۲۰هزار خودرو جدید وارداتی در انتظار شماره‌گذاری است. این خبر که از سوی سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس اعلام شده، از جنس همان اخباری است که موجب ایجاد انتظار و رکود کامل بازار خودرو در ماه‌های اخیر بوده است. در این مدت تغییری در وضعیت قیمت خودروها ایجاد نشده و بازار در انتظار واردات خودروهای دست‌دوم است.
با این حال، هنوز تکلیف واردات خودروهای دست‌دوم مشخص نیست؛ این‌که چه کسانی قرار است خودرو وارد کنند و آیا واردات صرفا محدود به اشخاص حقوقی است یا افراد حقیقی نیز می‌توانند اقدام به واردات خودرو کنند. با وجود قانونی شدن بحث واردات خودروهای دست‌دوم هنوز آیین‌نامه واردات در هیات دولت تصویب نشده و جزئیات آیین‌نامه‌ای که وزارت صمت در این خصوص تنظیم کرده، مشخص نیست. این روند بازار خودرو را دچار رکود عجیبی کرده است.
درخصوص وضعیت بازار خودرو و بحث واردات خودروهای دست‌دوم با سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران به گفت‌وگو پرداختیم.
وضعیت بازار خودرو را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا رکود در بازار طی هفته‌های اخیر پابرجا بوده است؟
بازار همچنان آرام و بلاتکلیف است. جنب‌وجوشی در بازار خودرو دیده نمی‌شود و معاملات به پایین‌ترین حد خود رسیده و بازار کاملا راکد است. معاملات هم ضعیف است و مشتری در بازار بسیار کم شده است.
قیمت‌ها در این مدت چقدر تغییر داشته و روند قیمتی به چه سمتی بوده است؟
قیمت‌ها تغییر آن چنانی نداشته است. دو سه هفته پیش که قیمت ارز وارد کانال ۵۰هزار تومانی شد، قیمت خودرو نیز دو تا سه درصد افزایش پیدا کرد، اما دوباره به‌جای خود بازگشت. به‌طور کلی سه ماه است که بازار در رکود و البته بلاتکلیفی کامل قرار دارد.
یعنی همچنان همه در انتظار ورود خودروهای نو و کارکرده به بازار و ایجاد تحرک در آن هستند؟
بله. متاسفانه هیچ شفافیتی نیز در این بخش وجود ندارد و مشخص نیست محتوای آیین‌نامه چیست و کی قرار است منتشر شود. مشخص نیست آیا شخص حقیقی می‌تواند خودرو وارد کند یا خیر؟ جلساتی در این خصوص با اشخاص حقوقی برگزار شده و فعلا نقش افراد حقیقی در واردات خودروهای نو و دست‌دوم مشخص نیست. من عزم جدی در واردات خودرو در حدی که بتواند بازار خودرو را از این شرایط خارج کند، نمی‌بینم. اگر واردات به‌صورت قانون درآمده و از سوی قانون‌گذار اعلام شده است، پس بلافاصله باید اجرایی شده و ضوابط و آیین‌نامه‌های آن مشخص می‌شد.
واردات خودروهای کارکرده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در مورد خودروهای کارکرده خیلی راحت صحبت و اظهار نظر می‌شود که بسیار خوب هستند. اما این خودروها هم مشکلات خاص خود را دارند. حتی واردات این خودروها توسط افراد حقیقی مشکلات به‌مراتب بیشتری خواهد داشت. اگر کسی بخواهد در داخل ایران، خودرو کارکرده خریداری کند؛ از جایی تهیه می‌کند که مطمئن بوده و کارشناسی شده باشد. اما واردات چند ده دستگاه از این خودروها توسط یک شرکت بسیار سخت خواهد بود و فکر نمی‌کنم عملی شود. اما شخص حقیقی می‌تواند برود یک یا دو خودرو خریداری و وارد کشور کند. یعنی به‌راحتی می‌تواند با گشتن در بازار کشورهای دیگر یک خودرو مناسب انتخاب کند. البته به شرطی که در حوزه خودرو سررشته داشته باشد. اما حقوقی‌ها نمی‌توانند با دقت بالایی خودرو خریداری کنند. درحال‌حاضر اما جلسات اصلی برای واردات خودروهای دست‌دوم با افراد حقوقی برگزار شده و مشخص نیست سایر افراد نیز جداگانه می توانند اقدام به خرید کنند یا خیر.
یعنی موفقیت‌آمیز بودن طرح واردات خودروهای دست‌دوم در گرو انجام آن توسط افراد عادی است و نه شرکت‌ها؟
بله؛ مردم بهتر می‌توانند نسبت به خرید خودرو اقدام کنند. البته کار خودرو تخصصی است و افرادی باید نسبت‌به واردات اقدام کنند که آشنا به خودرو باشند. در کشورهای دیگر خودرو دزدی فراوان است. همچنین خودروهای ایراددار با آپشن‌های فیک بسیار زیاد است. بنابراین باید افرادی نسبت به واردات اقدام کنند که بتوانند خودرو را به لحاظ فنی مورد ارزیابی قرار دهند. همچنین خودروها نباید به لحاظ حقوقی دچار مشکل باشند. باید خودرویی وارد شود که بسیار سالم باشد. نه این‌که خودرو دزدی باشد یا پلیس اعلام کند که این خودرو دو تکه بوده است. این ها مسائلی هستند که باید دقت شود. خودرو مانند سایر کالا نیست که بتوان به‌راحتی آن را خرید. هم‌اکنون شاهد این هستیم که خودرو از کشورهای پیشرفته دزدیده شده و به کشورهای فقیر آورده می‌شود.
گفته می‌شود با واردات خودروهای دست‌دوم و نو و احتمالا واقعی‌سازی خودروهای داخلی، تعداد ۳۰۰هزار دستگاه خودرویی که در پارکینگ است به بازار عرضه می شود. این پیش‌بینی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
خودرویی که در پارکینگ باشد کم است. در دو، سه سال گذشته یعنی از ۹۷ به بعد، حدود ۳میلیون دستگاه خودرو و کمتر از نیاز بازار خودرو وارد شده است. حتی خودروهای تملیکی که سالانه ۵هزار دستگاه بوده است، نیاز ۱۵ روز بازار بود و تمام شد، برای خریداری پیدا نمی‌شود. خودروهای پارکینگی به کف رسیده‌اند. در مورد خودروهای داخلی هم در سه، چهار ماه گذشته که بازار در رکود کامل بود، اگر عرضه به اندازه کافی انجام می‌شد، شاهد افت قیمت بیشتری بودیم. اگر کسی بخواهد ۵ دستگاه پژوپارس از بازار خریداری کند، به‌سختی این خودروها را پیدا می‌کند. خودروهای داخلی صفر به‌صورت عمده در بازار وجود ندارد. خودرویی که ۵ ماه پیش از کارخانه تحویل گرفته شده، در مقایسه با مدلی که یک ماه است از کارخانه ترخیص شده، قیمت متفاوتی دارد. افرادی که این خودروها را از بازار خریداری می‌کنند، می‌دانند که هر روز ارزش خود را از دست می‌دهند. بنابراین سعی می‌کنند بعد از آن‌که خودرو صفر را تحویل گرفتند، آن را سریع به فروش برسانند. خودرو داخلی چندانی در پارکینگ نداریم. یک یا دو سال پیش تعدادی خودرو در پارکینگ‌ها دپو شده بود، اما امروز دیگر خبری از این خودروها نیست. چراکه مشتری به دنبال خودرو روز است و حتی خودرویی که ابتدای سال تولید شده و بیش‌از ۵ماه از بیمه آن گذشته است، خواهانی ندارد. نوسانات بازار باعث شد بسیاری اقدام به عرضه خودروهای خود کنند و دیگر خودرو دپویی مانند سابق وجود ندارد.
در بحث خودروهای دست‌دوم آیا تغییر قیمتی وجود دارد؟
فرقی ندارد شرایط قیمتی در بازار مشخص است. چه خودرو دست‌دوم و چه خودرو صفر قیمت مشخصی دارد. در سه ماه اخیر تقریبا تمام خودروها با قیمت مشخص خرید و فروش می‌شوند. در زمان‌های مختلف خودروها نوسانات جزئی داشتند که مربوط به نوسانات نرخ ارز بود، اما در کل قیمت‌ها ثابت بود. در این بازار اگر خودروهای داخلی و مونتاژی بیشتر عرضه می‌شد، ریزش قیمتی بیشتری داشتند. عرضه خودرو در بازار درحال‌حاضر کم است. صحبت‌هایی هم که درخصوص افزایش تولید شد، در بازار دیده نمی‌شود.
