به گزارش «اخبار خودرو»، عمر کوتاه قطعات نصبی روی خودروها مشکلات زیادی را برای رانندگان ایجاد کرده است، بهطوریکه آنها هرچند وقت‌یک‌بار برای تعویض قطعاتی که گاه یک‌ماه قبل آنها را نصب کرده‌اند، باید دوباره سراغ تعمیرکاران بروند. در این مراجعه‌ها، رانندگان با ابراز نارضایتی دلیل از کار افتادن قطعات را از تعمیرکاران جویا و اغلب با یک پاسخ مواجه می‌شوند: «قطعات موجود در بازار بی‌کیفیت شده‌اند.» این موضوع چندی پیش ازسوی رئیس انجمن تعمیرکاران نیز مورداشاره قرار گرفت، با این تفاوت که تعمیرکاران انگشت اتهام خود را به سمت قطعات کم‌کیفیت وارداتی و حتی برخی قطعات تولید داخل نشانه رفتند. اما قطعه‌سازان ادعایی غیر از این دارند و معتقدند نحوه نصب اشتباه و نخواندن دستورالعملها ازسوی تعمیرکاران عمر قطعات را کاهش می‌دهد. به همین بهانه سراغ داریوش بدیعیثابت، کارشناس صنعت خودرو رفتیم تا درباره کیفیت قطعات داخلی و مشکلاتی که قطعه‌سازان بعد از تحریم‌ها باید با آنها دستوپنجه نرم کنند، گفت‌وگویی داشته باشیم که در ادامه خواهید خواند.
این روزها رانندگان بعد از تعمیر دوباره یک قطعه ثابت در خودروهایشان اغلب با این سوال مواجه می‌شوند آیا قطعات مصرفی کیفیت لازم را ندارند یا تعمیرکاران با اشتباه‌های سهوی از عمر قطعات می‌کاهند؟ کدام یک از این موارد باعث مراجعه چندباره رانندگان به تعمیرکاران می‌شود؟
کیفیت قطعات بهخصوص قطعات وارداتی، نحوه نصب قطعات از سوی تعمیرکاران و موارد اینچنینی همگی در مراجعه چندباره رانندگان به تعمیرکاران موثر هستند، اما آنچه که بیشترین آسیب را به خودروهای سطح شهر وارد می‌کند، شاید همان کمبود دانش
تعمیرکاران باشد.
آنها با نداشتن اطلاعات مناسب درخصوص نحوه نصب تاحد قابل‌توجهی از عمر قطعات مصرفی می‌کاهند. مثالی در این باره می‌زنم؛ وقتی صاحب یک خودرو برای تعویض واشرسرسیلندر خودرو خود به یک تعمیرکار مراجعه می‌کند، اغلب آنها از یک دستورالعمل واحد برای تعویض این قطعه استفاده می‌کنند؛ این در حالی است که نحوه نصب این قطعه در هر خودرویی متفاوت بوده و تخطی از آن ممکن است راننده را متحمل خسارت کند.
نحوه نصب این قطعه چگونه می‌تواند باعث مشکلاتی برای رانندگان شود؟ می‌توانید بیشتر توضیح دهید؟
برای نصب این قطعه که دستورالعمل آن در هر خودرو متفاوت است و خودروسازان نیز ازپیش دستورالعمل آن را در دفترچه راهنمای هر خودرو توضیح داده‌اند، تعمیرکاران بهجای استفاده از ابزار مناسب برای بستن پیچ‌های این قطعه از دست استفاده می‌کنند. علت این که از ابزار مناسب استفاده نمی‌کنند نیز بالا بودن قیمت آچار «تورک‌متر» است. تقریبا می‌توان گفت هیچ تعمیرکاری از این آچار استفاده نمی‌کند. علاوه بر این، ترتیب بستن پیچ‌های واشرسرسیلندر هم از اهمیت بالایی برخوردار است اما متاسفانه شاهد هستیم تعمیرکاران از ترتیب آنها هم اطلاع درستی ندارند. نمی‌توانیم بگوییم قبلا آموزشی در این زمینه ندیده‌اند، اما شاید برایشان کاملا اهمیت این موضوع روشن نشده باشد. همین امر باعث می‌شود ترتیب بستن پیچ‌ها رعایت نشده یا درست بسته نشوند، یعنی یا شل باشند یا محکم‌تر از حد نیاز و دربرخی موارد نیز باعث سوختن قطعه شوند. البته گاهی در تعمیرگاه‌ها می‌بینیم در حین بستهشدن هم پیچ این قطعه هرز شده و قطعه بدون آن استفاده می‌شود که همه این مسائل باعث تحمیل هزینه اضافه بر مشتری می‌شود.
با این تفاصیل، نحوه نصب قطعات و خسارتدیدن مصرف کننده موضوعی نیست که بخواهیم آن را بر گردن قطعه‌ساز بیندازیم، درست است؟
بله؛ الان با شرایطی مواجه هستیم که تعمیرکاران یا ابزار مناسب را در اختیار ندارند یا از دانش کافی برای نصب قطعات برخوردار نیستند. همین ناکافی بودن دانش باعث می‌شود نتوانند تصور کنند نحوه نصبی که انجام می‌دهند چه خسارتی به خودرو وارد می‌کند. از همین رو بارها شاهد این بوده‌ایم قطعات باکیفیت عمری کمتر از 6 ماه و نهایتا یک سال داشته‌اند.
آیا درصورتی که نحوه نصب قطعات را به آنها گوشزد کنیم، باز هم راه خودشان را می‌روند؟
بله؛ البته این به این دلیل نیست که بخواهیم بگوییم تعمیرکار قصد سودجویی دارد و می‌خواهد راننده در بازه زمانی کوتاهی دوباره به تعمیرکار مراجعه کند، تعمیرکارانی داریم که اصلا دانشی در این باره ندارند و کاملا غیرعمد این خطاها را انجام می‌دهند و اتحادیه تعمیرکاران نیز در این خصوص بسیار منفعل بوده است.
علاوه‌بر نحوه نصب قطعات، موضوع دیگری که مطرح است؛ بحث کیفیت قطعات است. درحالحاضر کیفیت قطعات موجود در بازار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بخش عمده قطعاتی که در بازار لوازم یدکی موجود هستند را قطعات بعضا کم‌کیفیت وارداتی تشکیل می‌دهند که عمده آنها هم از چین وارد می‌شود. حتی در این بازار شاهد هستیم برخی قطعات وارداتی با بستهبندی برندهای باکیفیت در بازار عرضه می‌شوند اما کیفیت خوبی ندارند.
این قطعات هم در لیست قطعات تولیدی قرار نمی‌گیرند و همانطور که گفتیم خارجی هستند. این در حالی است که چینیها قطعات باکیفیت و با قیمت مناسب هم دارند اما ظاهرا برخی دنبال سودهایی بیش از این حرفها هستند که به دنبال ارزانترین قطعات چینی می‌روند.
یکی از مشکلاتی که قطعه‌سازان اکنون با آنها دستوپنجه نرم می‌کنند، بازگشت تحریم‌ها و کاهش واردات مواد اولیه و حتی دسترسی سخت به این مواد است. وضعیت بازار مواد اولیه را چگونه می‌سنجید؟
مواد اولیه بسیار سخت پیدا می‌شود و کیفیت آنها با توجه به بازگشت تحریم‌ها به شدت کاهش یافته است. همچنین این مواد اولیه خیلی گرانتر از قیمت‌های جهانی به دست تولیدکننده ایرانی می‌رسد، بهطوریکه این قطعات گاهی در ایران با قیمتی دو تا سه برابر هم به فروش می‌رسد.
همیشه این اتفاق رخ نمی‌دهد، اما اغلب مواقع همین شرایط وجود دارد و نه تولیدکننده و نه مصرف‌کننده از آن رضایتی ندارند.
با توجه به مشکلاتی که درخصوص تامین مواد اولیه به وجود آمده است، آیا بازارهایی که واردکنندگان از آنها مواد اولیه تهیه می‌کردند نیز نسبت به سال‌های گذشته محدود شده است؟
مواد اولیه مورد نیاز قطعه‌سازان از گذشته اغلب از چین وارد می‌شد و تغییری در این زمینه ایجاد نشده است. اما موضوعی که به وجود آمده، نه به‌دلیل تحریم‌های بین‌المللی بلکه بهخاطر سختگیری‌های داخلی است. به‌عنوان‌مثال سختگیری‌های گمرک به قدری زیاد شده است که برخی کالاها شش‌ماه تا یکسال پشت درهای بسته گمرک می‌مانند. بنابراین به جرأت می‌توانم بگویم سختگیریها برای صنعت قطعه‌سازی ما مشکلساز شده است.
بهعنوان کارشناس صنعت خودرو تا حالا با این مشکل مواجه شده‌اید که مدتی یک ماده اولیه حیاتی در بازار پیدا نشود و کارگاه‌ها به سمت تعطیلی کشیده شوند؟
مواد اولیه همیشه در بازار پیدا می‌شود، اما گاهی ممکن است از کیفیت کافی برخوردار نباشند. گاهی هم با افزایش قیمت شدید مواجه می‌شوند. اما مساله مهمی که وجود دارد این است که واردکننده وقتی 6 ماه تا یکسال باید معطل شود تا گمرک مواد اولیه وارداتی را ترخیص کند، به همان میزان بر قیمت کالای وارداتی می‌افزاید و بعد مواد اولیه را روانه بازار می‌کند.
البته برخی واردکنندگان از شرایط بازار سوءاستفاده می‌کنند و بیش‌از اندازه بر قیمت مواد وارداتی می‌افزایند. نتیجه این می‌شود که محصول نهایی قیمتی غیرقابل قبول پیدا می‌کند که هم تولیدکننده و هم مصرف‌کننده از آن متضرر می‌شوند.
از طرفی با توجه به مشکلاتی که در این چندسال برای واردکنندگان ایجاد شده است، بسیاری از کسانی که در این بخش فعالیت داشتند و به واردات می‌پرداختند نیز از دور خارج شدند و سراغ مشاغل دیگر رفتهاند. همین موضوع کاهش واردات و حتی انحصاری شدن واردات را به دنبال داشته که این امر موجب افزایش قیمت شده است.
