با رونمایی از قیمت محصولات خودروسازان چینی در سامانه یکپارچه فروش، بسیاری از فعالان و متقاضیان خودروهای وارداتی شوکه شدند. قیمت‌گذاری این محصولات در حالی مورد توجه مخاطبان قرار گرفته که سال گذشته (در زمان ثبت‌سفارش این محصولات) قرار بود طبق وعده‌های وزیر صمت، خودروهای اقتصادی به سبد عرضه اضافه شوند تا علاوه‌بر ایجاد شرایط رقابتی با محصولات خودروسازان داخلی، کمبود عرضه محصولات را در بازار جبران کنند. هرچند قشر متوسط و فرودست جامعه در سپرده‌گذاری مبلغ ۵۰۰میلیونی از دهک ثروتمند عقب ماندند، اما برخی متقاضیان واجد شرایط نیز با توجه به قیمت بالا و دور از انتظار خودروهای وارداتی برای تامین وجه مابه‌التفاوت دچار مشکل شده‌اند.
محمد بیاتیان، کارشناس صنعت خودرو و عضو کمیسیون صنایع مجلس نهم با اشاره به ضرورت واردات خودروهای اقتصادی برای شکل‌گیری رقابت در بازار خودرو و تامین نیاز متقاضیان، به «دنیای‌خودرو» گفت: «واردات خودروهای اقتصادی به‌منظور دسترسی دهک‌های پایین با درآمد کمتر جامعه و همچنین ارتقای کیفی صنعت خودرو کشور در دستور کار قرار گرفت. اما با رونمایی از قیمت شش خودرو وارداتی به‌صورت علی‌الحساب، این سوال مطرح شد که کدام دهک‌ها مورد نظر وزارت صمت برای خرید خودروها بوده‌اند.»
وی افزود: «موضوع واردات خودروهای اقتصادی فراموش شده و به عبارتی واردات خودرو به سمت پیچ خطرناکی در حرکت است.» بیاتیان با بیان این‌که وزیر صمت استیضاح شد تا وعده‌های داده‌شد عملیاتی شود، ادامه داد: «به عقیده اکثریت کارشناسان اقتصادی، ساماندهی بازار خودرو با افزایش عرضه محصولات امکان‌پذیر است.»
وی تاکید کرد: «خلف وعده مسئولان مرتبط با واردات خودرو در وزارت صمت، نظم بازار خودرو را برهم می‌زند و تبعاتی برای متقاضیان نهایی به دنبال دارد.»
این کارشناس صنعت خودرو یادآور شد: «پایین‌ترین قیمتی که در میان خودروهای وارداتی دیده می‌شود، ۷۷۰میلیون تومان است که قیمت دلاری آن ۱۵هزار و ۴۰۰ دلار می‌شود. بالاترین قیمت هم یک‌میلیارد و ۸۰۰میلیون تومان است که قیمت دلاری آن، ۳۶هزار دلار خواهد بود.»
عرضه ۳۰هزار دستگاه خودرو خارجی در بازار چه تاثیراتی را به دنبال خواهد داشت؟
برخی کارشناسان بازار خودرو معتقدند عرضه قطره‌چکانی محصولات نه‌تنها معضلات این حوزه را کاهش نمی‌دهد، بلکه موجب شدت گرفتن نوسانات می‌شود. قرار بود تا پایان بهار امسال همه خودروهای وارداتی به دست متقاضیان برسند، ولی حالا چندماه از این تاریخ گذشته است و درنهایت با پیگیری رسانه‌ها و انتقاد متقاضیان خودروهای وارداتی، مسئولان وزارت صمت با عرضه خودرو با نرخ نزدیک به ۲میلیارد بازار خودرو را شوکه کردند. آن‌چه که بازار و متقاضیان در انتظار آن بودند، خودرو اقتصادی است. هرچند از ابتدا نیز گفته می‌شد که با توجه درآمد سرانه پایین در کشور ما و استانداردهای اجباری ایران، خرید هیچ‌یک از خودروهای خارجی واجد شرایط واردات، در توان اقشار متوسط جامعه نخواهد بود. به عقیده من، بهترین خودروهای اقتصادی، همین خودروهایی هستند که سایپا و ایران‌خودرو تولید میکنند و محصولات خودروسازان داخلی اقتصادی‌ترین خودروهای ممکن دنیا هستند که تازه ما از این خودروها راضی نیستیم.
در سال گذشته، مهم‌ترین دلیلی که برای آزادسازی واردات خودرو عنوان می‌شد، ایجاد تعادل در بازار با ورود خودروهای اقتصادی بود.به نظر شما، آیا دولت برنامه برای واردات خودروهای اقتصادی دارد؟
سال گذشته در آیین‌نامه واردات خودروهای خارجی به کشور، به صراحت بیان شد؛ واردات خودرو با قیمت زیر ۲۰هزار دلار مجاز است، اما اولویت واردات با خودروهای زیر ۱۰هزار دلار است. فرمول عرضه این محصولات نیز فروش در سامانه یکپارچه بود تا خودروهای وارداتی به دست ثبت‌نام‌کنندگان با اولویت مشخص‌شده برسند. هدف اصلی از اجرای این طرح، عرضه گسترده و شفاف خودروهای وارداتی بود. اما درحال‌حاضر این هدف گمشده است. واردات درحال‌حاضر به سمت خودروهای پرسود سوق پیدا کرده است و نه‌تنها اقتصادی‌بودن، بلکه حتی لوکس بودن و کیفیت هم با توجه به نرخ ارز و کف قیمت اعلامی در پله‌های بعد قرار دارند.
فعالان بازار از حضور گسترده چینی‌ها در میان خودروهای وارداتی گلایه دارند. آیا محصولات شرکت‌های اروپایی در آینده به لیست وارداتی‌ها افزوده خواهند شد؟
شش مدل خودرو وارداتی داریم که صدرنشین آن‌ها، یک محصول کره‌ای از شرکت کیاموتورز است، قیمت این محصول در سامانه یکپارچه به‌صورت علی‌الحساب یک‌میلیارد و ۸۰۰میلیون تومان درج شده؛ قیمتی به‌نسبت بالا که با توجه به تبصره یک در اطلاعیه سامانه یکپارچه عرضه خودروهای وارداتی، قرار است بالاتر هم برود.
همانطور که اشاره کردید طبق تبصره یک، قیمت خودروها به‌صورت علی‌الحساب تعیین شده است. بر این اساس، قیمت‌های اعلامی تا چه میزان قابل تعدیل و اصلاح هستند؟
آن‌طور که مشخص است تعدیل قیمت‌ها دور از انتظار هستند و در مرحله بعدی رقم‌های درشت‌تری به متقاضیان ارائه خواهد شد. در تبصره نخست اطلاعیه به‌صراحت آمده است؛ قیمت فروش محاسباتی علی‌الحساب اعلام شده، یعنی قیمت در مبادی ورودی بوده و هزینه‌ها و عوارض قانونی پس از ترخیص از قبیل مالیات بر ارزش افزوده، هزینه‌های شماره‌گذاری، اسقاط خودرو فرسوده، کرایه حمل و... و هنگام صدور فاکتور نهایی به قیمت‌های قطعی و مصوب اضافه خواهد شد. این در حالی است که پیش از این اعلام شده بود؛ عرضه خودروهای وارداتی منتظر تعیین قیمت از طرف شورای رقابت است.
نقش شورای رقابت و وزارت صمت در تعیین قیمت شش محصول عرضه شده چه بوده است؟
تنها چیزی که مشخص شده، این است که قیمت شش خودرو وارداتی به‌صورت علی‌الحساب در سامانه یکپارچه بارگذاری شده است، اما وزارت صمت و شورای رقابت در آن نقشی نداشته‌اند. بنابراین تا این‌جای کار مشخص است که خودروهای وارداتی با در نظر گرفتن دلار ۵۰هزار تومانی، معادل ۳۶هزار دلار یا ۳۴هزار دلار قیمت‌گذاری شده‌اند.
تکلیف واردات خودروهای اقتصادی حداکثر۱۰ هزار دلاری چه شد؟
همانطور که مطرح شد؛ تاکید آقای فاطمی‌امین درخصوص چرایی آزادسازی واردات خودرو این بود که باید برای طبقه کمتر برخوردار جامعه نیز محصولات خودرویی در نظر گفته شود، اما از همان زمان نیز مشخص بود که این وعده غیرقابل اجراست.
آیا احتمال ورود شورای رقابت به موضوع قیمت‌گذاری محصولات عرضه‌شده در سامانه یکپارچه عرضه خودرو وارداتی وجود دارد؟
بله؛ طبق دستورالعمل جدید در همین سامانه، قیمت قطعی خودروهای مذکور پس از ارایه کلیه مستندات و مدارک مثبته و بر اساس آخرین ضوابط و مقررات شورای رقابت تعیین و اعلام می‌شود. همچنین ملاک قیمت قطعی خودرو، رقم اعلامی و مصوب توسط شورای رقابت خواهد بود. درنتیجه مبلغ پرداختی در این مرحله و پس از فراخوان اولیه صورت‌گرفته، ۵۰درصد قیمت علی‌الحساب خواهد بود که پس از واریز مبلغ مذکور نسبت به انعقاد قرارداد با متقاضی توسط شرکت واردکننده اقدام می‌شود.
۱۱:۰۵ - ۱۴۰۲/۰۸/۰۱
