به گزارش «اخبار خودرو»، گمانهزنیهای رسانهای زیادی درباره سفر شینزو آبه و پیشنهادهای او به ایران مانند خرید نفت و سرمایهگذاری در منطقه چابهار و سواحل مکران مطرح شده که صنعت و بازار خودرو هم روی مثبت به آن نشان دادهاند، بهویژه اینکه حلشدن موضوعات محل اختلاف یا پیدا شدن راهی برای فروش نفت میتواند تاثیر زیادی بر ثبات فعلی و حتی کاهش نرخ ارز داشته باشد که دستمایه تامین بخشی از مواداولیه و قطعات مورد نیاز برای تولید خودرو در کشور است. البته اظهار نظر درخصوص نتایج اولین سفر نخست وزیر ژاپن به ایران کمی زود است. اما پرسشی که در این شرایط مطرح میشود، این است که دستاورد سفر نخستوزیر ژاپن به ایران برای صنعت خودرو در آینده چه خواهد بود؟
نویدهایی برای آینده صنعت خودرو
درخصوص تاثیرات سفر شینزو آبه بر تحولات سیاست خارجی و به تبع آن اقتصاد کلان و صنایع بالادستی کشور، علیرضا قربانینژاد، کارشناس صنعت و بازار خودرو گفت: «آنچه از سفر نخست وزیر ژاپن مشخص است، بررسی کلیات سیاستهای خارجی و تنشزا در منطقه بوده و مشخص نیست که در پی این سفر تفاهمی در مورد مشخصی حاصل شود یا خیر. هنوز برای پیشبینی ورود ژاپنیها به صنعت خودرو ایران آن هم تنها با یک سفر یک مقام بلندپایه از آن کشور به ایران خیلی زود است، اما این سفر میتواند نویدبخش آن باشد که در صورت رفع تحریمها، این بار ژاپن از جمله کشورهایی خواهد بود که حضور فعالتری در صنعت خودرو کشور خواهند داشت.»
وی افزود: «خودروسازی در ایران با گرایش به غرب سالها پرورش یافته است و گرایش بازار ما به محصولات اروپایی بیشتر از تمایل به تولیدات کارخانههای آسیای شرقی حتی برندهای خوشنام ژاپنی است. این امر نیاز به تعریف صنعتی و بازارسنجی دارد تا بتوان سهمی از بازارهای مصرف را در اختیار خودروسازان ژاپنی قرار داد.»
امکانسنجی جایگزینی ژاپنیها با فرانسویها
این کارشناس با اشاره به اظهارات مطرحشده مبنی بر احتمال جایگزینی خودروسازان ژاپنی بهجای فرانسویها در صنعت خودرو ایران عنوان کرد: «بهطور قطع تنها با یک سفر، تویوتا جایگزین پژو نمیشود، چرا که نهتنها تصمیم سادهای نیست، بلکه اجراییشدن این تصمیم نیز به آسانی امکانپذیر نیست.»
وی ادامه داد: «سرمایهگذاری عظیمی در صنعت خودرو ایران با هدف تطبیق با روش تولید فرانسویها انجام شده و تبدیل آن با هدف تطبیق با صنعت خودرو ژاپن نیازمند سرمایهگذاری جدیدی است که توان آن در شرایط فعلی وجود ندارد.»
امتیاز رفع تحریم صنعت خودرو
بنا بر گمانهزنی رسانههای آمریکایی، رفع تحریم صنعت خودرو یکی از موارد بسته پیشنهادی آمریکا برای ایران عنوان شده بود و برخی کارشناسان بر همین مبنا از احتمال حضور خودروسازان ژاپنی در صنعت خودرو ایران در صورت رفع تحریمهای مربوط به آن سخن میگفتند.
قربانینژاد در این باره گفت: «برخلاف گمانهزنیهای روزنامههای آمریکایی، در صحبتهای رد و بدل شده در دیدارهای دیپلماتیک حرفی از سه پیشنهاد مطرحشده از سوی آمریکا که تعلیق تحریم صنعت خودرو ایران نیز یکی از آنها عنوان شده بود، به میان نیامد. بنابراین، ممکن است این گمانهزنیها بهطور کلی صحت نداشته و تنها در حد یک پیشبینی باشد. ضمن آن که در صورت صحت این مساله نیز صنعت خودرو ژاپن در ایران انتفاع زیادی ندارد و تجربه این حضور در گذشته نیز تنها در اندازه مونتاژ چند سیکیدی مزدا و ایسوزو بوده است که در مجموع از 500میلیون دلار تجاوز نمیکند.»
وی افزود: «ارقام مبادلهشده میان خودروسازی ایران و ژاپنیها نهتنها برای ایران چشمگیر نبوده بلکه برای آنها نیز این عدد در قیاس با اقتصاد ژاپن یا حتی صنعت خودرو ژاپن چشمگیر نیست که بخواهد ژاپن را برای همکاری در صنعت خودرو ترغیب کند و حتی در صورت ورود بهصورت کوتاهمدت نیز حضور ژاپن در صنعت خودرو در حد ایسوزو خواهد بود. مگر آن که تحتتاثیر مذاکرات اخیر در درازمدت اتفاق دیگری رخ دهد.»
باید همچنان منتظر بود
این کارشناس صنعت خودرو در پاسخ به این سوال که آیا هدف سفر آبه به تهران فقط تنشزدایی از روابط ایران و آمریکا بوده است، گفت: «اگر هدف مقام ژاپنی از این سفر صرفا تنشزدایی میان ایران و آمریکا و متقاعدکردن ایران برای انجام مذاکره جدید باشد، باید گفت این رویکرد، اقدامی بیحاصل است. چرا که تنها در یک نمونه، ایران پیش از این مذاکرهای با آمریکا انجام داده است که به برجام انجامید و در نهایت با تغییر نفر اول سیاسی در آمریکا برجام مانند دیگر قراردادهای بینالمللی در آن کشور کنار گذاشته شد.»
وی در پایان گفت: «ملاقات شینزو آبه با نفرات اصلی و اجرایی کشور منجر به تنظیم تفاهمنامهای نشده است. درحالیکه امیدواری فعالان صنعت خودرو به سفر نخست وزیر ژاپن برای رفع بسیاری از موانع و تعلیق تحریمهای این صنعت بود. درهرحال باید منتظر بود تا مدت زمان مناسب برای رصد تاثیرات دیدارهای دیپلماتیک سپری شود.»