محدودیتهای کرونایی دو هفتهای که از روز شنبه، در مجموع در صدها شهر در کشور آغاز شد، پیشاپیش موجب برخی تغییرات در سبک زندگی و البته الگوهای مرتبط با ترددهای خودرویی و همچنین فرهنگ ترافیکی نیز شده است. در این میان، به لطف استفاده از فناوریهای نو، همچون رصد موقعیت مکانی افراد در بستر اینترنت، استفاده شهروندان از اپلیکیشنهای مسیریاب، میتوان الگوی ترافیکی و دادههای مربوط به رفتوآمد افراد را به صورت «کلان داده» استخراج کرد و مورد استفادههای مدیریتی قرار داد.
در همین ارتباط، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، روز جمعه در حساب کاربری خود در یکی از شبکههای اجتماعی، از افزایش تردد شهروندان در برخی شهرهای کشور، پیشاز آغاز محدودیتهای کرونایی خبر داد و گفت بسیاری از مردم برای سفر و اقامت تفریحی، راهی استان مازندران شدهاند و سفرهای بیناستانی نیز افزایش ۸درصدی داشته است.
البته وزیر ارتباطات در ماههای آغازین همهگیری کرونا در کشور نیز با تجمیع دادهها، سه بستر اصلی انتقال ویروس کرونا (بیمارستانها، سوپرمارکتها و پمپبنزینها) را معرفی کرده بود.
این در حالی است که بررسی آماری «دنیای خودرو» درباره آمار منتشرشده توسط وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نشان میدهد دستکم در پنجشنبه هفته گذشته، حدود ۴میلیون و ۸۸۰ هزار نفر عازم سفر شدهاند.
محمدجواد آذریجهرمی درمورد دادههای مرتبط با سفر ایرانیها، دو روز مانده به آغاز محدودیتهای کرونایی در شبکه اجتماعی خود نوشت: «تحلیلهای ما نشان میدهند در روزهای پنجشنبه و جمعه، ۸درصد افزایش سفرهای بیناستانی داشتهایم. بر این اساس، بیشترین مسافر ورودی را استانهای البرز، تهران و مازنداران داشتهاند که در این بین استان مازنــــدران خروجی کمتری دارد. این نشان میدهد بسیاری برای سفر و اقامت تفریحی به مازندران سفر کردهاند. (۲۹۰ هزار نفر در روز ۲۹ آبان)»
آمار تفکیکی مسافرت های پیشا-قرنطینهای
بر این اساس، شهروندان تهرانی بیشترین میزان خروج از استان را تا پیش از کلید خوردن محدودیتهای کرونایی بهنام خود ثبت کردهاند و استان مازندران نیز بیشترین میزان ورودی مسافر با تجربه کرده است.
بررسی آمار تفکیکی هم نشان میدهد در ۲۹ آبانماه، حدود یکمیلیون و ۷۵۲ هزار نفر از تهران خارج شدهاند که ۳۶درصد از مجموع مسافران خروجی از استانهای کشور در این روز را به خود اختصاص میدهد.
استان البرز با حدود ۲۴۵هزار مسافر، دومین استان با بیشترین میزان سفر خروجی بوده و اصفهان نیز حدود ۱۹۶ هزار مورد سفر خروجی داشته است. استانهای خوزستان، خراسانرضوی و فارس هم در رتبههای بعدی قرار میگیرند که به ترتیب، حدود ۱۹۱هزار مسافر، حدود ۱۷۱هزار مسافر و حدود ۱۶۸هزار مسافر داشتهاند.
به این ترتیب، تنها در همین ۶استان، حدود ۲میلیون و ۷۲۳ هزار نفر تنها در ۲۹ آبان عازم سفر شدهاند که معادل ۵۵.۸درصد سفرهای خروجی ثبتشده در این روز بوده است. بر این اساس، میزان کل مسافران خروجی ثبتشده در پنجشنبه هفته گذشته، حدود ۴میلیون و ۸۸۰ هزار نفر بوده است.
اما ازآنسو در همین روز، استان البرز با حدود یکمیلیون و ۱۴۹ هزار نفر مسافر ورودی (معادل حدود ۲۳.۵درصد از مسافران ورودی به استانهای کشور) مسافرپذیرترین استان کشور بوده است. استان تهران با حدود ۷۵۱هزار نفر و استان مازندران نیز با حدود ۲۹۴ هزار نفر، در رتبههای دوم و سوم از این منظر قرار میگیرند.
این هرچه هست اما قرنطینه نیست
در این میان، از ساعات ابتدایی روز شنبه، رصد بزرگراهها و شبکه مترو تهران نشان داد محدودیتهای شدید کرونایی که قرار است دستکم به مدت دو هفته در تهران و بسیاری از شهرهای دیگر کشور رقم بخورند، بسیار کمتر از آنچه تصور میشد، جدی گرفته شدهاند. البته این در حالی است که تشتت در تصمیمگیریهای مرتبط با اعلام قرنطینه سراسری، به شدت از میزان بازدهی آن کاسته است.
بهعنوانمثال، سهشنبه هفته گذشته ناگهان اعلام شد محدودیتهای تردد بین استان از روز چهارشنبه کلید خواهد خورد، خبری که در میانه روز چهارشنبه تکذیب شد. ازآنسو، هنوز بهطور دقیق مشخص نیست که جریمه تردد با خودرو در ساعات منع تردد شبانه در شهرها که گفته شده توسط دوربینهای راهنمایی و رانندگی ثبت میشوند، با چه سازوکاری از سایر تصویربرداریها تفکیک خواهند شد.