آخرین آمارها روند بسیار جالبی را در بازار خودروهای الکتریکی اروپا نشان می‌دهند. در آوریل امسال، سهم خودروهای تمام‌الکتریکی از کل فروش خودرو در اروپا به ۲۲ درصد رسید و پس از سهم ۲۵ درصدی در دسامبر ۲۰۲۲، دومین رکورد سهم بازار ماهانه را به‌ثبت رساند. این یعنی از هر پنج خودرو فروخته‌شده در بازار اروپا، یکی الکتریکی بوده است. دلیل اصلی این موضوع تسلاست. هرچند محصولات این برند آمریکایی در مقایسه با خودروهای الکتریکی جدیدتر بازار برد کمتری دارند، اما تسلا از علاقه روزافزون خریداران به‌خودروهای الکتریکی حداکثر بهره را برده است.
تسلا جای پای خود را در قاره سبز سفت کرده است
در آگوست امسال، تسلا ۳۳ هزار و 809 دستگاه خودرو را در اروپا فروخته که نسبت به‌آگوست ۲۰۲۲ افزایش ۲۴۰ درصدی داشته است. با این فروش، تسلا بالاتر از برندهای اروپایی قدیمی مثل اوپل، سیتروئن و فیات قرار گرفته و تنها ۳ هزار و 600 دستگاه با فورد فاصله دارد.
دلیل اصلی موفقیت تسلا همچنان مدل‌های ۳ و Y هستند که دومی کماکان پرفروش‌ترین خودرو اروپا محسوب می‌شود و احتمالا این عنوان را تا پایان سال حفظ خواهد کرد.
این می‌تواند سبب آبروریزی خودروسازان اروپایی باشد. زیرا یک خودرو آمریکایی از تمام مدل‌هایی که در قاره سبز تولید می‌شوند محبوب‌تر است. تسلا تا این‌جای سال بیش از ۱۶۹ هزار دستگاه مدل Y در اروپا فروخته است که افزایش ۲۱۶ درصدی را نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته نشان می‌دهد.
این شرکت همچنین با کاهش قیمت مدل ۳، از این خودرو برای گسترش طیف خریداران خود و ربودن فروش دیگر بخش‌ها مثل سگمنت C استفاده می‌کند. با ورود نسخه فیس‌لیفت این خودرو به‌بازار نیز انتظار رشد فروش بیشتری می‌رود.
تسلا به‌همراه دو شرکت چینی جیلی و سایک، تنها خودروسازی است که در طول سال‌ها رشد ثابتی در کسب سهم بازار داشته است. این نتیجه مجموعه‌ای از اقداماتی است که در زمان درست انجام شدند. ابتدا معرفی تدریجی مدل ۳، سپس افتتاح مراکز فروش بیشتر در سراسر اروپا، معرفی مدل Y برای حفظ سرعت رشد فروش و در آخر نیز کاهش قیمت محصولات.
احاطه بازار برقی اروپا از شرق و غرب
دوران گذار از خودروهای درون‌سوز به‌الکتریکی یک برنده دیگر هم به‌نام ام‌جی دارد. این برند هرچند بریتانیایی شناخته می‌شود، اما محصولات آن کاملا در چین طراحی، توسعه و تولید می‌شوند. با این حال، ام‌جی تنها برندی از چین است که توانسته قاعده بازی را در اروپا تغییر دهد.
جدیدترین محصول این شرکت در اروپا یعنی MG 4 به‌دلیل قیمت رقابتی و نقدهای مثبت، خریداران زیادی را جلب کرده است. ام‌جی با فروش ۱۴ هزار و 900 دستگاه در آگوست امسال، خود را به‌پای ۲۰ برند پرفروش بازار اروپا رسانده و بالاتر از سوزوکی، مینی، مزدا و جیپ قرار گرفته است.
۵۹ درصد از فروش ام‌جی به‌مدل‌های الکتریکی اختصاص دارد و سبب شده است این شرکت به‌هفتمین برند پرفروش خودروهای الکتریکی در اروپا تبدیل شود و حتی بالاتر از برندهای بزرگی مثل اوپل، آئودی، اشکودا، پژو و رنو قرار گیرد. موفقیت تسلا و ام‌جی در اروپا به‌قیمت کاهش سهم بازار برخی برندهای سنتی تمام شده است.
فولکس‌واگن، فورد، سیتروئن، پژو و هیوندای بیشترین کاهش سهم بازار را در آگوست امسال داشته‌اند. البته این برندها اقدام به‌عرضه مدل‌های الکتریکی کرده‌اند؛ اما این برای رقابت با تسلا و ام‌جی کافی نیست. از یک سو، تسلا با کاهش قیمت محصولات خود، به‌طور خطرناکی وارد بخش‌های پایین‌تر بازار شده و از سوی دیگر، ام‌جی هم از پایین با محصولات بسیار رقابتی همچنان حمله می‌کند و این مشکل اصلی برندهای سنتی خواهد بود.
پاسخ اروپایی
البته اروپایی‌ها هم بی‌کار ننشسته‌اند و قرار است بسته‌های حمایتی از خودروهای برقی برای محصولات چینی یکسان نباشد. پکن هم با انتقاد از آغاز تحقیقات کمیسیون اتحادیه‌اروپا درباره یارانه خودروهای الکتریکی چینی هشدار داد که این موضوع به‌روابط اقتصادی و تجاری دو جانبه آسیب می‌زند.
از سوی دیگر سهام شرکت‌های بزرگ خودروسازی برقی چینی با اعلام این خبر سقوط کرد. اورزولا فن‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا چین را متهم کرد که بازارهای جهانی را با خودروهای برقی که به‌طور مصنوعی به‌دلیل یارانه‌های هنگفت دولتی قیمت‌های پایینی دارند، پر کرده است. این تحقیقات که می‌تواند منجر به‌اعمال تعرفه‌های تنبیهی شود، هشدار تحلیلگران را درباره اقدام تلافی‌جویانه پکن و همچنین واکنش مدیران صنعتی چین که می‌گویند مزیت رقابتی این بخش به‌دلیل یارانه‌ها نبوده، برانگیخته است.
وزارت بازرگانی چین در بیانیه‌ای گفت که این تحقیقات می‌تواند به‌طور جدی به‌صنعت‌خودرو و زنجیره تامین جهانی آسیب بزند و آن را دچار اختلال کند و تاثیر منفی بر روابط اقتصادی و تجاری چین و اتحادیه اروپا خواهد داشت.
در ادامه این بیانیه آمده است: «چین به‌گرایش‌های حمایت‌گرایانه اتحادیه‌اروپا و اقدامات بعدی توجه زیادی خواهد کرد و از حقوق و منافع قانونی شرکت‌های چینی محافظت می‌کند.»
تحلیلگران گروه اوراسیا هشدار داده‌اند که اگر بروکسل درنهایت بر خودروهای برقی چینی یارانه‌ای وضع کند، پکن احتمالا اقدامات متقابلی را برای آسیب رساندن به‌صنایع اروپایی اعمال خواهد کرد. شمار دیگری از تحلیلگران معتقدند که تحقیقات می‌تواند روند افزایش ظرفیت تامین‌کنندگان چینی این نوع خودروها را کُند کُنَد. البته به‌نظر می‌رسد این موضوع نمی‌تواند خطر بزرگی برای سازندگان چینی خودروهای برقی باشد؛ زیرا آن‌ها می‌توانند به‌سایر بازارهای در حال رشد مانند آسیای جنوب شرقی روی آورند.
سهام شرکت‌های چینی خودروهای الکتریکی در واکنش به‌خبر شروع تحقیقات سقوط کرد؛ طوری که سهام شرکت بی‌وای‌دی (BYD) که در بازار پیشرو است با کاهش ۱.۲ درصدی مواجه شد. سهام شرکت‌های دیگر مانند جیلی اتو و نیو به‌ترتیب 5/0 و 9/0 درصد سقوط کردند. اروپا به‌دلیل روابط پکن با مسکو پس از هجوم نیروهای روسیه به‌اوکراین تلاش می‌کند اتکای خود را به‌دومین اقتصاد بزرگ جهان کمتر کند.
چوی دونگشو، دبیرکل انجمن خودروهای سواری چین در حساب شخصی خود در وی‌چت گفت که شخصا «به‌شدت مخالف» تحقیقات است. وی اتحادیه‌اروپا را ترغیب کرد تا نگاهی عینی به‌توسعه این صنعت داشته باشد و از ابزارهای اقتصادی یا تجاری «خودسرانه» استفاده نکند. وی افزود: «قیمت خودروهای ساخت چین که به‌اروپا صادر می‌شوند تقریبا دو برابر قیمتی است که در چین به‌فروش می‌رسند.»
