آغاز جنگ در خاورمیانه بازار مستعد ارز را به سمت صعودی‌شدن سوق داده و با تداوم این جنگ، نرخ دلار با جهش ۲هزار تومانی روبه‌رو شد و تاثیرات خود را بر کالاهایی که دارای ارزبری هستند، گذاشت. در همین راستا، قیمت خودرو درحالی‌که ماه‌ها دچار نوسانات متفاوت بود، دستخوش تغییرات جدید شد. هرچند این بازار در سال جاری در رکود به‌سر می‌برد و عرضه و تقاضا به کندی صورت می‌پذیرد، اما برخی فعالان بازار امیدوار بودند عرضه محصولات خارجی بتواند این بازار را به سمت تعادل پیش ببرد.
علی قنبری، کارشناس اقتصادی و عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس در این خصوص به «دنیای‌خودرو» گفت: «فعالان بازار خودرو به دنبال بهانه‌ها هستند تا فنر نرخ محصولات را آزاد کنند و درمقابل متقاضیان به دلیل عدم تناسب درآمد با نرخ جهش‌یافته خودرو تمایل به حضور در بازار ندارند. به همین دلیل، رکود در بازار خودرو شکسته نمی‌شود.»
از سوی دیگر، علیرضا قربانی‌نژاد، فعال و کارشناس حوزه خودرو معتقد است: «عدم انجام واردات خودرو به شکل صحیح، دلیل گرانی آن است؛ بازار خودرو انتظار داشت واردات در تعداد قابل‌توجهی صورت پذیرد، اما عرضه محدود محصولات خودروسازان جهانی، در حال از بین بردن اثر کاهشی است که انتظار واردات روی قیمت‌ها گذاشته بود و به همین دلیل قیمت‌ها دوباره شیب صعودی به خود گرفته است.»
وی افزود: «هفته گذشته نرخ ارز به دلیل تداوم جنگ در خاورمیانه بالا رفت و همان‌طور که می‌دانید قیمت خودرو متاثر از قیمت دلار است. بالا رفتن قیمت دلار حتی به میزان کم به‌صورت روانی روی بازار خودرو تاثیر دارد. بازار خودرو تا آخر سال متناسب با ارز، اما با تغییرات کمتر، افزایش را تجربه خواهد کرد، یعنی اگر ۳۰درصد افزایش ارز را داشته باشیم، به‌واسطه واردات حدود ۲۰درصد به قیمت خودرو اضافه می‌شود. به عبارت دیگر؛ واردات خودرو تا ۳۰درصد تاثیر رشد نرخ ارز بر قیمت خودرو را خنثی خواهد کرد. البته من امیدوار هستم قیمت ارز تا پایان سال ثابت بماند.»
علی قنبری، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس
احتمال تغییر ۲۰ تا ۲۵درصدی قیمت خودرو در سه‌ماهه پایانی سال
طی ۱۰روز گذشته فهرستی از قیمت‌های ۱۲خودرو استانداردسازی‌شده منتشر شد که برخی از آنان تا ۳۰درصد افزایش قیمت داشتند. به نظر شما افزایش قیمت خودرو در شرایط کنونی چه تاثیراتی را در بازار به دنبال خواهد داشت؟
آخرین باری که شورای رقابت اجازه افزایش قیمت محصولات خودروسازان را صادر کرد، اواخر فروردین‌ماه امسال بود. به نظر من، این افزایش قیمت‌ها چه قانونی و چه غیرقانونی کارشناسی‌شده نیستند. زیرا در شرایطی که بازار در رکود به سر می‌برد، هرگونه اقدامات هیجانی التهابات را بیشتر می‌کند.
مونتاژکاران خودرو معتقدند محصولاتشان از نظر کیفی، در مقایسه با محصولات وارداتی تفاوت چندانی ندارد و حتی از آپشن‌های بیشتری بهره می‌برد، اما از نظر قیمت‌گذاری در مقایسه با محصولات وارداتی نرخ متناسبی ندارند. به نظر شما چقدر این ادعا درست است؟
اکثر کارشناسان بازار خودرو محصولات وارداتی را همتراز خودروهای مونتاژی خودروسازان معرفی می‌دانند که این موضوع از سوی مسئولان امر جای تامل دارد. اگر قرار بود محصولات خارجی با کیفیت تولیدات داخلی‌ها عرضه شود، بهتر آن بود که ارز کشور صرف واردات خودرو نشود. متاسفانه بخش اعظم مشکلات ما این است که خودروسازان هرجا که لازم باشد، برای متقاعد کردن مسئولان بسیار خوب عمل می‌کنند، اما برای متقاعد کردن مردم اقدام قاطعی انجام نمی‌دهند. یعنی خود را ملزم به اقناع مشتری نمی‌بینند و پاسخگویی به مشتری در ضعیف‌ترین شکل ممکن صورت می‌گیرد. زیرا در شرایط انحصاری بازار فعالیت دارند و با فرض این‌که سود خریدار به دلیل تفاوت قیمت کارخانه و بازار محفوظ است، هر محصولی را با هر کیفیتی به مشتری می‌فروشند.
از آن‌جاکه نیمه دوم سال همواره بازار خودرو دچار رکود می‌شود و تنها در ماه‌های پایانی سال رونق نسبی در این بازار شکل می‌گیرد، آیا نرخ محصولات خودروسازان روند صعودی خود را ادامه خواهد داد؟
به عقیده من تا پایان سال افزایش ۲۰ تا ۲۵درصدی قیمت خودرو را خواهیم داشت و بخشی از این افزایش به این دلیل خواهد بود که همه‌ساله وقتی به روزهای پایانی سال نزدیک می‌شویم، مردم برای خرید و فروش جنب‌وجوش پیدا می‌کنند و قاعدتا در دو ماه آخر سال، افزایش ۲۰ تا ۲۵درصدی خود را نشان خواهد داد. البته در این زمینه؛ این‌که نرخ ارز چه مسیری را طی کند، خیلی مهم است، بعید می‌دانم تا آخر سال نرخ ارز جهش شدیدی داشته باشد و قیمت‌های بالا را تجربه کند. روند تحولات ارزی در چند ماه گذشته نشان می‌دهد که بانک مرکزی بازار را کنترل کند و ابزارهای لازم برای کنترل را نیز در اختیار دارد. با این‌حال، افزایش نرخ خودرو دور از انتظار نیست.
علیرضا قربانی‌نژاد، فعال و کارشناس حوزه خودرو
واردات خودرو؛ از اثر روانی تا تاثیر میدانی
واردات و عرضه محصولات خودروسازان جهانی در سطح انتظار بازار و متقاضیان خرید، چه تاثیراتی را در بازار به دنبال خواهد داشت. آیا قیمت خودرو کاهش پیدا خواهد کرد؟
درحال‌حاضر باتوجه به این‌که تعداد خودروهای وارداتی کم است، مشکلی را حل نخواهد کرد و شاید به‌صورت اندک قیمت‌ها کاهش پیدا کند که تاثیر چندانی ندارد. اگر بخواهیم واردات در بازار خودرو تاثیرگذار شود، باید تعداد خودروهای وارداتی افزایش پیدا کند.
متاسفانه در روزهای گذشته قیمت خودرو افزایش پیدا کرده است و نمی‌توان با یک تکذیبیه یا دستورالعمل آن را به قبل برگرداند و حتی اگر واردات ناقص خودرو، افزایش دلار و جنگ در غزه را در افزایش قیمت خودرو دخیل بدانیم، باید به این نکته توجه کنیم که بازگرداندن قیمت خودرو به قیمت یک هفته پیش کار سختی است و تنها رکود بازار می‌تواند ترمز افزایش قیمت‌ها را بکشد.
آن‌طور که پیش‌تر مطرح شد، دلیل افزایش نرخ خودرو کمبود عرضه محصولات وارداتی است. آیا واردات خودرو به‌صورت مستمر می‌تواند قیمت خودرو را تعدیل کند؟
بازار خودرو تحت تاثیر بازارهای دیگری است؛ اگر روند افزایش نرخ ارز شدت روزهای گذشته را داشته باشد، طبیعی است واردات خودرو را در خود هضم می‌کند و روند قیمت‌ها افزایشی باقی خواهد ماند و واردات خودرو تاثیر چندانی در بازار نخواهد داشت.
از طرف دیگر، باید دید درمجموع چه تعداد خودرو وارد کشور خواهد شد و کیفیت واردات و کیفیت عرضه با چه سازوکار قیمتی و در چه بستری انجام خواهد شد.
در مقطع فعلی که واردات خودرو به‌صورت محدود بوده است، نمی‌توانیم واردات را عامل اثرگذاری بدانیم؛ هرچند که خبر واردات خودرو نو بدون آن‌که این خودروها در بازار موجود شده باشند، اثر روانی خود را گذاشت و قیمت‌ها را مقداری تعدیل کرد.
حال باید منتظر اثر میدانی آن باشیم. بالاخره همین که بعد از پنج سال تصمیم گرفته شد واردات خودرو آزاد شود، در ماه‌های گذشته تاثیر مثبتی داشت.
