رضا آریاراد - برابر گزارش پژوهشگران، بخش حملونقل در سطح جهان بیشاز ۲۰درصد گازهای گلخانهای (GHG) را تولید میکنند و با گسترش شهرنشینی و تقاضا برای استفاده بیشتر از خودروها، این درصد در حال افزایش است. همچنین هزینههای بالای تهیه سوختهای فسیلی و خسارات زیستمحیطی و انسانی، کشورها را بر آن داشته است تا با ترغیب تولیدکنندگان و مصرف کنندگان به تولید و استفاده از وسایلنقلیه الکتریکی ضمن کاهش انتشار گازهای کربن، برای رفع تغییرات آبوهوایی و محیطزیستی گامهای اساسی بردارند.
از این رو، تحلیلگران بر این باورند تا سال ۲۰۴۰ تقریبا نیمی از ناوگان خودروهای سواری و کامیون ها در دنیا ازآن وسایل نقلیه برقی خواهد بود و به همان اندازه از میزان سودآوری و حضورشرکت های ارائه دهنده سوخت های فسیلی نفت و گاز و بنزین کاسته خواهد شد.
در این خصوص، کشورهای عضو اتحادیه اروپا، چین و ژاپن در صدر تلاشهای مضاعف و تحقیقات موثر در تولید و جایگزینی خودروهای سوخت فسیلی با خودروهای الکتریکی تا سال ۲۰۴۰ قرار دارند و اهداف کاهش وابستگی به نفت، کاهش آلایندگیهای زیستمحیطی و کاهش هزینههای واردات سوختهای فسیلی را دنبال میکنند که با کاهش بهای باتری مورداستفاده در خودروهای برقی در سالهای آینده، رقابت جدیتری با خودروهای بنزینی شکل خواهد گرفت و در نهایت صنعت نفت دنیا فقط چند سال برای مهار این موج کاهشی و حضور پررنگ خود دوام خواهد آورد.
اما آیا وسایل نقلیه الکتریکی، قابلیت ایجاد رقابت با خودروهای با سوخت فسیلی را خواهند داشت؟
اگرچه درچند سال اخیر بسیاری از کشورهای جهان با حمایت از تحقیق و تولید این صنعت نوظهور، وضع مشوق های مالیاتی و خدمات یارانهای برای مصرفکننده توانستهاند مدلهای اولیه خودروهای الکتریکی را وارد بازار رقابتی امروز کنند، اما رقابت جدی تر در بازار، با پیش بینی کاهش پنج برابری هزینههای باتری تا سال ۲۰۴۰ به اوج خود رسیده و به این ترتیب افزایش فروش و رقابت تنگاتنگ خودروهای الکتریکی از میزان فروش ۲ میلیون دستگاه در سال۲۰۱۸ به بیش از ۵۰ میلیون دستگاه تا سال ۲۰۴۰ خواهد رسید که این رقم در اتحادیه اروپا به بیش از ۸۰ درصد تخمین زده شده است.
بدون تردید در سالهای آتی شاهد تغییرات شگرفی در خودروسازی دنیا باشیم و با توجه به میزان بالای اشتغالزایی صنایع خودروسازی، گردش مالی میلیارد دلاری و سود بالایی که این صنعت نصیب خودروسازان جهان میکند، با در نظر گرفتن مشوق های دولتها، کاهش هزینه سوختهای جایگزین، سمتوسوی خودروسازان جهان تولید و عرضه خودروهای برقی بوده و رقابت در این زمینه بسیار بالا خواهد بود.
اما سهم خودروسازان ایرانی در این بازار رقابتی و روبهرشد باید با تغییرات شگرف همگام باشد و بتوانند زمینههای ورود به بازار خودروهای برقی را با ایجاد بسترها و زیرساخت های مناسب فراهم کنند. زیرا برابر آمارهای منتشره از سازمان بینالمللی سازندگان وسایل نقلیه موتوری(International Organization of Motor Vehicle Manufacturers)، ایران در زمینه تولید انواع خودروهای سواری رتبه ۱۸ را در جهان دارند که نسبت به کل خودروهای تولیدشده سهم ۱.۱۴درصد را به خود اختصاص داده است.
با توجه به آمارهای بالا میتوان پیشبینی کرد بدون شک آینده بازار خودرو در جهان از آن خودروسازانی خواهد بود که با انجام تحقیقات گسترده برای تولید خودروهایی با سوخت جایگزین و برقی قدم برداشته و در این زمینه فعالیت خود را گسترش دادهاند.
از این رو، خودروسازان کشور نیز باید در کنار تولیدات خودروهایی با سوخت بنزین نسبت به اختصاص بودجه مناسب برای مراکز تحقیق و توسعه داخلی که در زمینه توسعه و تولید خودروهای برقی و هیبرید فعالیت میکنند، اقدام و در این حوزه برنامهریزیهای منسجم اتخاذ کرده و جایگاه خود را در سطح بین المللی تثبیت کنند.
بدون تردید باتوجه به پتانسیل بالای قطعهسازان و خودروسازان کشور در تولید خودرو، بسترهای لازم در ورود به حوزه خودروهای برقی فراهم است؛ اما توسعه همکاریهای مشترک بینالمللی تحقیقاتی، سرمایهگذاریهای تحقیقاتی، ورود به بخش قطعات «هایتک» و فناورمحور، ایجاد مرکز منسجم و فعال در این حوزه و درنهایت عزم و اراده ملی برای تحقق توسعه تکنولوژی و فناوریهای تولید خودروهای برقی و قابلرقابت در دنیای امروز خودروسازان، امری ضروری و اجتنابناپذیر خواهد بود؛ نتیجه سرمایهگذاری در این زمینه را میتوان در یک بازه زمانی پنج تا هفتساله با حضور فعال در بازارهای بینالمللی و صادراتمحور که به ارزآوری و منبع درآمد جایگزین بخش قابلتوجهی از فروش منابع نفتی بیانجامد، شاهد بود.
در این خصوص پیشنهاد میشود بخش اندکی از درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت به توسعه زیرساخت های خودروهای آینده(برقی) اختصاص یابد که بدون تردید با تحولات خودروسازی در دنیا و کاهش تقاضای جهانی برای نفت در آینده، علاوهبر بازگشت سرمایه، بهعنوان درآمدی مطمئن و قابل پیشبینی در جایگزینی بخشی از درآمدهای نفتی قابلتصور خواهد بود.