به گزارش «اخبار خودرو»، مشکلات ناشی‌از کمبود نقدینگی در صنعت خودرو و قطعه‌سازی، از مهم‌ترین موانعی به‌شمار می‌رود که تولید در این بخش را دشوار کرده است. در حالی که بر اساس مصوبه هیات دولت، سال گذشته 4هزارمیلیارد تومان تسهیلات به این بخش تزریق شد اما در همان روزهای ابتدای امسال قطعه‌سازان اعلام کردند بدون اجرای بخش دوم این مصوبه که شامل پرداخت 7هزار میلیارد تومان تسهیلات بود، چرخ این صنعت از حرکت باز خواهد ایستاد.
این تاکیدات در شرایطی مطرح می‌شود که بسیاری از فعالان و کارشناسان این صنعت معتقدند اگر برنامه‌ریزی و چارچوب سیاست‌گذاری درستی وجود نداشته باشد، هر میزان پول که به صنعت تزریق شود، نتیجه بهتری حاصل نخواهد شد.
در این رابطه رضا رضایی، عضو انجمن صنایع همگن و قطعه‌سازی کشور و از فعالان قطعه‌سازی در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌خودرو» توضیحاتی داد. وی در این گفت‌وگو به جدیدترین مشکل قطعه‌سازان که تایید نشدن ثبت‌سفارش‌ها ازسوی بانک مرکزی است نیز اشاره کرد.
در زمینه پرداخت 7هزار میلیارد تومان تسهیلات دولتی به قطعه‌سازی به نظر می‌رسد هنوز تصمیم واضحی اتخاذ نشده، آیا وضعیت اجرای کامل مصوبه سال گذشته هیات دولت مشخص شده است؟
واقعیت این است وضعیت اجرای بخش دوم مصوبه هیات‌دولت به هیچ عنوان مشخص نیست. مدتی قبل در دیدار حضوری که با رئیس بانک مرکزی داشتم، درباره این موضوع سوال کردم اما پاسخ مشخص و شفافی دریافت نکردم.
جدی‌ترین مشکلات قطعه‌سازی درحالحاضر شامل چه مواردی است؟
موضوع ثبت‌سفارش‌ها یکی از جدیدترین مشکلاتی است که در روزهای اخیر قطعه‌سازان با آن مواجه شده‌اند. عصر روز شنبه (دیروز) متوجه شدیم بانک مرکزی برای اولین‌بار همه ثبت‌سفارش‌های مواد اولیه و قطعات را رد کرده است. معمولا روند به این شکل است که برای واردات، قطعه‌سازان ثبت‌سفارش را انجام می‌دهند و باید به تایید بانک مرکزی برسد.
اما این بار در کمال تعجب متوجه شدیم بانک مرکزی ثبت‌سفارش‌ها را تایید نکرده و همه را برگشت زده، در این زمینه هنوز پاسخ شفافی هم ارائه نشده است. فعلا درحال پیگیری این موضوع هستیم. این ثبت‌سفارش‌ها بیشتر شامل مواد اولیه، برخی قطعات برقی و... بوده و قطعه‌سازان دیگر نیز در مورد ثبت‌سفارش با همین مشکل مواجه شده‌اند.
درحالی‌که گفته می‌شود وضعیت تولید در قطعه‌سازی و خودروسازی چندان روبه‌راه نیست اما خودروسازان هر بار از افزایش تولید و گرفتن سهم بیشتر از بازار خبر می‌دهند. این اتفاقات متناقض چگونه امکان‌پذیر است؟
افزایش تولید برخی خودروها به این دلیل است که خودروسازان تمرکز خود را بر تولید خودروهای معطوف کرده‌اند که عمق ساخت داخل بیشتری دارند. این اقدام اتفاقا ازجمله مدیریت‌های درستی است که خودروسازان در این مدت داشته‌اند. درواقع تولید خودروهایی که قطعات آنها بیشتر قابل دسترسی باشد و درصد زیادی از آنها داخلی‌سازی شده باشد، از اقدامات منطقی بوده که توسط خودروسازان صورت گرفته است.
درواقع با توجه به افزایش قیمت خودرو طی ماه‌های گذشته، به نظر می‌رسد این حداقل اقدامی است که انتظار می‌رفت خودروسازان انجام دهند. با این حال آنها هنوز هم نتوانسته‌اند نیاز بازار را تامین کنند و خودروهای ناقص زیادی در کارخانه‌ها ته‌نشین شده است.
خودروسازی و بهطور کلی صنعت در کشور با موانع و مشکلات متعدد دستوپنجه نرم می‌کند. موضوعی که خودروسازان همیشه بر آن تاکید می‌کنند این است که سیاست قیمت‌گذاری طی سال‌های گذشته درست نبوده، به عبارت دیگر، گلایه خودروسازان این است که اگر قیمت خودرو از دو، سه سال قبل درست می‌شد و این سیستم می‌توانست از سود منطقی بهره ببرد، الان شرایط صنعت خودرو و قطعه‌سازی مثل امروز نبود.
باید بپذیریم همه مشکلات صنعت خودرو به اینجا ختم نمی‌شود. تنها بخشی از مشکلات امروز ناشی‌از آغاز دور جدید تحریم‌ها از سال گذشته و تبعات ناشی از تحریم‌های اقتصادی شامل مشکلات بانکی، اختلال در تعاملات مالی بین‌المللی، چالش‌های حوزه نفت و... می‌شود. مساله مهم دیگر، فرصت‌سوزی‌هایی است که انجام شده است. درعینحال سیاست‌گذاری‌های دولت نیز بخش دیگری از مشکلات را رقم زده است.
به چه دلیل برای حل هر مشکلی در صنعت خودرو و قطعه‌سازی، پیش از هر چیز بر لزوم تزریق نقدینگی تاکید می‌شود؟ در حالی که پیش‌از این هم بارها تسهیلاتی به این بخش ارائه شده است اما هنوز شاهد وجود مشکلات متعدد در تولید این صنعت هستیم.
بحث ما فقط دریافت تسهیلات نقدی نیست. در واقع پول به تنهایی به ایجاد توسعه منتهی نمی‌شود. سرمایه و پول به همراه عقلانیت است که می‌تواند به افزایش بهره‌وری بیانجامد.
باید این موضوع را فراموش کرد خودروسازان در کشوری مانند کره‌جنوبی که امروز در میان خودروسازان معتبر دنیا قرار دارند، هنوز هم از حمایت‌های تشویقی و انگیزشی دولت کره بهره‌مند هستند.
ثلا دولت کره به تولیدکننده فولاد خود اعلام می‌کند بهترین فولاد را به خودروساز بدهد و برای تامین این بخش از نیاز، با خودروسازان این کشور همکاری داشته باشد. همین روال در مورد پتروشیمی‌ها و سایر تولیدکنندگان مواد اولیه نیز وجود دارد.
همچنین قطعه‌سازان نیز از شرایط تسهیل و روان‌سازی برخوردارند. مجموعه این حمایت‌هاست که باعث می‌شود خودروسازی در این کشور تا این حد توسعه بیابد. بر این اساس تاکید بر این است حمایت از صنعت خودرو، نباید تنها به تزریق نقدینگی و ارائه تسهیلات محدود شود. این در حالی است که متاسفانه برخی از عرضه‌کنندگان و تولیدکنندگان مواد اولیه در کشور، بسیار جلوتر از آمریکا و تحریم‌ها حرکت می‌کنند.
هر روز قیمت محصولات را افزایش دادند و در مقابل میزان عرضه به بازار را کم کردند. ضمن اینکه تا پیش از این، قطعه‌سازان از امکان خرید اعتباری مواد اولیه برخوردار بودند و هر نیازی را که داشتند تامین می‌کردند. اما شرایط فعلی، ناچار هستند کل هزینه خرید مواد اولیه را بپردازند و درمقابل بعد از حدود یک ماه، تازه بخشی از سهمیه خود را دریافت می‌کنند.
بسیاری از قطعه‌سازان می‌گویند درحالحاضر امکان خرید اعتباری مانند گذشته را ندارند. دلیل از بین رفتن این امکان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تا یکی، دو سال قبل قیمت دلار سه هزار تومان بود. در آن زمان اگر یک بنگاه اقتصادی 100میلیارد تومان اعتبار داشت، با احتساب قیمت ارز و میزان تورم در همان دوره، این بنگاه به هر شکل فعالیت داشت. اما امروز که قیمت دلار گاهی تا چهار یا پنج برابر آن زمان افزایش یافته است، دیگر آن 100میلیارد تومان اعتبار، ارزش لازم را نداشته و دیگر کاربرد آنچنانی هم ندارد. این در حالی است که قطعه‌سازان مشتری دیگری جز خودروساز ندارند.
خودروسازان هم که تا پیش از این قراردادهای دو ماهه و سه ماهه با قطعه‌سازان داشتند، حالا گاهی تا شش و هفت ماه هم مطالبات قطعه‌سازان را نمی‌پردازند. همه اینها ازجمله عواملی هستند که شرایط امروز را ایجاد کرده‌اند. در حالی که اگر یک بنگاه اقتصادی در موقعیتی قرار بگیرد که نتواند برنامه و مدیریت هوشمند، عقلانی و باثبات داشته باشد، قطعا نمی‌تواند به حیات خود ادامه دهد.
متاسفانه امروز یکی از معضلاتی که قطعه‌سازان از آن رنج می‌برند، نبود برنامه‌ای است که حتی بتوان تا 50درصد روی اجرای آن حساب کرد. هر کدام از گروههای «تی‌یر1» و «تی‌یر2» با تعداد زیادی شرکت تامین‌کننده و قطعه‌ساز کار می‌کنند. ق
بلا این تامین‌کنندگان قطعه و مواد اولیه و همین قطعه‌سازان در مدت‌های دوماهه و سه‌ماهه به گروه «تی‌یر1» قطعه می‌دادند و دیر یا زود پول خود را دریافت می‌کردند یا در مواردی در ازای تامین نیاز، پرداخت با چک را هم قبول می‌کردند.
الان اما آنها هم می‌گویند امنیتی وجود ندارد که کالا یا مواد اولیه مورد نیاز ما را تامین کنند و بتوانند مطالبات خود را سر وقت دریافت کنند. به همین دلیل فقط امکان خرید نقدی وجود دارد. این مجموعه شرایط به ایجاد بی‌ثباتی، بدبینی و بی‌برنامگی منجر شده است.
امروز هیچ‌کدام از مدیران این بخش حتی از وضعیت فردای خود اطمینان ندارند. در این شرایط ما مجبوریم خریدها و تامین نیاز خود را نقد انجام دهیم درحالی‌که هنوز ریالی از خودروساز دریافت نکرده‌ایم. به‌هم‌ریختگی شرایط، نبود ثبات در سیاست‌گذاری‌ها و فقدان قوانینی که بتوان بر اساس آنها برنامه‌ریزی کرد، وضعیت را بسیار آشفته و به هم ریخته کرده است.
