امروز که کشور به سمت تولید خودروهای برقی حرکت می‌کند، کارشناسان و برنامه‌ریزان صنعتی معتقدند باید بتوانیم قطعات این خودروها را تولید کنیم. گرچه با نگاهی به گذشته درمی‌یابیم که در بومی‌سازی قطعات خودروهای درون‌سوز به‌ویژه قطعات های‌تک نیز چندان موفق عمل نشده است، اما شاید درخصوص خودروهای الکتریکی این شرایط متفاوت باشد. خوشبختانه در ایران، خودروهای هیبرید و الکتریکی جایگاه مطلوبی دارند و در صورت فراهم بودن امکانات شارژ، به نظر نمی‌رسد دشواری‌هایی که دولت‌های اروپایی به‌منظور فرهنگ‌سازی برای جایگزینی خودروهای پاک با خودروهای دیزل و بنزینی داشتند، در کشور ما وجود داشته باشد.
محمد فرح‌آبادی، فعال و کارشناس اقتصادی ضمن اشاره به ضرورت توسعه خودروهای برقی، به «دنیای‌خودرو» گفت: «واردات خودروهای الکتریکی زمینه‌ساز ایجاد فرهنگ استفاده و آشنایی متقاضیان با محصولات این‌چنینی است. البته در مدیریت فناوری از اصطلاحی به‌نام TRL یا سطح آمادگی یک فناوری برای ورود به عرصه تجاری استفاده می‌شود که درحقیقت به مسیر بلوغی اشاره دارد که فناوری از دانش طراحی محصول تا دانش کاربردی و ساخت نمونه و نهایتا تایید برای عرضه در بازار را طی می‌کند.»
وی در ادامه به تلاش‌های فعالان صنعت خودرو برای تولید خودروهای برقی اشاره داشت و گفت: «صنعت خودرو ما در یک دهه اخیر کشور برای ساخت خودروهای برقی تحرکاتی داشته و خودروسازان داخلی در مسیر بلوغ برقی‌سازی خودرو در سطوح مختلفی قرار دارند، این امر نشان می‌دهد، راه را درست رفته‌ایم. این روند رو به تکامل، حرکتی پیوسته برای تسهیل داخلی‌سازی قطعات خودروهای برقی خواهد بود.»
وی تصریح کرد: «باید ثمره مسیری که طی شده است، در بازار عرضه شود و صنعت خودرو از پنجره فرصت فناوری‌های نوین بهره گیرد تا با هم‌افزایی، مقیاس تولید و تکیه بر فناوری‌های نوین، شاهد تحولی در صنعت خودرو کشور باشیم.»
برای توسعه بازار خودروهای برقی، دولت چه ضرورت‌هایی را باید مد نظر قرار دهد؟
خوشبختانه خودروسازان بزرگ کشور در حوزه تولید خودرو برقی و با تکیه بر دانش متخصصان جوان ایرانی و استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و همچنین امکانات و تجهیزاتی که در اختیار دارند، توانسته‌اند این محصولات را داخلی‌سازی کنند. آن‌طور که برنامه‌ریزی‌ها مشخص می‌کند، در صنعت خودرو محور اصلی برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، توسعه پلت‌فرم‌های بومی و محصولات مبتنی بر آن‌ها بوده است، اما به عقیده بنده، واردات تنها می‌تواند زمینه‌ساز فرهنگ‌سازی و آشنایی بازار برای آغاز راه باشد. بر این اساس، در وهله اول، برنامه‌ریزی‌ها، گسترش خودروهای برقی برای ناوگان حمل‌ونقل عمومی باید صورت پذیرد. از سوی دیگر، ساخت نسخه اولیه خودروهای برقی ممکن است در ابتدا نیازمند استفاده از تکنولوژی و ظرفیت‌های خارجی باشد، اما قطعا مسیر پیش روی صنعت خودرو کشور، بومی‌سازی دانش خودروهای برقی در کشور است و جسارت این کار برای ورود به این عرصه با وجود محدودیت‌ها، تحریم‌های خارجی و کم‌لطفی برخی افراد نسبت به صنعت خودرو داخلی شکل گرفته است.
یکی از مهم‌ترین معضلات فراگیری مصرف خودروهای برقی، نبود زیرساخت‌های لازم و یا کمبود ایستگاه‌های شارژ این خودروهاست. برای رفع این معضل چه راهکاری را پیشنهاد می‌کنید؟
طبق برنامه توسعه کشور در آینده نزدیک، پارکینگ‌های مختلف مستلزم دارا بودن شارژ برقی‌ها هستند.
البته سرمایه‌گذاری ایجاد زیرساخت‌ها، می‌تواند توسط دولت انجام شود. ضمن این‌که باید به‌موازات آن، بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری آن‌ها در ایجاد زیرساخت‌ها فعال شوند. لازم است بخش خصوصی، نظیر فروشگاههای بزرگ، کارخانه‌های اطراف کلانشهرها، پارکینگ‌های خصوصی، مجتمعهای تفریحی و اقامتی توجه داشته باشند که تقویت مشتریان آن‌ها در آینده نیز مستلزم ایجاد زیرساخت‌های شارژ در محل پارکینگ‌های آن‌هاست.
آیا عرضه خودروهای برقی با توجه به این‌که تکنسین‌های فنی تعمیرات این محصولات به‌صورت کارآزموده در سطح کشور حضور ندارند یا آموزش لازم را ندیده‌اند، معضلاتی را برای مالکان این خودروها به وجود نخواهد آورد؟
قرار نیست یک‌شبه تمام خودروها را برقی کنیم؛ قطعا در آینده نزدیک در عرصه برقی‌سازی حرفی برای گفتن خواهیم داشت و حتی بخشی از محصولات برقی خود را به کشورهای خارجی صادر خواهیم کرد. تولید خودروهای برقی جایگزین محصولات احتراق داخلی، یک روند تدریجی همراه با رشد زیرساخت‌های مرتبط است. بنابراین، به‌تدریج با ورود خودروهای برقی، قطعا زیرساخت‌های لازم و فرهنگ آن نیز ایجاد خواهد شد. ضمن این‌که نیاز به آموزش نیز ضروری است و باید با برنامهریزی، طرح‌ها اجرایی شوند. با توجه به وضعیت آلودگی هوای کلانشهرها (به‌ویژه تهران)، ورود تاکسی‌های برقی باید در اولویت این شهر قرار داشته باشد. این امر می‌تواند مانند دیگر فناوری‌ها با توسعه در کلانشهرها به شهرهای حاشیه‌ای نیز برسد.
ناوگان حمل‌ونقل عمومی با توجه به بیشترین حجم تردد در شهرها میزان قابل‌توجهی از سهم آلایندگی‌های محیطی را به خود اختصاص می‌دهند. آیا دولت با سرمایه‌گذاری در نوسازی و بهسازی این وسایل نقلیه می‌تواند در کاهش آلودگی هوا نقش موثری داشته باشد؟
اخیرا با سفر آقای علی‌آبادی و برخی خودروسازان به چین، حرکتی مبنی‌بر نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی از طریق واردات خودروهای برقی آغاز شده است که امیدواریم به موازات تامین نیاز بخش حمل‌ونقل عمومی از طریق واردات، تامین خودروهای برقی از محل تولیدات داخل نیز در اولویت قرار بگیرد. نکته حائزاهمیت حرکت تحولی است که در وزارت صمت آغاز شده و نیاز است که همه در تقویت و تداوم آن بکوشیم. این اقدام، می‌تواند باعث شتاب توسعه فرصت‌های فناورانه نظیر برقی‌سازی و اتصال‌پذیری در جامعه شود. به‌علاوه این‌که اتصال‌پذیری در صنعت خودرو می‌تواند فرصت‌های جدیدی را در گسترش خدمات مرتبط و کسب‌وکارهای جدید ایجاد کند.
برای رشد و ارتقای کیفیت محصولات آینده صنعت خودرو کشور چه راهکارهای پیشنهادی برای مدیران اجرای این بخش از صنعت دارید؟
با توجه به این‌که چین درحال‌حاضر بزرگترین بازار خودرو در سطح جهان است و طلایه‌دار چهار رویکرد اصلی صنعت خودرو، به‌خصوص برقی‌سازی به‌شمار می‌رود، ایجاد اتحاد استراتژیک با شرکت‌های چینی در بخش توسعه و تولید خودرو و تامین قطعات و همچنین انتقال دانش فنی با هدف افزایش عمق داخلی‌سازی و نیز کسب بازار منطقه‌ای، از اهمیت ویژهای برخوردار است. اگرچه در گذشته نیز سابقه همکاری میان شرکت‌های ایرانی و چینی وجود داشته، با این حال این همکاری‌ها بیشتر از جنس اقتصادی بوده و کمتر با انتقال دانش، تجربه و فناوری روز همراه بوده است. اما همان‌طور که وزیر صمت اعلام کرده است، خودرو الکتریکی متعلق به آینده نیست و نیاز خودرویی روز جامعه است. بنابراین برای دستیابی سریع به تکنولوژی تولید خودروهای برقی در کشور باید از خودروسازان داخلی حمایت کنیم و تسهیلات مناسب در اختیار آن‌ها قرار دهیم.
