بیشاز یکقرن است که اکثر خودروها به پیشرانههای درونسوز متکی هستند اما همهچیز در حال تغییر است و خودروهای برقی و هیدروژن سلول سوختی کمکم سهم بالایی از بازار را بهدست میآورند.
اگرچه پیشرانههای بنزینی و دیزلی در طول این سالها بهبودهای قابلتوجهی را به ویژه در زمینه مصرف سوخت داشتهاند اما این تلاشها برای کاهش آلایندگی زیستمحیطی کافی نبوده است.
خودروهای درونسوز همچنان سهم بالایی از آلایندگی کربنی دارند و این امر باعث تغییرات قابلتوجه آبوهوایی میشود؛ اما وضعیت خودرو آهستهآهسته تغییر میکند زیرا خودروسازان به خاطر فشارهای دولتی و بینالمللی درحال حرکت به سمت جایگزینهای پاکتر هستند.
درحالحاضر اصلیترین گزینه جانشینی پیشرانههای درونسوز خودروهای برقی هستند که از باتریهای لیتیوم-یونی استفاده میکنند.
اکثر افراد این خودروها را آینده حملونقل میدانند هرچند نقاط ضعفی هم دارند. یک جانشین دیگر نیز برای مدلهای درونسوز وجود دارد که از قوای محرکه هیدروژن سلول سوختی استفاده میکند اما تولید این از خودروها به دلیل مشکلات توسعهای محدود مانده است؛ اما معرفی باتریهای حالتجامد باعث میشود خودروهای برقی پیشرفت محسوسی داشته باشند.
این باتریها به عنوان راهحل بالقوه رفع اکثر مشکلات محصولات برقی استفادهکننده از باتریهای لیتیوم-یونی شناخته میشوند و حالا این باتریها میتوانند تهدیدی برای موجودیت تکنولوژی سلول سوختی باشند.
با تهدیدی که خودروهای درونسوز برای محیطزیست ایجاد کردند نیاز به گسترش خودروهای بدونآلایندگی بهصورت یک ضرورت جلوه کرد.
باتریهای حالتجامد و تکنولوژی سلول سوختی هیدروژنی دو جایگزین اصلی سوختهای فسیلی سنتی هستند هرچند هنوز هم چالشهایی در مسیر توسعه خود دارند.
اگرچه هر دو تکنولوژی یادشده چالشهای خاص خود را دارند اما باتریهای حالتجامد بهدلیل سرمایهگذاری سنگین و تحقیق و توسعه بیشتر به خط تولید نزدیکتر شدهاند. تویوتا ازجمله معتبرترین برندهایی است که میخواهد باتریهای حالتجامد را راهی بازار کند.
این شرکت برنامههای جاهطلبانهای برای توسعه باتریهای موردبحث دارد. سالها فشارهای زیادی به تویوتا به خاطر عدم همراهی با اهداف زیستمحیطی وارد میشد اما این پروژه تلاشهای ژاپنیها در زمینه برقی شدن را نشان میدهد.
تویوتا میگوید باتریهای حالتجامد میتوانند در کمتر از ۱۰دقیقه شارژ شوند و تولید تجاری آنها تا سال ۲۰۲۷ کلید خواهد خورد. این موضوع میتواند یکی از بزرگترین مشکلات خودروهای برقی را رفع کند.
کیجی کایتا، یکی از مدیران ارشد تویوتا میگوید باتری یادشده با یکبار شارژ میتواند شعاع حرکتی ۱۲۰۰ کیلومتری را فراهم کند. واقعیت این است که توسعه تکنولوژی باتری حالتجامد یک دستاورد قابلتوجه در برابر باتریهای سنگین و گران لیتیوم-یونی خواهد بود.
باید دانست تویوتا درحال توسعه خودروهای هیدروژنی است اما به خوبی از هزینههای بالای این کار آگاه بوده و البته زیرساختهای چندانی نیز برای آن وجود ندارد.
مقایسه دقیق زیرساختهای خودروهای برقی و هیدروژنی نشاندهنده وضعیت این دو تکنولوژی خواهد بود. در اکثر شهرهای شلوغ آمریکا، اروپا، آسیا و... جایگاههای شارژ برای خودروهای برقی فراهم شده اما این موضوع برای خودروهای هیدروژنی تقریبا صفر است.
خودروهای هیدروژنی تنها در برخی بازارها همچون بخشهای کوچکی از اروپا، آسیا و آمریکا و بهصورت محدود فروخته میشوند.
کمپانی شل در بریتانیا جایگاههای سوختگیری هیدروژن خود را به دلیل نبود مشتری تعطیل کرد.
در مقابل باید به توسعه تکنولوژی باتری خودروهای برقی اشاره کرد که اگر به همین صورت پیش برود میتواند خودروهای هیدروژنی را حذف کند؛ اما چند سال قبل برخی افراد از هیدروژن به عنوان جایگزین خودروهای درونسوز نام میبردند.
تجربه رانندگی خودروهای هیدروژنی شبیه مدلهای درونسوز بوده و زمان سوختگیری آنها نیز شباهت زیادی دارد.
همچنین در صورت گسترش خودروهای هیدروژنی کمپانیهای نفتی هم از بازی کنار نمیروند زیرا میتوانند تاسیسات خود را به تولید و حمل هیدروژن اختصاص دهند.
به عبارت دیگر استفاده از هیدروژن اختلال چندانی در کار شرکتهای فعلی ایجاد نمیکند. البته موضوع درباره خودروهای برقی کاملا متفاوت است. این خودروها اگرچه سرعت رشد بالایی نداشتند اما حالا هر برند مطرحی که دست به تولید محصولات بدون آلایندگی زده، فروش مجموع آنها به ارقام میلیونی رسیده؛ این در حالی است که تنها سه خودروساز مطرح توانستهاند حدود ۷۲ هزار خودرو هیدروژنی را به فروش برسانند.
گسترش کند خودروهای برقی در سالهای قبل به خاطر محدودیتها و نقاط ضعف باتریهای حالتجامد ازجمله برد پایین، زمان شارژ و وزن زیاد و برخی مشکلات ایمنی بوده اما فکر میکنیم باتریهای حالتجامد این مشکلات را رفع خواهند کرد.
این باتریها تراکم انرژی بیشتری را فراهم میکنند و به همین خاطر زمان شارژ کم را با برد زیاد ترکیب خواهند کرد. این نوع باتریها و تکنولوژی هیدروژنی پتانسیل زیادی برای نقشآفرینی در حملونقل آینده دارند و اکثرا از خودروهای برقی به عنوان آینده حملونقل مسافری در مسیرهای کوتاهتر و در خودروهای سبکتر نام میبرند درحالیکه گفته میشود تکنولوژی هیدروژنی بیشتر برای مسافتهای طولانی و در خودروهای سنگینتر کاربردی خواهد بود. البته شاید نتوان دراینباره نتیجهگیری و پیشبینی قاطعی داشت.