خودروسازان ژاپنی از سال ۱۹۸۸ تا ۲۰۰۴ طی توافقی غیررسمی، قدرت خودروهای خود را روی ۲۸۰ اسب‌بخار محدود کردند. خودروهای افسانه‌ای ژاپنی دهه ۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰ همگی یک ویژگی مشترک دارند؛ قدرت ۲۸۰ اسب‌بخار. فرقی نمی‌کند پیشرانه یک ۲ لیتری ۴ سیلندر تخت توربو در سوبارو WRX STI باشد یا ۶ سیلندر خطی توربو در نیسان اسکای‌لاین GT-R و تویوتا سوپرا و حتی ۱.۳ لیتری وانکل توربو در مزدا RX-۷، همه آن‌ها قدرت یکسانی داشتند.
این موضوع اما تصادفی نبود؛ زیرا خودروسازان ژاپنی در سال ۱۹۸۸ توافق کردند حداکثر قدرت محصولات تولید انبوه آن‌ها ۲۸۰ اسب‌بخار باشد. این چیزی است که تحت‌عنوان توافق جنتلمن (JDM) شناخته می‌شود. به‌طور کلی، توافق جنتلمن به‌توافقی گفته می‌شود که براساس اعتماد طرفین شکل می‌گیرد نه قرارداد الزام‌آور قانونی.
نگرانی‌هایی از جنس صنعت و اجتماع
در دهه ۸۰، خودروهای ژاپنی پیشرفتی باورنکردنی داشتند. خودروسازان خودروهای پیشرفته‌ای می‌ساختند که جذاب‌تر، قوی‌تر و مهم‌تر از همه، سریع‌تر از رقبای خود بودند؛ اما در این بین، تصادفات و مرگ‌ومیر هم در جاده‌های ژاپن رو به‌افزایش گذاشت.
به‌همین دلیل، خودروسازان ژاپنی از ترس واکنش قهری دولت، طی توافقی غیررسمی، قدرت خودروهای خود خصوصا نمونه‌هایی را که در بازار ژاپن عرضه می‌شد، روی ۲۸۰ اسب‌بخار و حداکثر سرعت را روی ۱۸۰ کیلومتر بر ساعت محدود کردند. گفته می‌شد این محدودیت از وقوع جنگ قدرت بین خودروسازان ژاپنی جلوگیری می‌کند و باعث کاهش تصادفات خواهد شد.
امضای طلایی برای تیراژهای محدود
از آن‌جا که این توافق صرفا بر پایه اعتماد بین خودروسازان شکل گرفته بود نه قراردادی الزام‌آور روی کاغذ، ضمانت اجرای سفت و سختی نداشت. همچنین همان‌طور که اشاره شد، این توافق فقط برای خودروهای بازار ژاپن و مدل‌های تولید انبوه اعمال می‌شد که یعنی نسخه‌های ویژه می‌توانستند قدرت بیشتری داشته باشند. از این رو، سوبارو WRX STI S۲۰۱ که در سال ۲۰۰۰ عرضه شد، ۳۰۰ اسب‌بخار قدرت داشت.
نمونه دیگر نسخه تولید محدود نیسمو ۴۰۰R از اسکای‌لاین GT-R نسل R۳۳ با ۴۰۰ اسب‌بخار قدرت بود که قرار بود در ۱۰۰ دستگاه تولید شود؛ اما درنهایت تنها ۴۴ دستگاه از آن ساخته شد. اسکای‌لاین GT-R نیسمو Z-Tune نسل R۳۴ هم یکی دیگر از خودروهایی بود که با ۵۰۰ اسب‌بخار قدرت، از توافق جنتلمن سرپیچی کرد.
مشتریانی که نفع بردند
هرچند قدرت همه خودروهای پرفورمنس بالای ژاپنی ۲۸۰ اسب‌بخار اعلام می‌شد، اما قدرت واقعی اکثر این خودروها بسیار بیشتر بود. امکان نداشت اسکای‌لاین GT-R نسل R۳۴ اوایل دهه ۲۰۰۰ همان قدرت نسل R۳۲ سال ۱۹۸۹ را داشته باشد و پرفورمنسی که میتسوبیشی لنسر اوولوشن و سوبارو WRX STI ارائه می‌کردند، با ۲۸۰ اسب‌بخار غیرممکن بود.
همچنین بسیاری از خودروهای ژاپنی بدون تغییر فنی، در بازارهای دیگر قدرت بیشتری داشتند. به‌عنوان مثال، میتسوبیشی ۳۰۰۰GT در آمریکا تا ۳۲۰ اسب‌بخار قدرت را ارائه می‌کرد و هوندا NSX در اروپا قدرت بیشتری نسبت به‌ژاپن داشت.
نیسان ۳۰۰ZX هم در بازارهای جهانی با ۳۰۰ اسب‌بخار قدرت عرضه می‌شد؛ اما در ژاپن ۲۰ اسب‌بخار قدرت کمتری داشت؛ بنابراین واضح بود که خودروهای ژاپنی قدرت بیشتری داشتند و فقط در ژاپن به‌دلیل توافق جنتلمن این قدرت کمتر اعلام می‌شد. این وضعیت تا سال ۲۰۰۴ ادامه داشت.
روزهایی برای کنار گذاشتن تعارف
در آغاز قرن بیست و یکم، به‌وضوح مشخص بود که خودروسازان ژاپنی فقط روی کاغذ به‌توافق ۲۸۰ اسب‌بخاری پایبند هستند؛ اما بااین وجود، همچنان به‌پایبندی خود ادامه می‌دادند؛ زیرا این به‌نوعی نمایش همبستگی بود و هیچ خودروسازی نمی‌خواست توافق را برهم بزند. علاوه‌بر این، توافق جنتلمن از لحاظ تبلیغاتی هم خیلی خوب بود؛ زیرا خیلی از افراد ناآگاه، ادعای ۲۸۰ اسب‌بخار را باور می‌کردند و وقتی می‌دیدند خودروهای ژاپنی رقبای اروپایی و آمریکایی با ۱۰۰ اسب‌بخار قدرت بیشتر را نابود می‌کنند، فکر می‌کردند ژاپنی‌ها خدایان صنعت‌خودرو هستند. بااین حال، درنهایت یک خودروساز این توافق را زیر پا گذاشت. در اکتبر سال ۲۰۰۴، هوندا نسل جدید سدان لجند را با پیشرانه ۳.۵ لیتری V۶ و ۳۰۰ اسب‌بخار قدرت در ژاپن معرفی کرد. پس از این، قدرت اعلامی اکثر خودروهای ژاپنی به‌بیش از ۳۰۰ اسب‌بخار افزایش پیدا کرد.
هنوز هم جنتلمن‌هایی پیدا می‌شوند
خودروسازان ژاپنی تنها شرکت‌هایی نیستند که در جهان خودرو توافق جنتلمن منعقد کردند و خودروسازان آلمانی هم چنین توافقی دارند. این شرکت‌ها حداکثر سرعت خودروهای خود را روی ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت محدود کرده‌اند و فقط سوپراسپرت‌ها و مدل‌های پرفورمنس ویژه از این محدودیت مستثنی هستند. البته مرسدس، ب‌ام‌و و آئودی پکیج‌هایی را برای مدل‌های AMG، M و RS خود ارائه می‌کنند که محدودیت حداکثر سرعت را افزایش می‌دهد. نمونه دیگر توافق جنتلمن، توافقی بود که بین موتورسیکلت‌سازان ژاپنی و اروپایی شکل گرفت.
زمانی که سوزوکی در سال ۱۹۹۹ هایابوسا را با سرعت ۳۱۰ کیلومتر بر ساعت معرفی کرد، ترس از اعمال محدودیت از سوی دولت‌های اروپایی به‌خاطر دلایل ایمنی، سازندگان موتورسیکلت اروپایی و ژاپنی را بر آن داشت که روی محدودیت سرعت ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت توافق کنند.
