دربرنامه پنجم توسعه کشور، سالانه دو درصد بهرهوری دراقتصاد کشور هدف‌گذاری شده است؛ اما برای رسیدن به‌این بهرهوری در صنعت‌خودرو قانون‌گذار چه‌برنامه‌ای را درنظر گرفته است. در ماده ۵ برنامه ششم توسعه آمده است دستگاه‌های اجرایی مکلفند برای محور قرار دادن رشد بهرهوری دراقتصاد، ضمن اجرایی‌کردن چرخه مدیریت بهرهوری درمجموعه خود، تمهیدات لازم را برای عملیاتی‌کردن این چرخه در واحدهای تحت تولیت خود با هماهنگی سازمان ملی بهرهوری ایران فراهم کرده و گزارش سالانه آن را به‌سازمان ملی بهرهوری ایران ارائه کنند.
همچنین دستگاه‌های اجرایی مکلفند در شش‌ماه نخست اجرای قانون برنامه، برنامه‌های عملیاتی خود برای ارتقای بهرهوری از طریق تسهیل و تشویق فعالیت‌های غیردولتی درحوزه‌های مربوطه را به‌تایید سازمان ملی بهرهوری رسانده و این سازمان نیز حداکثر ظرف مدت یک‌سال مجموعه اقدامات مذکور را به‌تصویب هیات‌وزیران برساند. اما با اینکه همه دستگاه‌ها موظف شده‌اند ظرف شش‌ماه برنامه اجرایی خود را به‌سازمان ملی بهرهوری ارائه کنند، هنوز این اتفاق محقق نشده است.
قدم‌به‌قدم درحال پیشروی هستیم
فاطمه پهلوانی، رئیس سازمان ملی بهرهوری ایران دراین‌باره می‌گوید: «با اینکه هنوز هیچ دستگاهی برنامه عملیاتی خود را برای اجرای ماده ۵ برنامه ششم توسعه به‌منظور استقرار چرخه بهرهوری تهیه نکرده، اما جای گلایه نیست؛ چراکه این کار نیاز به‌مقدماتی داشت و دستگاه‌ها نمی‌توانند برنامه عملیاتی خود را صرفا انشا کنند. درواقع زیرساخت‌ها باید طی سال‌های گذشته به‌تدریج شکل می‌گرفت که این اتفاق در زمان خود نیفتاده است.»
وی درباره میزان پیشرفت ماده ۵ قانون برنامه ششم توسعه در شرکت‌های خودروسازی اظهار داشت: «من از وضعیت پیشرفت استقرار چرخه بهرهوری در اکثر موارد راضی هستم، زیرا قدم‌به‌قدم درحال پیشروی هستیم.»
وی با بیان اینکه تمام دستگاه‌ها از وظایف خود مطلع شده‌اند، گفت: «سال گذشته راهنمای بهرهوری را ابلاغ کردیم که براساس آن دستگاه‌ها و سازمان‌ها باید در ۱۰ گام برنامه خود را جلو ببرند. منتهی خودمان می‌دانیم آن برنامه راهنما کفایت نمی‌کرد. از این رو، مرحله‌به‌مرحله به‌آن‌ها آموزش داده شده است.»
نیاز به‌برنامه‌ریزی‌های جدید در شرایط فعلی
ازسوی دیگر آرمان خالقی، عضو هیات‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت درخصوص هدف‌گذاری برنامه پنجم توسعه و بهرهوری صنعت‌خودرو معتقد است: «هدف‌گذاری‌های انجام‌شده درشرایط عادی صورت پذیرفته است، اما درحال حاضر باید با توجه به‌شرایط فعلی برنامه‌ریزی‌های جدیدی تنظیم شود.»
وی افزود: «بی‌ثباتی بنگاه‌ها و واحدهای تولیدی درتامین مواد اولیه، تجهیزات و قطعات مورد نیاز تهدیدکننده بهرهوری است. همچنین درحوزه شاخص‌های منابع انسانی، درصورتی‌که کارمزد نیروی کار درحدی نباشد که کارگران درتامین معیشت خود با مشکل مواجه شوند، قطعا بهرهوری نیروی انسانی کاهش خواهد یافت.»
خالقی درادامه خاطرنشان کرد: «درحال‌حاضر که واحدهای تولیدی درتامین مواد اولیه دچار مشکل هستند، خودروسازان برای حفظ قدرت رقابت، باید برنامه‌های دقیقی درخصوص افزایش مهارت‌ها و بهبود بهرهوری و کاهش ضایعات و هزینه‌های تولید داشته باشند و همچنین کیفیت کار سرمایه نیروی انسانی را ارتقا دهند تا بتوانند زیان‌هایی را که از بخش‌های دیگر متحمل می‌شوند جبران کنند.»
وی در پایان به مساله آموزش نیروی کار اشاره کرد و گفت: «باید آموزش مستمر نیروی کار دردستور کار واحدهای تولیدی قرار گیرد تا با بهره‌گیری از نیروی آموزش‌دیده و خبره، بهرهوری را افزایش دهند و بااندازه‌گیری شاخص‌های بهرهوری، گلوگاه‌ها و نقاط ایرادی را که منجر به‌افزایش ضایعات و کاهش بهرهوری می‌شود شناسایی کرده و برای رفع آن‌ها برنامه‌ریزی کنند.»
