به گزارش «اخبار خودرو»، چین در حال مطرح شدن به عنوان سازنده بزرگ‌ترین و سریع‌ترین موج در ظرفیت تولید روغن پایه است. این کشور با افزودن ۳میلیون‌و۴۰۰هزارتن به ظرفیت سالانه روغن پایه گروه دو قصد دارد جایگاه خود را به عنوان دومین تامین‌کننده این ماده پس از آمریکا تثبیت کند. به طور قطع فوران محصول نهایی تولیدشده از این روغن‌پایه‌ها به زودی برداشت خواهد شد، اما متخصصین این صنعت می‌گویند که ورود این محصولات جدید می‌تواند به چالشی برای مالکین این سایت‌های جدید و سایر سایت‌های تولید روغن پایه تبدیل شود.
روند توسعه پالایشگاه‌های چینی
از ماه ژوئن سال ۲۰۱۸ تا ماه آپریل امسال، پالایشگاه‌های چینی حداقل ۶ خط تولید روغن پایه جدید را افتتاح کرده یا حجم کلی تولید خود را افزایش داده‌اند. همچنین قرار است تا پایان امسال ۳خط جدید نیز به این مجموعه اضافه شود.
به این ترتیب چین با ظرفیت تولید ۹میلیون‌تن درسال به سادگی به عنوان دومین تولیدکننده روغن پایه در جهان شناخته می‌شود و با پایان 3پروژه اخیر این ظرفیت به ۱۲ونیم‌میلیون تن در سال خواهد رسید. لازم به ذکر است که رقیب اصلی چین یعنی ایالات‌متحده ظرفیتی برابر با ۱۳.۲میلیون تن در سال دارد؛ یعنی اختلافی بسیار اندک با چینی‌ها. در جایگاه سوم کره‌جنوبی قرار دارد که اختلافی در حدود یک‌سوم (حدود ۴ میلیون تن در سال) با جایگاه اول و دوم خواهد داشت.
به همین خاطر است که تحلیلگران این صنعت بیان کرده‌اند که در طول تاریخ چنین رشدی را در مدت زمان کوتاه سراغ ندارند. استیون ژانگ، مدیر پروژه شرکت کلین می‌گوید: «میزان ظرفیت جدید در مقایسه با سایر بازارها بی‌سابقه است.» نزدیک‌ترین مثال را می‌توان در خاورمیانه یافت که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸ در حدود ۳میلیون تن در سال به ظرفیت تولید خود اضافه کرد که این مثال هم در مورد بازه زمانی ۷ساله برای مجموع ۴کشور منطقه مورد اشاره است.
کدام شرکت، کدام گروه روغن پایه؟
عمده حجمی که قرار است توسط چین به ظرفیت تولید اضافه شود، به گروه ۲ و ۳ اختصاص دارد. در این میان شرکت شیمیایی شیدا (Shida Changsheng Chemical)، گروه صنعتی جانهنگ (Junheng Industrial Group) و کایتای پتروشیمی (Kaitai Petrochemical) بیشترین تاکید خود را روی گروه ۲ قرار داده‌اند. اما گروه لوآن که تا پیش از این به تامین ذغال‌سنگ می‌پرداخت، پالایشگاهی برای تولید روغن پایه گروه ۳ احداث کرده است که ظرفیتی در حدود ۳۵۰ هزار تن در سال دارد.
بیشتر پروژه‌ها در منطقه‌ای در شرق چین به نام شاندونگ اجرایی خواهد شد که فاصله کمی با دریای زرد دارد. در واقع این منطقه قرار است در کنار خلیج کاست در آمریکا (Gulf Coas) و بندر اولسان کره‌جنوبی به بزرگ‌ترین مراکز تولید روغن پایه در دنیا تبدیل شود. جالب اینجاست که فاصله شاندونگ و اولسان کمتر از ۲۰مایل است.
تاریخچه تولید روغن پایه در چین
پیش از پروژه‌های سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰، از 10سال پیش یعنی از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ نیز ۲۲پروژه برای احداث سایت‌های تولید روغن پایه اجرایی شده بود. اما اکثر آن‌ها به وسیله دوشرکت ملی وابسته به دولت چین یعنی پتروچاینا (PetroChina) و سینوپک (Sinopec) اجرایی شده و عمدتا به تولید روغن پایه گروه یک می‌پرداختند. اما در طی همین سال‌ها پتروچاینا نیمی از تولیدات خود را به روغن پایه گروه ۲ اختصاص داد و در مورد سینوپک بیش از دو-سوم ظرفیت آن‌ها گروه ۲ و ۳ شد. اما اتفاقی که باعث شد چینی‌ها ادعای سبقت از ایالات‌متحده را داشته باشند، وارد شدن شرکت‌های خصوصی چینی در حوزه احداث پالایشگاه‌هایی بود که به طور اختصاصی برای تولید گروه ۲ و ۳ طراحی شده بودند.
برنامه دولتی‌ها برای آینده صنعت روانکارها
طی ماه آپریل کنفرانسی در چین برگزار شد و ژانگ چنهوی به‌عنوان یک رایزن (Zhang Chenhui) به نکاتی اشاره کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به برنامه ۴۳درصدی دوشرکت دولتی چین برای دراختیار داشتن سهم از کل ظرفیت تولید روغن پایه در این کشور اشاره کرد.
همچنین به این نکته اشاره شد که پتروچاینا و سینوپک فقط یک چهارم از ظرفیت خود را به تولید روغن پایه گروه یک اختصاص خواهند داد. این درحالی است که عمده فعالین تازه وارد خصوصی دراین کشور با هدف تامین نیاز داخلی اقدام به تولید روغن پایه کرده‌اند.
همچنین شرایط ناپایدار بازار سوخت باعث شده که سرمایه‌گذاران حوزه نفت در چین، به جای بنزین و گازوئیل روی تولید روغن پایه تمرکز کنند. چین تا دیروز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان روغن پایه شناخته می‌شد که سالانه ۶میلیون‌و۶۰۰هزار تن روغن فینیش (محصول نهایی) مصرف در آنجا مورداستفاده قرار می‌گرفت.
بنابراین باتوجه به نیاز خودروهای چینی به محصولاتی که از روغن پایه گروه ۲ تولید می‌شوند، شرکت‌های خصوصی صنعت نفت نیز به دنبال تولید این گروه از روغن پایه رفته‌اند. البته در شرایط فعلی بسیاری از پالایشگاه‌های چینی با ۶۰درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کنند که دلیل اصلی آن عدم فشار مضاعف به بازار با تولید محصول اضافی است.
کره‌جنوبی، سنگاپور و تایوان، بزرگ‌ترین شرکت‌هایی هستند که تا به امروز روند تجاری واردات روغن پایه به چین را برعهده گرفته بودند اما با اضافه شدن ظرفیت‌های جدید، کسب‌وکار این شرکت‌ها به خطر خواهد افتاد.
چین در سال گذشته ۲ میلیون و ۷۲۰ هزار تن روغن پایه وارد کرده است، رقمی که در سال ۲۰۱۷ به میزان ۲ میلیون و ۶۵۰ هزار تن ثبت شده بود، اما کارشناسان باور دارند که از سال جاری این اعداد روند نزولی به خود خواهد گرفت.
صادرات روغن موتور از نوع چینی
برخی از تحلیلگران بیان کرده‌اند که در صورت تولید مازاد روغن پایه توسط چینی‌ها، شرکت‌های بلندینگ چینی تقویت خواهند شد و به دنبال کسب مجوزهای رسمی تولید محصول نهایی برای صادرات روغن فینیش به خارج از مرزهای چین خواهند رفت. این درحالی است که روند کسب مجوز و اعتباردهی به محصولات، سال‌های زیادی برای کشورهای حوزه خلیج‌فارس زمان برد و احتمالا چینی‌ها نمی‌توانند به این سادگی‌ها به فکر صادرات روانکارهای خود باشند.
بنابراین حداقل در ابتدای کار، شرکت‌های چینی خصوصی به فکر توزیع این محصولات بدون اخذ مجوزها و با حاشیه سود کم خواهند بود.
نگرانی از نوع برقی شدن
باوجود تمام این تفاصیل برخی از تحلیلگران از سیاست‌های حمایتی که برای تولید خودرو برقی و کنترل حجم تولید خودروهای درون سوز در این کشور وضع شده است، احساس نگرانی می‌کنند، چراکه قرار است ظرف ۱۰سال آینده نیمی از خودروهای عرضه شده در این کشور از نوع برقی باشند که قطعا نیاز به روغن موتور ندارند.
به این ترتیب ظرفیت ایجادشده بی‌مصرف خواهد شد و هزینه‌های بسیاری زیادی که شرکت‌های خصوصی چینی برای تولید روغن پایه گروه ۲ و ۳ پرداخت کرده بودند، همگی برباد می‌رود.
