به گزارش «دنیای‌خودرو» همه‌چیز از افزایش یکباره قیمت لوب‌کات به‌عنوان خوراک پالایشگاه‌های روغن‌سازی شروع شد. هر کیلو لوب‌کات سبک که اوایل شهریورماه نزدیک به ۱۷هزار تومان در بورس کالا فروخته شده بود و برای تبدیل به روغن‌پایه به سمت چهار پالایشگاه بهران، سپاهان، ایرانول و پارس حمل شده بود؛ به یکباره با تغییر در محاسبه نرخ ارز برای فروش این محصول در مهرماه به ۲۲هزار تومان رسید. همین موضوع باعث شد پالایشگاه‌های روغن‌سازی عرضه روغن پایه را در بورس کالا متوقف کنند. روغن پایه‌ای که سه‌هفته پیش با قیمت پایه ۲۳هزار و ۹۰۰تومان عرضه شده بود، پس از توقف عرضه حدودا یک‌ماهه دیروز با قیمت پایه ۳۱هزار تومان عرضه شد و به دلیل تشنه بودن بازار و ایجاد رقابت تا ۳۳هزار و ۷۰۰تومان نیز به فروش رفت. اتفاقی که صنعت روانکارهای ایران را به شوک فرو برد تا مدیران‌عامل شرکت‌های تولیدکننده روغن‌موتور به فکر چاره‌ای برای پوشش افزایش۴۱درصدی قیمت مهم‌ترین ماده اولیه صنعتشان کنند.
افزایش ۳۱درصدی برای قیمت‌پایه عرضه
قیمت روغن‌های موتوری دستوری تعیین می‌شود؛ این یعنی تولیدکننده‌ها اجازه بالا بردن قیمت محصول نهایی خود را بدون اجازه دولت ندارند. حتی اگر قیمت مواد اولیه یکباره افزایش یابد. از یک‌ماه گذشته تا دیروز کارخانه‌های تولیدکننده روغن‌موتور به‌رغم اطلاع از بالا رفتن قیمت لوب‌کات به‌عنوان ماده اولیه تولید روغن پایه همچنان منتظر عرضه روغن توسط پالایشگاه‌ها دربورس کالا بودند اما تصورش را هم نمی کردند که ناگهان عرضه این محصول با ۳۱درصد رشدقیمت آن‌هم در نرخ پایه صورت بگیرد.
دیروز در نهایت بیش از ۲هزار و ۳۰۰تن روغن پایه sn۵۰۰ توسط سه پالایشگاه نفت سپاهان، بهران و پارس در بورس کالا عرضه شد که باتوجه به نیاز بازار و شکل‌گیری رقابت قیمت نهایی این گرید از روغن پایه ایرانی روی ۳۳هزار و۷۰۰تومان ایستاد. رقمی که با یک حساب سرانگشتی حکایت از افزایش ۴۱درصدی قیمت روغن‌پایه ایرانی برای کارخانه‌های تولید روغن‌موتور در بخش خصوصی آن‌هم طی یک‌ماه دارد.
موازنه برقراراست
بررسی قیمت لوب‌کات و روغن پایه نشان از بالا رفتن ۳۷درصدی قیمت لوب‌کات پس‌از تغییر نرخ تسعیر ارز برای محاسبه قیمت این محصول جانبی پالایشگاه‌های نفتی دارد.
درحقیقت مسئول اصلی گرانی در بازار روانکارها همین تغییر نرخ ارز و گران‌تر فروختن لوب‌کات ازسوی پالایشگاه‌های نفتی به روغن‌سازان است. روغن‌سازان که از لوب‌کات علاوه‌بر تولید روغن پایه محصولات جانبی دیگری مانند پارافین و... را هم به‌دست می‌آورند، قیمت پایه محصول خود را برای عرضه تنها ۳۱درصد یعنی ۶درصد کمتر از آنچه برای لوب‌کات رقم خورده بود به بورس کالا عرضه کردند. ولی درنهایت این رقابت در بازار قیمت‌ها را تا ۴۱درصد افزایش داد.
آیا روغن‌های موتوری گران می‌شوند؟
اما حالا اقتصاد و حیات شرکت‌های بخش خصوصی به تصمیم سازمان حمایت برای بالا رفتن یا ثابت ماندن قیمت روغن‌های موتوری تولیدی در چهار پالایشگاه روغن‌سازی بستگی دارد. اگر سازمان حمایت همچنان بر ثابت نگهداشتن قیمت محصولات این چهار پالایشگاه تاکید داشته باشد؛ شرکت‌های بخش خصوصی که این روزها مواد اولیه خود را ۴۱درصد گران‌تر از یک‌ماه قبل خریداری کرده‌اند، امکان رقابت با بخش دولتی را نخواهند داشت و در عمل به تدریج از بازار و رقابت‌ها حذف می‌شوند.
ازسوی‌دیگر اگر چه شرکت‌های پالایشگاهی هم با افزایش هزینه برای تامین‌روغن پایه مواجه هستند اما در عمل می‌توانند با افزایش قیمت محصولات صنعتی ازیک‌سو و عرضه روغن پایه با قیمت جدید به بازار داخلی و صادراتی ازسوی‌دیگر به ادامه فعالیت امیدوار باشند اما بی‌شک آسیب اصلی به بخش خصوصی تولید روانکار در کشور وارد خواهد شد.
شرکت‌هایی که نه در تامین مواد اولیه و نه در بحث فروش امکان رقابت با غول‌های وابسته به دولت را ندارند به‌همین‌دلیل روزهای سختی در انتظار آنها خواهد بود.
