بیمه‌های دریایی که درتمام دنیا توانسته‌اند سهم بالایی از صنعت‌بیمه را به‌خود اختصاص دهند، در ایران اما نقش کمرنگی را بازی کرده‌اند. این درحالی‌است که باوجود حجم بالای حمل‌ونقل دریایی و گذر مسیرهای ترانزیتی از آب‌های کشور، انتظار می‌رفت صنعت‌بیمه دراین بخش وضعیت بهتری را تجربه کند. صنعت‌بیمه اما سهم چندانی از دریا ندارد و سهم عظیمی ازبیمه‌های دریایی درآب‌های ایران طی سال‌های اخیر توسط شرکت‌های بین‌المللی تامین شده است. این وضعیت در دو سال اخیر و بااعمال تحریم‌های جدید علیه ایران، شکل جدی‌تری به‌خود گرفته و حتی پوشش بیمه‌های خارجی را هم از آب‌های کشور حذف کرده است. بااین حال به‌گفته محمد حبیبی، شرکت‌های بیمه‌ای داخلی سعی کرده‌اند این تهدیدها را به فرصت تبدیل کنند. درادامه گفت‌وگوی مدیر باربری بیمه‌معلم را با «دنیای‌خودرو» می‌خوانید.
بیمه‌های دریایی دربخش بیمه‌های حمل‌ونقل چه‌نقشی دارند و اهمیت آن‌ها تا چه اندازه است؟
زمانی که درمورد بیمه حمل‌ونقل صحبت می‌شود، بخش بزرگ و مهمی از آن مربوط به‌بیمه‌های دریایی است. دوسوم سطح زمین را آب فرا گرفته و اکثر کشورهای بزرگ دنیا به‌آب دسترسی دارند. از همین رو گستردگی بیمه‌های دریایی زیاد است و دردنیا مورد استفاده شرکت‌های بسیاری قرار می‌گیرد.
چه حجمی از بیمه های حمل و نقل دریایی توسط شرکت‌های بیمه داخلی پوشش داده می‌شود؟
اگر حمل‌ونقل دریایی را به‌دو بخش وارداتی و صادراتی تقسیم‌بندی کنیم، دربخش واردات که نیازمند گشایش ال‌سی است و ازطریق سیستم بانکی پول مربوط به آن جابه‌جا می‌شود، قطعا بیمه‌نامه وجود دارد که این بیمه‌نامه‌ها یا از طریق شرکت‌های بیمه داخلی یا از طریق بیمه‌های بین‌المللی تامین می‌شود.
دربخش صادراتی اما خرید بیمه‌نامه منوط به‌شرایطی است که درقرارداد بین خریدار و فروشنده منعقد شده است و نوع پوشش بیمه‌ای را مشخص می‌کند. بنابراین سازوکار مشخصی وجود ندارد که بتوان از طریق آن تعیین کرد دقیقا در بازار داخل چه‌حجمی از کالاهای وارداتی و صادراتی تحت پوشش بیمه شرکت‌های داخلی است.
تحریم‌ها چه محدودیت‌هایی در این بخش برای شرکت‌های بیمه به‌وجود آورده‌اند و چه‌ضرری متوجه این شرکت‌ها شده است؟
به‌طور قطع تحریم‌ها دربخش کالاهای وارداتی تاثیر خود را نشان داده است و می‌توان گفت پوشش‌های بیمه‌ای که دراین بخش تهیه می‌شود، بسیار کاهش پیدا کرده و واردات دچار خلل شده است.
بااین‌حال به‌نظر می‌رسد تحریم‌ها دربخش صادرات کارساز نبوده و نتوانسته است تاثیر چندانی روی این بخش داشته باشد. چراکه دربیمه‌های صادراتی شاهد رشد بوده‌ایم. به‌ویژه آنکه دربخش پتروشیمی اتفاقات مثبتی افتاده است و خرید پوشش‌های بیمه‌ای با رشد همراه بوده است.
با توجه به‌آنکه ایران درمسیر ترانزیت دریایی قرار دارد، عدم‌پوشش بیمه‌های بین‌المللی درآب‌های ایران چه‌مشکلاتی را برای این بخش به‌وجود آورده است؟
گرچه ایران درمسیر ترانزیت است و تردد چشمگیری از این مسیرها انجام می‌شود، اما باتوجه به‌تحریم‌ها بارسیدن کشتی‌ها به 12 مایلی آب‌های ایران یا آب‌های ساحلی کشور، پوشش‌های P&I و H&M از روی این کشتی‌ها برداشته می‌شود؛ بنابراین کشتی‌های ترانزیتی با ورود به‌آب‌های ایران فاقدپوشش هستند.
این درشرایطی‌است که به‌طور قطع پیش از رسیدن به‌این موقعیت، صاحبان کالا تمهیداتی را برای خود درنظر می‌گیرند. یکی از راه‌های برون‌رفت از این وضعیت، استفاده از پوشش بیمه‌های ایرانی است. به‌نظر می‌رسد شرکت‌های بیمه داخلی از این فرصت استفاده کرده و از این موقعیت به‌خوبی بهره برده‌اند.
طی سال جاری میزان حمل‌ونقل و ترانزیت درکشور کم شده است. آیا دلیل این موضوع را می‌توان عدم‌ارائه خدمات بیمه‌ای بیمه‌های خارجی دانست؟
چندسالی است بیمه‌های خارجی اعلام کرده‌اند بیمه‌های خود را به‌محض ورود به‌آب‌های ایران از روی کشتی‌ها حذف خواهند کرد. بنابراین کشتی‌ها فاقد پوشش بیمه هستند. صنعت بیمه به‌خوبی توانسته پوشش‌های مورد نیاز این کشتی‌ها را ارائه دهد و دراین‌خصوص با مشکل خاصی مواجه نبوده‌ایم.
آیا شرکت‌های بیمه داخلی توانسته‌اند این شرایط را به‌یک فرصت برای خود تبدیل کنند و سهمی از بیمه دراین بخش را به‌دست آورند؟
شرکت‌های داخلی توانسته‌اند از این تهدید فرصت خوبی را به‌دست آورند و سهمی دربیمه این شناورها به‌خود اختصاص دهند. برهمین‌اساس پرتفو خود را درشرکت‌های دریایی دربخش‌های باری و شناور گسترش داده‌اند.
مشکلات ارزی ناشی از تحریم‌ها چه‌تاثیری روی حجم تقاضای بیمه‌های دریایی داشته است؟
مشکلات ارزی روی تمام صنایع تاثیرگذار بوده و همچنان وجود دارد. بااین‌حال شرکت‌های بیمه‌ای حتی دربخش دریایی هم به‌کار خود ادامه می‌دهند. حتی دربحران فعلی که به‌واسطه تحریم‌ها و مشکلات ارزی به‌وجود آمده است، وضعیت شرکت‌های بیمه‌ای از نظر حجم پرتفو و ایجاد بازار درمقایسه باچند سال گذشته بسیار بهتر شده است.
