های مالی و تامین نقدینگی می‌تواند به ادامه روند تولید این قطعه استراتژیک، کمک کند؟
به‌نظر می‌رسد دولت باید تسهیلاتی را به این منظور فراهم کند. این موضوع باعث می‌شود تولید داخل ما افزایش یافته و خروج ارز از کشور کاهش یابد. به‌همین دلیل پیشنهاد ما این است که دولت سرمایه‌ای را در نظر بگیرد تا به تولیدکنندگانی تخصیص داده شود که در زمینه داخلی‌سازی قطعات استراتژیک که تامین آن به منابع خارجی وابسته است، کمک کند.
غیر از این، سایر چالش‌هایی که در شرایط فعلی در زمینه تولید وجود دارد، شامل چه مواردی است؟
هر خودرو از حدود 4هزار قطعه تشکیل شده است و برای تولید خودرو در هر جای دنیا، همین تعداد قطعه موردنیاز است. به‌عنوان مثال خودروساز اروپایی خودرو تولید خود را با قیمت 30 تا 40هزار یورو می‌فروشد و خودروساز چینی محصول خود را با قیمت 25 تا 30هزار یورو عرضه می‌کند. اما در کشور ما مقرر می‌شود خودرو با قیمت کمتر از 10هزار یورو به فروش برسد.
این عاملی است که روند حرکت صنعت خودرو را کُند می‌کند. بعد در شرایطی که قیمت فروش خودرو محدودیت دارد، فولادمبارکه محصول خود را با قیمت جهانی به فروش می‌رساند یا پتروشیمی‌ها محصولات خود را به قیمت روز می‌خرند. اینها کار را دشوار می‌کند.
