به گزارش «اخبار خودرو»،با توقف تولید پراید، حالا مدتی است که بحث تولید یک خودرو ارزان به عنوان جایگزین پراید به میان آمده، البته تولید پیکان در دهه گذشته خورشیدی نیز متوقف شد و خودروهایی مانند تیبا و کوییک هم به دلیل بحرانهای ارزی در اقتصاد ایران نتوانستند جایگزین پراید شوند، اکنون به نظر میرسد که تولید یک خودرو ارزان برای دهکهای درآمدیِ پایینتر، نه فقط مطالبه صنعت خودرو بلکه مطالبه دولت و مجلس هم باشد. وزیر صمت نیز بهتازگی به همین موضوع اشاره کرد و گفت این طرح به زودی محقق نمیشود. در این میان، برخی کارشناسان حوزه خودرو معتقدند ممکن است خودروسازان ایرانی تولید «خودروهای کوچک» یا به اصطلاح Microcar را هدف گرفته باشند. اما آیا این خودروها میتوانند به سلیقه جامعه ایرانی پاسخ بدهند؟
چند روز پیش وزیر صنعت، معدن و تجارت، از برنامه این وزارتخانه برای ساخت یک خودرو ارزان خبر داد. سیدرضا فاطمیامین ضمن اشاره به برنامه ۶ ماههای که قرار است با مشارکت و نظرخواهی از خودروسازان و قطعهسازان از ابتدای مهرماه به صورت ویژه تا پایان سال اجرایی شود، گفت: «ساخت یک خودرو اقتصادی و بهصرفه در ایران در نظر گرفته شده، اما این موضوعی نیست که تا پایان سال 1400 محقق شود.»
خودرو ارزانِ آقای وزیر، از کدام برند است؟
اما تولید یک خودرو ارزان (که مخاطب اصلی آن دهکهای درآمدی پایین در ایران هستند) بحثی نیست که امروز و دیروز شروع شده باشد. مهمتر آنکه نگرانی از کاهش فروش خودروسازان به دنبال توقف تولید پراید و جایگزینی آن با خودروهای دیگر، از مدتها پیش وجود داشته است. پدرام فرهادی، کارشناس حوزه خودروسازی در این مورد به روزنامه «دنیایخودرو» گفت: « نزدیک یکدهه است که ایران به دنبال جایگزینی پراید با یک خودرو ارزان دیگر بوده، اما هر بار بروز مشکلات اقتصادی کلان در کشور موجب شده این برنامه عقب بیفتد.»
او افزود: «تقریبا مقارن با زمان امضای توافقنامه برجام، رایزنی هایی با شرکتهایی از هند و ایتالیا شروع شد که خودروهای کوچک یا به اصطلاح Microcar از این شرکتها به ایران وارد شود. رایزنیها با شرکت ایتالیایی فیات حتی به مرحله انتخاب خودرو و مسایل مالی هم رسیده بود، اما متاسفانه کار متوقف شد.»
فرهادی ادامه داد: «سال گذشته هم صحبت از طراحی یک خودرو روی یکی از پلتفرمهای «رنو» به میان آمد که حدسزده میشد مدل «کویید» باشد. این مدل «رنو» در سطح جهانی، هم در رده خودروهای ارزان قرار میگیرد و هم تولید آن در هند و برزیل دنبال میشود. البته با توجه به اینکه همکاری ایران با خودروسازان فرانسوی تقریبا قطع شده و زمزمهها هم از عدم بازگشت شرکتهای فرانسوی به بازار ایران خبر میدهند اما ممکن است این طرح با طرحهایی از کشورهای دیگر جایگزین شود.»
این کارشناس حوزه خودرو ادامه داد: «البته فارغ از اینکه ایران چنین خودروهایی را تولید خواهد کرد یا وارد همکاری با شرکتهای خارجی خواهد شد، باید پرسید آیا این خودروها در ایران قابلیت فروش دارند یا نه؟ در بحث بازاریابی فروش خودروها معمولا به ویژگیهای فرهنگی جامعه هدف هم توجه میشود. مثلا در مورد ایران میدانیم خانوادهها معمولا پرجمعیت هستند، مردم زیاد به سفر میروند و جوانان هم خودروهای پرسرعت را ترجیح میدهند. بنابراین، بازار ایران چندان شبیه اروپا نیست، هرچند با بازار کشورهایی مانند آمریکا یا کانادا هم تفاوت دارد. اما تولید خودروهای کوچک که به نظر میرسد تنها راهحل برای ورود خودروهای ارزان به بازار خودرو کشور باشد اما باید ابتدا از سد این پرسشها عبور کند.»
«خودروهای حبابی»؛ راهحل ویژه اروپاییها
با این همه، ظاهرا این تنها ایران نیست که به دنبال تولید ارزانترین و بهصرفهترین خودروهاست بلکه اروپاییها هم در همین مسیر حرکت میکنند. وای تنها تفاوت این است که در ایران توان خرید مشتری دلیل تقاضا برای تولید خودروهای ارزان است و در اروپا، کوچک بودن و دوستدار محیطزیست بودنِ این خودروها.اکنون دهههاست که خودروهای کوچک (Microcar) در اروپا تولید میشوند و به دلیل شرایط خاص این قاره (چگالی جمعیتی، شهرهای در هم فشرده و البته سختگیریهای محیطزیستی) مشتریهای خاص خود را دارند. در مقابل، سلیقه آمریکاییها (بزرگترین خریداران خودرو در جهان) دقیقا برعکس است و به همین دلیل، این خودروها در آمریکا فروشی ندارند.
نکته قابلتامل در مورد این خودروها، سهلگیریهای قانونی در مورد آنهاست. بهعنوان نمونه، شرکت سیتروئن قرار است خودرو «امی» را (که در زبان فرانسوی به معنای «دوست» است) در بازار فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی معرفی کند، این در حالی است که راننده این خودرو کوچک و برقی، میتواند بدون داشتن گواهینامه و با تنها 15 سال سن رانندگی کند. در واقع، عمده خودروهای کوچک محدودیتهای کمتری برای رانندگی دارند.چند روز پیش و در نمایشگاه خودرو مونیخ، خودرویی با نام «میکرولینو» معرفی شد که قرار است در ایتالیا تولید و در سوئیس به فروش برسد. این «حُباب خودرو» (bubble car) حالا به جمع رقبایی مثل «امی» و برادر دوقلوی آن «راکس-ای»، خودرو برقی شهری از کمپانی «اوپل» پیوسته، قیمت این خودرو حبابی حدود ۱۴ هزار دلار است.