به گزارش «اخبار خودرو»، وضعیت خودروسازان در بازار سرمایه این روزها و باتوجه به عزم جدی دولت برای واگذاری باقیمانده سهام آن‌ها به بخش خصوصی بسیار جذاب شده است. بسیاری در انتظار عرضه سهام خودرویی‌ها و تغییر و تحولاتی که در بحث بازار سرمایه اتفاق خواهد افتاد، هستند. طی چندسال اخیر سهم دولت در خودروسازی‌ها کم شده است اما همچنان اعمال مدیریت دولتی در این شرکت‌ها حرف اول را می‌زند. از این رو، بسیاری از سهامداران و سرمایه‌گذاران امیدوارند با قطعشدن حضور دولتی‌ها در شرکت‌های خودروساز روند اصلاح ساختار این شرکت‌ها آغاز شود تا در آینده شاهد سودآوری و بهبود عملکرد آن‌ها باشند. اما خودروسازان درحالحاضر وضعیت مناسبی در بازار سرمایه ندارند و سمت چپ تزازنامه این شرکت‌ها بهصورت مشهود و مشخصی سنگینی می‌کند. زیان این شرکت‌ها بهمراتب بیشتر از سود آن‌هاست و به نظر می‌رسد تنها راه نجات خودروسازان و رسیدن به تراز مناسب، تجدید ارزیابی این شرکت‌ها باشد.
در همین زمینه، با مهدی میرزایی، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه به گفت‌وگو پرداختیم.
وی معتقد است که با ساختار مالی و مدیریتی فعلی، حتی افزایش بیشتر قیمت خودرو نیز نمی‌تواند باعث سودسازی این گروه شود و دولت باید استراتژی اساسی برای آن طرحریزی کند.
میرزایی همچنین دلیل اصلی معافیت‌های مالیاتی برای تجدید ارزیابی ازسوی دولت را ایران‌خودرو و سایپا می‌داند و معتقد است دولت عزم خود را برای فروش این خودروساز جزم کرده است و درصورت خرید خودروسازان توسط خریداران دارای اهلیت و عقلانیت شاهد تحولی چشمگیر در این عرصه خواهیم بود.
تحلیل شما درخصوص وضعیت گروه خودرویی طی یک‌سال گذشته و همزمان با افزایش نرخ ارز و قیمت خودروها چیست؟
با افزایش قیمت ارز و با بازگشت تحریم‌های بین‌المللی شاهد افزایش چشمگیر قیمت نهاده‌های تولید در صنعت خودرو بودیم. در سال گذشته قیمت بسیاری از نهاده‌های تولید به واسطه بازگشت تحریم‌ها و تورم جاری کشور رشد کرد و خودروسازان نیز باید طبق قیمت‌های فعلی به تولید خودرو میپرداختند و زیان تولید خودرو با این شرایط چند برابر می‌شد.
به‌همین‌دلیل خودروسازان تلاش کردند تا با افزایش قیمت‌ها، فشار هزینه‌ها را به مصرف‌کننده منتقل کنند و نهایتا با کنار گذاشتن شورای رقابت از قیمت‌گذاری خودرو، افزایش نرخ‌ها تصویب شد اما هنوز هم تولید خودرو برای خودروسازان به‌دلایل متعددی نظیر هزینه‌های سربار سنگین، ساختار مالی بدهی‌محور و هزینه‌های مالی وحشتناک باعث سودآوری آن‌ها نشده است.
نهاده‌های تولید صنعت خودرو مشتمل بر فولاد، مس، لاستیک، آلومینیوم، روی، سرب و چدن است. برخی قطعات نیز وارداتی هستند و باید با ارز نیمایی محاسبه شوند. قیمت دلار و نرخ نهاده‌ها در بورس کالا از سال گذشته 3 تا 5 برابر رشد کرده است. اما افزایش قیمت خودرو متناسب با رشد بهای تمام‌شده نبوده و به نظر وضعیت زیان‌دهی این صنعت مادامی که نرخ‌گذاری‌ها دستوری باشند و ساختار مدیریتی شرکت در دست دولت باشد بر همین منوال ادامه مییابد.
طی یکیدو سال اخیر بارها اعلام شده است که خودروسازان زیان‌های سنگینی را تجربه کرده‌اند. دلیل چنین زیان‌های سنگینی چیست؟
یکی از دلایل اعلام زیان‌های سنگین در خودروسازان، پیشفروش خودرو و افزایش بدهی‌ها در سمت چپ ترازنامه است. شرکت‌های خودروسازی به خریداران متعهد هستند تا خودرو ثبت‌نامی را تحویل دهند و درصورت افزایش مجدد قیمت نهاده‌های تولید، فشار هزینه‌ای بیشتری بر این شرکت‌ها وارد می‌کند. مجموعا با ساختار مالی و مدیریتی فعلی، حتی افزایش بیشتر قیمت خودرو نیز نمی‌تواند باعث سودسازی این گروه شود و دولت باید استراتژی اساسی برای آن طرح ریزی کند.
چه پیش‌بینی درخصوص مجامع و احتمالا تقسیم سود و زیان خودروسازان در ماه‌های پیش‌روی می‌توان انجام داد؟
نمادهای خودروساز زیان انباشته دارند. به‌عنوان مثال ایران‌خودرو و سایپا تقریبا به اندازه قیمت سهام‌شان زیان دیده‌اند. در قطعه‌سازی‌ها نیز وضعیت بر همین منوال است و آنهایی که سودده هستند، سیاست تقسیم سود بسیار ناچیزی دارند. فصل مجامع در این گروه بیشتر زمانی برای کسب اطلاعات پیرامون وضعیت مالی و برنامه‌های آینده شرکت‌ها برای سهامداران است و سودی برای تقسیم وجود ندارد.
وضعیت ایران‌خودرو و سایپا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
وضعیت ایران‌خودرو و خساپا از منظر بنیادی در شرایط ماده 141 قانون تجارت قرار دارد، یعنی زیان انباشته آن‌ها از 50درصد سرمایه، گذر کرده است و دو راه پیش روی آن‌هاست؛ راه اول کاهش سرمایه است و راه دوم افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها. باتوجه به تصویب قانون معافیت مالیاتی تجدید ارزیابی دارایی‌ها، این دو شرکت باید برای اصلاح ساختار مالی از این فرآیند استفاده کنند. همچنین دولت مصمم است این دو شرکت را به بخش خصوصی واگذار کند، زیرا سال‌هاست وام‌های بلاعوض سنگینی به آن‌ها پرداخت می‌کند و زیان این صنعت روز به روز بیشتر می‌شود. واگذاری به بخش خصوصی، تعدیل نیرو، فروش دارایی‌های مازاد، اصلاح ترکیب سهامداری و سرمایه‌گذاری، رقابتی شدن بازار، تلاش برای افزایش کیفیت و قدرت رقابت پذیری ازجمله راهکارها برای نجات این صنعت است. مدیریت دولتی در این صنعت به بنبست رسیده است و باید فکری اساسی کرد. طرح تحول صنعت خودرو مانند آنچه در مورد صنعت بانکداری رخ داد، باید زودتر کلید بخورد.
از بین این دو خودروساز به لحاظ شاخص‌های مالی وضعیت کدام‌یک نسبت به دیگری بهتر است؟
سایپا در آخرین گزارش مالی 5980 میلیارد تومان زیان انباشته دارد، درحالیکه سرمایه شرکت 3926میلیارد تومان است. درواقع زیان انباشته، 1.5 برابر سرمایه شرکت است. در ایران‌خودرو هم وضعیت همین است. زیان انباشته ایران‌خودرو 7752میلیاردتومان و سرمایه شرکت 1530میلیاردتومان است. یعنی نسبت زیان انباشته به سرمایه 5 برابر است. اما از طرفی این دو شرکت دارایی‌های ثابت و سرمایه گذاری‌های بلندمدت بسیاری دارند. سایپا یک‌بار سال 94 از محل سرمایهگذاریهای بلندمدت تجدید ارزیابی داده و این بار می‌تواند از محل زمین و ساختمان تجدید ارزیابی دهد.
رقم برآوردی برای سایپا بی از 300درصد است. در مورد ایران‌خودرو، این شرکت تابهحال تجدید ارزیابی نداشته و ارزش روز دارایی‌های شرکت نسبت‌به ارقام ثبتشده در ترازنامه رشد بسیار چشمگیری داشته است. ایران‌خودرو می‌تواند بین 800 تا 1000درصد تجدید ارزیابی دهد.
تنها جذابیت این دو نماد در مقطع کنونی برای سرمایه‌گذاران بورسی همین مساله تجدید ارزیابیهاست. از منظر تکنیکی نماد خودرو می‌تواند تا 800 و حتی 1000 تومان بالا برود. در مورد خساپا نیز ارقام 250 و 400 تومان از منظر تکنیکالی در دسترس است. خپارس نیز در صورت گذر از محدوده 120تومان که سقف تاریخی سهم بوده است، می‌تواند تا 200 تومان رشد کند.
وضعیت نمادهای کوچک و قطعهساز از ابتدای سال تاکنون با توجه به شناوری پایین آن‌ها چگونه است؟
گروه قطعه‌سازی به‌دلیل شناوری پایین و کوچک بودن، رفتار تهاجمی‌تری نسبت به نمادهای خودروساز دارند. البته در زمان افت و اصلاح نیز شدت ریزش در این گروه بیشتر بوده و مناسب ورود سرمایه های بزرگ نیست. زمانی که خودروسازی‌ها در درصد مثبت خفیفی هستند، قطعه‌سازی در آستانه بالا و زمانی که خودروسازها منفی خفیف هستند، قطعه‌سازی‌ها در آستانه پایین معامله می‌شوند. به همین دلیل در زمان صعود خودروسازان، قطعه‌سازی‌ها بازدهی بیشتری ایجاد می‌کنند و به همین دلیل برای برخی از معاملهگران ریسکپذیر در بازار جذابیت بیشتری دارند.
نظر به افزایش سرمایه ایران‌خودرو و سایپا، این امر چه تاثیری بر روند حرکتی گروه خودرویی خواهد گذاشت؟
این افزایش سرمایه قطعا باید انجام شود؛ زیرا این دو شرکت استراتژیک هستند و یکی از اصلیترین دلایل تمدید معافیت مالیاتی تجدید ارزیابی این دو شرکت بودند.
قیمت سهم خودرو اکنون 540تومان است و با فرض افزایش سرمایه 1000درصد، قیمت تئوریک آن به 50تومان می‌رسد. پایینترین قیمت خودرو طی سالهای گذشته 150 تومان بوده است و همین مساله باعث جذابیت قیمتی آن می‌شود. همچنین قیمت بلوک ایران‌خودرو قطعا بالای 800تومان خواهد بود.
در مورد سایپا نیز با فرض تجدید ارزیابی 300درصد، قیمت تئوریک سهم به 40 تومان می‌رسد. پایینترین قیمت تاریخی سهم 67تومان بوده است. قیمت بلوک مدیریتی خساپا نیز نمی‌تواند کمتر از 700تومان باشد. به نظر برنامه دولت، استفاده از ظرفیت تجدید ارزیابی و بهروز کردن دارایی‌های این دو سهم و سپس فروش بلوک مدیریتی به قیمتی مناسب به بخش خصوصی است.
یکی از مجموعههای بزرگ قطعه‌سازی ازجمله خریداران احتمالی این دو نماد است و گمانهزنیها پیرامون خرید این دو شرکت توسط این قطعهساز بزرگ (در صورت عدم مخالفت شورای رقابت) می‌تواند باعث اقبال بازار سهام به این دو نماد شود. زیرا در صورت واگذاری به این مجموعه و اصلاح ساختار مالی- عملیاتی شاهد تحولی چشمگیر در صنعت خودرو خواهیم بود.
