وانت ها به عنوان سگمنتی در میان خودروهای تجاری و سواری، به‌رغم تقاضای مناسبی که نه تنها در ایران بلکه در تمام کشورهای دنیا دارند، این روزها در بازار داخلی و خطوط خودروسازان، وضعیت چندانی مناسبی را تجربه نمی‌کنند. این روزها بازار ایران تشنه مدل‌های جدیدی از وانت ها با ظرفیت های مختلف است که خودروسازان داخلی چندان که باید و شاید نتوانسته اند محصولات خود را در این سگمنت گسترش دهند و بازار مناسبی را برای آن ها پیدا کنند.
فربد زاوه اصلی‌ترین دلیل مشکلات این باری‌های سبک و پرظرفیت را نبود صرفه اقتصادی در تیراژ پایین تولید می‌داند. این کارشناس صنعت خودرو کشور بر این باور است که وانت های روز دنیا به دلیل بالا بودن قیمت، توان رقابت با مدل‌های قدیمی و البته ارزان داخلی را ندارند و همین موضوعی است که تولید این خودروها را با مشکلاتی همراه کرده است.
تولید وانت با تیراژ پایین صرفه اقتصادی ندارد
فربد زاوه در گفت‌وگو با «دنیای خودرو» اظهار داشت: «تولید وانت برای خودروسازان تجاری از این منظر همواره با مشکلاتی همراه است که یک محصول شبه‌سواری است. بنابراین این خودرو نیازمند تیراژ بالا برای تولید است.»
این کارشناس صنعت خودرو کشور در ادامه اظهار کرد: «تولید وانت در تیراژ پایین صرفه اقتصادی ندارد و همین موضوعی است که تولید و فروش این خودروها را در نسخه‌های مدرن‌تر با مشکلاتی روبه‌رو می‌کند.»
نبود جایگزین 4 هزار دلاری برای وانت های داخلی
وی درخصوص تولید این خودروها در گذشته عنوان کرد: «در گذشته پیکان وانت با قیمت 4هزار دلار عرضه می‌شد. قیمت پایین این خودرو باعث شده بود نتوانیم جایگزینی را در این قیمتی در میان خودروسازان خارجی حتی چینی‌ها پیدا کنیم.»
زاوه در ادامه افزود: «همچنین در گذشته خودروهای چینی مشکلاتی بسیاری در زمینه استاندارد و کیفیت و خودروسازان داخلی هم سخت‌گیری بالایی نسبت به انتخاب محصول داشتند. بنابراین توان انتخاب محصول جایگزین برای وانت‌های قدیمی کار دشواری بود و حتی در صورت انتخاب این خودروها، باز هم خودروسازان با انتقادهای بسیاری مواجه می‌شدند که حساسیت کار را بالا می‌برد.»
تولید وانت کمتر از 6هزار دلار امکان پذیر نیست
وی درخصوص اصلی‌ترین مشکل تولید در کشور بیان کرد: «مشکل اصلی تولید وانت مربوط به تیراژ این خودروها است که از گذشته همراه این بخش بوده است.» این کارشناس صنعت خودرو افزود: «محصولی وجود نداشت که خودروسازان بتوانند وارد کنند و با تولید 100هزار دستگاه از آن، قیمت را به 4 هزار دلار برسانند.»
وی توضیح داد: «زمانی که خودروساز روی طراحی و تولید یک پلت‌فرم کار می‌کند، اگر تیراژ تولید براساس آن پلت‌فرم زیر یک‌میلیون دستگاه در سال باشد، فقط برای خودروساز ضرر به همراه دارد.»
زاوه توضیح داد: «تیراژ کمتر از یک‌میلیون دستگاه برای یک پلت‌فرم روی خودروهایی مانند بنز و ب‌ام‌و جواب می‌دهد و روی وانت‌هایی مانند آریسان انتظارات را برآورده نمی‌کند.» وی عنوان کرد: «برای تولید چنین خودروهایی یا حتی یک پله بالاتر خودروهایی مانند فیات، تویوتا، فولکس و... باید تیراژ پلت‌فرم به 5میلیون دستگاه برســـــد تا فرآیند طراحی و ابزارسازی اقتصادی باشد.»
این کارشناس صنعت خودرو گفت: «زمانی که تولید براساس آن پلت‌فرم به 5میلیون دستگاه برسد، می‌توان مدل‌های کوپه، وانت، استیشن و... را هم روی آن تولید کرد. بعد از آن می‌توان تولید وانت را مثلا تنها به 100هزار دستگاه رساند.» وی در ادامه افزود: «با این حال باز هم وانت را نمی‌توان به کمتر از 6هزار دلار رساند. تولید خودرو زیر این قیمت امکان‌پذیر نیست.»
سهم 25 درصدی قیمت قطعات از محصول نهایی
زاوه در ادامه با اشاره به قیمت قطعات خودرو اظهار کرد: «جمع قیمت قطعات خودروهای برخوردار از 5 استاندارد اصلی مانند ایربگ و ای‌بی‌اس، به کمتر از 4500 دلار نمی‌رسد و خودروسازان نمی‌توانند خودروهایی کمتر از 6 هزار دلار تولید کنند.»
زاوه در ادامه افزود: «هزینه‌های توزیع و فروش خودرو هر چقدر هم کاهش پیدا کند، باز هم 20 تا 25 درصد قیمت تمام‌شده را شامل می‌شود. حتی اگر هزینه‌های تبلیغ را فاکتور بگیریم، باز هم باید هزینه‌هایی مانند حمل، بیمه و شماره‌گذاری را در نظر بگیریم که 30 درصد قیمت محصول را شامل می‌شود.»
وی همچنین با اشاره به افزایش تیراژ محصول به عنوان راه‌حلی برای کاهش قیمت عنوان کرد: «با افزایش تیراژ همیشه امکان کاهش قیمت وجود ندارد. با این کار تقاضا روی لاستیک و باتری و... افزایش پیدا می‌کند و قیمت این محصولات در بازار دو برابر می‌شود.»
