صنعت خودرو به‌زودی قرار است نقشه راه جدیدی به خود ببیند. بدین منظور، تیمی زیر نظر وزیر صمت برنامه جدیدی برای صنعت خودرو طرح‌ریزی و رونمایی خواهد کرد. مهم‌ترین مساله در برنامه‌ریزی جدید، بحث قیمت‌گذاری و البته سرمایه‌گذاری در این صنعت خواهد بود. سال‌هاست به‌دلیل قیمت‌گذاری دستوری، خودروساز توانایی سرمایه‌گذاری را از دست داده این در حالی است که عرضه محصولات جدید و به‌روز، نیاز به تکنولوژی جدید دارد و تکنولوژی هم در سایه سرمایه‌گذاری کلان به‌دست خواهد آمد. در این بخش، این دولت است که باید ورود کند و زمینه سرمایه‌گذاری را ایجاد کند. چراکه عملا خودروساز پولی برای ایجاد تغییرات بزرگ تکنولوژیکی ندارد.
در همین زمینه با منصور منصوری، دبیر انجمن قطعه‌سازان خودرو به گفت‌وگو پرداحتیم.
قرار است وزیر صنعت، معدن و تجارت برنامه جدیدی برای صنعت خودرو ارائه دهد. این برنامه شامل چه مواردی بوده و قرار است صنعت خودرو را در چه مسیری قرار دهد؟
این برنامه قرار است جوابگوی نیاز مشتریان و مطالبات به‌حق مردم باشد. یعنی به لحاظ کیفی، آنچه را که مدنظر مردم است، فراهم کند و موجب خشنودی مشتریان شود. اگر گام‌های خوبی در کلان اقتصاد برداشته شود، صنعت خودرو همواره می‌تواند مایه مباهات یک کشور باشد. یعنی همواره حس غرور برای مردم ایجاد می‌کند. مانند ولوو در سوئد یا مرسدس‌بنز در آلمان که مایه غرور مردم آن کشورهاست. بنابراین در برنامه‌ریزی برای صنعت خودرو باید به این بعد مهم توجه شود. وزیر صمت جدید در نخستین گام، موضوع کیفیت در صنعت خودرو را به بحث گذاشت و در مورد آن تاکید داشت. ازسوی دیگر؛ مباحث قیمت، داخلی‌سازی و سرمایه‌گذاری برای توسعه محصول جزو مواردی است که گفته می‌شود در این سند یا برنامه جدید گنجانده خواهد شد.
انتظار قطعه‌سازان در این بخش چیست؟
انتظاری که ما یعنی قطعه‌سازان داریم این است که مواردی که در گذشته باید به وجود می‌آمد، اما رخ نداده است؛ در برنامه‌ریزی جدید دیده شود. به‌عنوان مثال، زیرساخت‌های مرتبط با مراکز تست که نیاز صنعت خودرو بوده، اما همچنان رخ نداده است. از طرف دیگر، سرمایه‌گذاری‌هایی کلانی نیاز است تا اختلاف تکنولوژی را با خارج کم کنیم. باید شاهد تولید محصولاتی با تکنولوژی‌های بالا باشیم.
عمده نیاز صنعت خودرو تولید چه محصولاتی است؟
درحال‌حاضر نیازمند تولید موتورهایی با تکنولوژی روز هستیم که مصرف سوخت بسیار پایینی داشته باشد. همچنین نیازمند گیربکس‌های اتوماتیک هستیم تا راحتی بیشتری برای مشتری ایجاد کنیم. افزایش آپشن‌ها و تولید محصولات کیفی رضایت مشتریان را به همراه خواهد داشت.
همه این‌ها مستلزم آن است که سرمایه‌گذاری موردنیاز به این بخش را داشته باشیم. همان‌طور که استانداردها به‌روز می‌شوند، انتظار و ذائقه مردم نیز به‌روز می‌شود و خواستار این هستند که آپشن‌های جدید را در خودروهای خود داشته باشند. ضمن اینکه مردم انتظار دارند مراجعه به نمایندگی‌های برای رفع ایرادات به حداقل برسد و صرفا برای سرویس‌های دوره‌ای به نمایندگی‌ها بروند، نه برای رفع پیاپی ایرادات خودرو.
دلیل اصلی اینکه نارضایتی مشتریان از خودروها افزایش پیدا کرده چیست؟
یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شود مردم در مورد برخی خودروها نارضایتی داشته باشند، بحث قیمت‌گذاری دستوری در سال‌های اخیر بوده است. قیمت‌گذاری طولانی‌مدت سبب زیان سنگین خودروسازان و سبب شد خودروسازی نتواند مسیری را که برایش وجود داشت، پیاده‌سازی کند. خودروساز برای اینکه خودرو جدیدی بیاورد یا فیچر جدیدی داشته باشد، نیاز به سرمایه‌گذاری دارد.
متاسفانه صدای خودروساز شنیده نشده است و شاهد زیان سنگین خودروسازان هستیم. امیدوارم وزیر صمت در این زمینه اقدام کند. البته می‌دانیم ایشان وقت بسیاری در این مورد صرف کرده و مساله مهمی برای وزیر صمت است. وزیر به دنبال یک جمع‌بندی در این حوزه است.
در هر صورت ابتدا باید مسائل را احصا کرد و برای هرکدام راه حل مناسبی پیدا کرد. آقای علی‌آبادی یک مدیر جهادی است و می‌تواند به صنعت خودرو سامان بدهد. چراکه صنعت خودرو دارای متغیرهای بسیاری است و باید همه‌جانبه به آن پرداخته شود. بنابراین اگر وزیر صمت به نقطه نظر خاصی در مورد صنعت خودرو رسید، باید همه برای اجرای آن تلاش کنند.
به نظر شما عملکرد خودروسازان در سال جاری چگونه بوده است؟ آیا رضایت مشتریان جلب خواهد شد؟
برنامه‌ریزی‌های امسال خودروسازان ازجمله سایپا برای خودروهای جدید، ترکیب قوای محرکه و استفاده از فیکسچرهای جدید، به‌گونه‌ای است که رضایت‌مندی را برای مشتریان ایجاد خواهد کرد.
آیا این سرمایه‌گذاری‌ها باید ازسوی دولت انجام شود؟
همیشه قطعه‌سازان به بانک‌ها مراجعه می‌کردند و بانک‌ها نیز از این سرمایه‌گذاری ثابتی که قرار است قطعه‌ساز در خودروسازی انجام دهد و مورد تایید خودروسازان و دولت است، حمایت می‌کردند. باید برای این سرمایه‌گذاری‌ها به قطعه‌ساز کمک شود تا بتواند این کارها شامل خطوط جدید، خرید خط، ماشین‌آلات جدید و... را انجام دهند.
به‌عنوان‌مثال، درحال‌حاضر مردم به دلیل بحث‌های ترافیکی و افزایش ایمنی و راحتی راننده تمایل بیشتری به استفاده از گیربکس اتوماتیک در مقایسه دستی دارند، اما به دلیل آن‌که قیمت مناسبی در این بخش داشته باشیم و مردم بیشتر امکان استفاده از آن‌ها را داشته باشند، نیاز به سرمایه‌گذاری وجود دارد و باید خطوط تولیدی بیشتری را در کشور راه اندازی کنیم. مانند موتورسازی که در کشور وجود دارد و می‌تواند تیراژ تولیدی بیشتری را عرضه کند. در این بخش، نیاز است پروژه‌های کلان تعریف شود.
بخشی از پروژه‌ها را قطعه‌سازی انجام می‌دهد و جزو وظایف و کار این بخش است، اما برخی وقت‌ها باید سیستم جدید و محصولی جدید باید وارد شود که نیاز به زیرساخت و خطوط جدید دارد که نیاز است مورد حمایت قرار گیرد.
یعنی برنامه جدیدی که خودروساز اعلام می‌کند، بدون سرمایه بی‌فایده می‌شود؟
دقیقا همین‌طور است. برنامه‌ریزی شده بود که ۹۰۰هزار دستگاه ایران‌خودرو و ۷۰۰هزار دستگاه سایپا تولید کند. این بدان معناست که باید حساس‌تر باشیم. در بقیه بخش‌ها هم باید از مدیران جهادی داشته باشیم تا در صورت برخورد با مساله فوری راهی برای آن پیدا شود و مساله حل شود. اگر مساله بلاتکلیف بماند، شاهد مواردی ازجمله افت تولید و چالش‌های جدیدی می‌شویم.
تنها یک اعلام برنامه و برنامه‌ریزی برای تولید و فروش کفایت نمی‌کند. مگر اینکه برنامه‌ریزی دقیقی روی تمام موارد مرتبط با این طرح انجام شود. یکی از این موارد نقدینگی ریالی است و دیگری تخصیص ارز به قطعه‌سازان است که باید به‌خوبی دیده شود.
مورد دیگر نوسازی ماشین‌آلات و تجهیزات است که در ایدرو دیده شده بود و باید مورد حمایت قرار بگیرد. اگر قرار است کیفیت احساس شود، نیاز به نوسازی این ماشین‌آلات داریم. ارز هم باید به نحو مناسب و در زمان مناسب به قطعه‌سازان تخصیص داده شود. مورد دیگر سرمایه‌گذاری و توسعه فیکسچرهای جدید و محصولات با تکنولوژی جدید است.
تمام این موارد به‌طور متوسط به چند میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد؟
در برخی مواقع تمام اعداد در یک مقطع عملیاتی و امکان‌پذیر نیست و باید اولویت‌بندی کرد. همیشه به خودروساز گفته می‌شود که مطالبات قطعه‌سازان را بدهند که صحبت از مبلغی حدود ۲۶هزار میلیارد تومان است. این مبلغ باید طی یک برنامه زمان‌بندی پرداخت شود که در غیر این صورت دچار چالش می‌شویم. برای افزایش عمق داخلی‌سازی برخی قطعات موجود، صحبت از ۲۰۰میلیون یورو شده بود که باید سرمایه‌گذاری جدید در این بخش انجام داد و عمق خودکفایی را بیشتر کرد که به معنای کاهش ارزبری خواهد بود.
تحلیلی که صورت گرفته بود این بود که با این میزان سرمایه‌گذاری، ارزبری تا ۴۰درصد برای خودروهای جاری کاهش پیدا می‌کند که بسیار مهم است. برای برخی از فیکسچرهای دیگری که مقبولیت خودروها را افزایش دهد، حدود ۳۰۰میلیون یورو برآورد شده بود. اما اینکه از چه طریقی پیش برود و به کجا برسد، در برنامه هفتم توسعه عنوان شده است. در هر صورت باید سهامداری خودروسازان تعیین تکلیف شود و نقش دولت در این میان مشخص شود. همچنین مشخص شود که آیا خودروسازان قرار است خصوصی شوند و در چه زمانی این اتفاق می‌افتد.
همچنین باید به تکنولوژی‌های جدید ورود کنیم. موتورهایی که درحال‌حاضر استفاده می‌شود، در دنیا کاهش پیدا کرده است. بنابراین باید مصرف سوخت آن‌ها پایین بیاید و خودروهای هیبرید و برقی را برای تولید در نظر بگیریم. در همین راستا، باید سرمایه‌گذاری‌های مناسب را در زمان خاص انجام داد. چالش پیش روی ما به اندازه‌ای جدی است که زمان مناسبی برای اعلام مبالغ و میزان سرمایه‌گذاری برای تکنولوژی‌های جدید نیست.
۰۷:۳۰ - ۱۴۰۲/۰۴/۱۲
