بعد از رفتار وزیر امور خارجه فرانسه در نشست ژنو2 درخصوص پرونده هسته ای کشورمان، انتقادهای بسیاری صورت گرفت. بیشتر آنها حول این محور بود که چرا فرانسه به عنوان مهم ترین شریک غربی تجاری ایران، چنین موضعی گرفته است. فرانسوی ها سال ها در بخش انرژی ایران حضور داشتند و مهم ترین نقش را در صنعت خودرو کشور برعهده دارند. در همین فضا بود که قرار گفت وگو با اعضای ارشد اتاق ایران و فرانسه گذاشته شد. نتایج مذاکرات ایران و کشورهای 5+1 در آخرین نشست ژنو باعث شد تا با حضور مهدی میرعمادی رییس هیات مدیره اتاق بازرگانی ایران و فرانسه و کامیار آذری دبیرکل این اتاق رابطه تجاری دو کشور در سال های بعد از انقلاب را مرور کنیم. گفته می شود یکی از دلایل مخالفت احتمالی فرانسوی ها با بهبود رابطه ایران و دیگر کشورهای غربی، از دست دادن جایگاه شان در اقتصاد ایران است، اما میرعمادی که سال ها با فرانسوی ها تجارت کرده، معتقد است، حضور هیچ کشور دیگری جای فرانسوی ها را تنگ نخواهد کرد. هر چه رقابت بالاتر رود، برای کشورما بهتر است. رابطه ایران و فرانسه هیچ وقت خصمانه نبوده است. شاید در بسیاری از دوره ها فرانسوی ها شریک استراتژیک ما نبودند، اما با ایران هم مشکل نداشتند. هر چند در دوره جنگ تحمیلی فرانسوی ها به شکل مشخص طرف عراق را داشتند، چرا اتاق ایران و فرانسه در آن سال ها شکل گرفت؟ میرعمادی: اتاق در سال1365 تشکیل شد، اما به صورت غیررسمی قبل از انقلاب در سال1355 یا 56 بود که فعالیتش را آغاز کرد. منظور من این است که فرانسه در بین دیگر کشورهای اروپایی مهم ترین شریک صنعتی ما بوده است. از دوره سازندگی تاکنون ما با فرانسه در حوزه خودرو و انرژی در حال تعامل هستیم. توتال همواره مهم ترین نقش را داشته و فرانسوی ها به یک شریک تجاری مهم در ایران تبدیل شده اند. این اتفاق چگونه رخ داد؟ میرعمادی: ببینید، فرانسه بعد از جنگ جهانی دوم و آمدن ژنرال دوگل به عنوان رئیس جمهور روابط خوبی با ایران داشت. این روند تا سال های آخر دهه50 شمسی ادامه داشت. در فرانسه همزمان حکومت از دست راستی ها در 1981 به دست سوسیالیست ها افتاد. در جنگ ایران و عراق، سیاستی که آقای میتران اعمال کرد حمایت صددرصد از صدام بود. که ما همیشه به نقش فرانسوی ها در آن دوره انتقاد شدید داشتیم؟ میرعمادی: بله صددرصد. در آن زمان دولت فرانسه به عراق کمک می کرد و هواپیمای مجهز نظامی به عراق اجاره داد تا به ایران صدمه بزند. اما این را باید در نظر بگیریم که در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران جز کره شمالی که با ما رابطه داشت تمام دنیا در مقابل ایران صف بستند. مثلا آلمان ها تمام بمب های شیمیایی عراق را تامین می کردند. در مجموع یک سیاست کلی علیه ایران در زمان جنگ اتخاذ شده بود. البته در تمام طول سال های جنگ تحمیلی، شرکت های فرانسوی از قبیل آلستوم قراردادی که داشتیم را ادامه دادند و کار متوقف نشد. انتقاداتی به ما می شد اما باز هم کارمان را ادامه دادیم. در تمام آن سال ها هم رابطه سیاسی با فرانسه نداشتیم به محض این که جنگ تمام شد آقای گراف برای اولین بار به عنوان سفیر بعد از جنگ به ایران آمد و در آن زمان رولاند دوما هم وزیر امور خارجه بود که به تهران آمده. ما هم اولین شرکت فرانسوی بودیم که داشتیم با پتروشیمی اراک قرارداد می بستیم. آقای رولاند دوما هم می خواست این قرارداد را امضا کند اما هنوز بسترش فراهم نبود. از سوی دیگر هم شرکت پژو تمام کارهایی که برای خودروسازی می خواست انجام دهد در ایران از همان سال شروع کرد. آقای کریستین گراف یکی از فعالیت هایش این بود که پژو را بیاورد در ایران با وزارت صنایع و ایران خودرو بهم نزدیک کند. چه سالی؟ میرعمادی: یک سال بعد از جنگ. این وضعیت ادامه داشت تا بعد از آقای میتران. البته به یک نکته هم اشاره کنم که آقای فابیوس در سال1986 نخست وزیر میتران بود که خیلی نظر مثبتی به ایران نداشت. در مجموع بعد از میتران، شیراک روی کار آمد وسیاستی که داشت نه به سمت آمریکایی ها نه به سمت شوروی بود. این وضعیت ادامه داشت تا سال2007 که سارکوزی آمد. از زمان او به کل سیاست فرانسه تغییر کرد و من همیشه در این سال ها به دولتمردان فرانسه گفتم که متاسفانه از زمان سارکوزی و به دنبال او اولاند، نگاه مردم ایران نسبت به فرانسه در حال تغییر است? البته ایران هم از لحاظ اقتصادی در فرانسه کشور هدف نبوده و نیست. اگر یک دایره را فرض کنیم چند کشور هستند که در مرکز این دایره هستند در بیرون هم دایره دوم. ایران در دایره اول سیاست اقتصادی فرانسه نبوده دردایره دوم بوده است. درهر صورت سارکوزی به آقای بوش خیلی نزدیک شد و سعی کرد سیاست او را دنبال کند البته همیشه یک تفکری داشت که بتواند با قدرت بیانی که در خودش سراغ داشت یک طوری مساله را حل کند و بوش یا اوباما را قانع کند. اما به هر صورت فارغ از این بحث های سیاسی در زمان سارکوزی روابط خوبی نداشتیم. به هر ترتیب در حال حاضر ژنو3 به نتیجه رسیده وتمام کشورهای بزرگ یعنی 5کشور دارای حق وتو به اضافه آلمان توافقنامه را امضا کردند. ما حالا باید ببینیم که از نظر شرایط اقتصادی در کجا قرار داریم؟ بله، به خصوص بحث بیمه و بانک؟ میرعمادی: دقیقا، اصل قضیه در این است. بنده دو ماه پیش از رفتن آقای روحانی به نیویورک از طرف اتاق نامه ای به آقای اولاند نوشتیم مبنی بر این که ما به دلیل شرایط تحریم سیستم بانکی به خصوص در بحث دارو از دولت فرانسه انتظار داریم که یک راه بانکی باز کند. زیرا تا سیستم بانکی نباشد رساندن پول هزینه های بسیار زیاد اضافی به مردم ما تحمیل می کند. بنابراین پیشنهاد دادیم که بانک تجارت را معرفی کنیم برای این که بتوانیم حداقل جنس هایی که تحریم نیست را در اختیار ما قرار دهند. خوشبختانه در این توافق اخیر یکی از مواد آن همین مساله مواد غذایی و داروست. البته ما بانک تجارت را معرفی کرده ایم که یک شعبه در پاریس دارد منتظر هستیم تا آنها هم معرفی کنند. ما امیدواریم اولین چیزی که در بحث بانکی آزاد می شود مساله نقل و انتقال پول دارو و مواد خوراکی باشد تا از طریق مسیرهای بانکی بدون هزینه های اضافی خریداری کنیم. یکی از نگرانی های عمده فرانسوی ها با کاهش تحریم ها و ارتباط ایران با غرب، از دست دادن جایگاه شان در ایران است؛ چقدر با این نظر موافقید؟ آذری: ایران از بعد صنعت وتجارت رشد قابل توجهی داشته است. ما جزو 20 کشور اول دنیا هستیم. در نتیجه نگاه به ایران تا به حال نگاه بازار بوده است اما از این به بعد باید این نگاه تغییر کند و دیگر ایران به عنوان یک همکار تجاری و تکنولوژی کوچک دیده نشود، چون در ایران پتانسیل رشد به وجود آمده است. بنابراین چه آمریکا بیاید چه فرانسه چه کره جنوبی و... ایران دیگر قبول نمی کند که صرفا بازار را در اختیار آنها بگذارد و می گوید که ما همکار هستیم، شریک تولید هستیم و ممکن است آورده ما فلان مقدار باشد به همان مقدار سهم خواهیم برد?به عبارتی بازار در مقابل بازار. ممکن است این محصول نهایی را به ترکمنستان هم بفرستیم. ما این جدال را در برابر 206، پژو و ایران خودرو به وضوح دیدیم زیرا وقتی پژو به ایران آمد ایران به این صورت نشده بود، در سال88 اما یکدفعه جهش پیدا کرد و ایران خودرویی ها به پژو فشار می آوردند که ما هم محصول صادر کنیم حال اگر نتوانستیم به اقصی نقاط جهان بفرستیم به بلاروس که می توانیم. بنابراین ایران از یک مارکت به یک همکار تکنولوژیک تبدیل شده است. میرعمادی: به اعتقاد من ضمن تایید صحبت هایی که دکتر آذری داشتند باید بگویم شما وقتی یک گروه کالایی که ساخت آن در ایران ممکن نیست و در مقابل یک سری کالایی که قادر به صادرکردن هستیم، به عنوان مثال هیچ وقت نمی آییم فکر کنیم که ایرباس 300 یا 380 را در ایران تولید کنیم. پس تولید ما به دو دسته تقسیم می شود یک دسته کالاهایی که امکان ساختش را داریم یک سری هم کالاهایی که امکان ساخت در داخل را نداریم. رقابت هم دراین است که اروپا از این می ترسد که ما ایرباس را می خریم یا بوئینگ را. بنابراین ترس اروپا از آمریکاست اما در مورد لوازمی که ما در داخل می توانیم بسازیم، به توان کشورمان بستگی دارد. ساخت یک کالا در هر کشور به دو عامل بستگی دارد یک سرمایه و دیگری تکنولوژی. کسی که اول سرمایه را بدهد جلوتر از بقیه خواهد بود اما آیا بعد از این جریاناتی که گذراندیم به خصوص بعد از این 6 ماه باید دید این نرمش را شرکت های فرانسوی دارند یا نه؟ نقش ما چیست؟ این است که شرکت های فرانسوی را ترغیب کنیم که از سرمایه گذاری نترسید از دادن دانش فنی به ایران نگران نباشید. با توجه به این که کنفرانس قطعه سازان فرانسوی را در پیش داریم همه را ترغیب می کنیم به سرمایه گذاری. همان طور که گفتید خودروسازی باعث این شده که شرکت های کوچک فرانسه به شرکت های متوسط و کوچک ایرانی نزدیک تر از گذشته شوند. ببینید توتال یک روزی می آید و به دلایل سیاسی یک روز می رود، رنو یه روز هست یه روز نیست، اما شرکت های متوسط وکوچک هستند که اگر بیایند و با ایرانی ها هماهنگ و همکار شوند ما?دگار است. اما اتاق به دنبال این است که شرکت های کوچک و متوسط فرانسه را بیاورد در برابر شرکت های ایرانی و همسطح قرار دهد. آذری: من در رنوی فرانسه سابقه فعالیت دارم در سایپا به وضوح دیدم که در ساخت شرکت مگاموتور که در یک زمین بایر موتورساز شدند و چیزی که به چشم خودم دیدم باور نکردنی بود که چطور بدنه را ساختیم. بنابراین الان که تحریم خودروسازی برداشته شده و فرانسوی ها به تهران می آیند دیگر الان با 1988 فرق می کند در آن موقع ما فقط بازار بودیم اما الان یک شبه خودروسازی هستیم که در 57 کشور اسلامی دو برند داریم پروتون مالزی و سمند؛ یعنی دیگر ما شریک تکنولوژی هستیم یعنی اگر قرار است 207 تولید کنیم چه سهمیه ای برای ترکمنستان یا افغانستان داریم؟ لذا باید بگویم ایران کاملا تغییر کرده است. برخی مدعی هستند که نقشه ها و طرح های رنو و پژو ناقص بوده آیا با چنین چیزی موافقید؟ میرعمادی: من چنین چیزی را رد می کنم. ببینید تکنولوژی و انتقال تکنولوژی دو طرفه است. کسی که می آید انتقال تکنولوژی انجام دهد باید افرادی را داشته باشد که این برنامه ها بفهمند و بتوانند ارائه دهند. من این حرفی که می گویند طرح ها ناقص ارائه شده است را بسیار ناپسند و بی منطق می دانم. تمام صاحبان صنایع ما دارای تخصص نیستند. متاسفانه صاحبان صنایع ما گمان می کنند که پول و سوله می تواند به تنهایی محصول دهد. اما این گونه نیست، پول دانش نیست فقط یک قسمتی از انتقال دانش است ما باید متخصص داشته باشیم. که البته متخصص داریم اما ?دیر نداریم. ما به لطف آقای زنگنه در زمان وزارتش در وزارت نیرو، الان توربین ساز هستیم و مدیون ایشان هستیم اگر تا به حال 300 پست فشار قوی ساختیم و صادر هم می کنیم به یمن، سوریه، افغانستان، نیجر و... اما سابق فقط مصرف کننده بودیم؛ اما الان متخصص داریم. البته این ادعا را برخی مدیران خودروساز داشته اند. میرعمادی: با این ادعا یعنی این که شرکت فرانسوی پول لیسانسش را می گیرد و طرحش را کامل نمی دهد؟ بله، درخصوص برخی قطعات این ادعا را کرده اند. میرعمادی: من به شدت تکذیب می کنم. زیرا اگر من تکنولوژی می گیرم همان طور که می دانید دو نوع است؛ اول، تکنولوژی ساخت و بعد تکنولوژی تولید که کاملا با هم متفاوت است. اما ما اهل ارزان سازی و چانه زنی هستیم. بنابراین باید دید قرارداد از چه نوعی است؟ اگر هر کسی چنین ادعایی دارد من حاضرم قراردادش را بررسی کنم اگر نقشه یا طرحی را نداده اند همان شرکت را به دادگاه بکشانم. اما باید دید چه امضایی کرده؟ چه قراردادی بسته؟ چی خواسته؟ در مجموع من این حرف را رد می کنم و از شرکت های فرانسوی حمایت می کنم که در هیچ جایی به دنبال این نب?ده اند که به اصطلاح کلاه سر شرکت های ایرانی بگذارند. آذری: صددرصد عینکی که الان فرانسوی یا آمریکایی ها به ما دارند هنوز همان باور سال1988 است که ایران فقط یک بازار است و این که برای آنها جا بیافتد. میرعمادی: ما فقط نباید برای مصارف داخلی به فکر تولید باشیم زیرا یک روزی می شود که برای صادرات هم نیاز به تولید داشته باشیم. برای صادرات نیاز به تعامل با شرکت های خارجی داریم. در حال حاضر رنو را صادر می کنیم. اگر ایران خودرو 51درصدش پژو بود صادرات داشت؛ همان گونه که رنو دارد. به اعتقاد ما نباید به دنبال این باشیم که فقط برای داخل تولید کنیم. تکنولوژی دنیا هم تغییر کرده یک محصول ممکن است یک قطعه اش در مالزی یک قطعه در اندونزی و یک قطعه در فرانسه تولید شود سپس همه اینها در فرانسه مثلا جمع می شود و یک محصول ساخته می شود? دیگر تولید منحصر به داخل نیست شرکت ها به روز هستند مثلا می گوید نمی شود فلان قطعه را تولید کرد و باید از جای دیگر بیاید این به معنی این نیست که می خواهد کلاه سر ما بگذارند. نباید انتظار داشت که طرف مقابل که به ما دانش فنی می دهد همه چیز را بدهد. به نظر شما آیا مسائل سیاسی ممکن است دوباره تکرار شود یا این که از طریق نهادهایی مثل شما ارتباط ها به گونه ای شود که دیگر مسائل اقتصادی تحت تاثیر سیاست قرار نگیرد البته در شرکت هایی مثل توتال، رنو یا پژو ممکن است این تفکر غیرمنطقی به نظر برسد، اما درنهایت ممکن است این بخش از تجارت را از سیاست مجزا کرد؟ میرعمادی: ببینید در مورد توتال باید بگویم نفت قضیه ای کاملا سیاسی است. در جایی که مسائل کاملا با سیاست مخلوط شود دیگر ما کاری از دست مان بر نمی آید زیرا بازی کردن نقش باید با داشتن اطلاعات باشد، اما ما فاقد اطلاعات هستیم و آن را به دولت واگذار می کنیم. ما فقط در جایی که به سیاست ارتباطی ندارد می توانیم دخالت کنیم. در مورد خودرو همان طور که گفتم اگر شرکتی عضوی از اتاق باشد تمام اطلاعات را در اختیار می گذاریم و توصیه می کنیم که چه کنند. هر قرارداد نیم بندی که به مشکل برخورد به ما برمی گردد، بنابراین سعی ما بر این است قراردادها هرچقدر روشن تر، محکم تر وقابل استفاده برای هر دو طرف صورت گیرد. اگر هر کسی در مورد قطعه سازی بخواهد ارتباطی با شرکت های فرانسوی برقرار کند ما کمک می کنیم برای انجام آن تا به بهترین شکل و درست ترین شکل انجام گیرد. با توجه به امکان گشایش بهبود شرایط اقتصادی کشور در مبادلات تجاری به خصوص ایران و کشورهای غربی فکر می کنید اگر اتاق هایی مثل اتاق ایران و آمریکا شکل بگیرد جای اتاق هایی مثل شما تنگ خواهد شد؟ آذری: رقابت سالم تر خواهد شد. میرعمادی: به هیچ وجه. هیچ گونه نگرانی نداریم و به طور قطع عرصه فعالیت برای همه ما موجود است. آذری: من از نماینده پژو در ایران سوال کردم که خودروسازی ما چه تفاوتی با ترکیه دارد؟ ترکیه سالی 60-70 هزار خودرو صادر می کند به اروپا. گفت سطح تکنولوژی ایران بالاتر است، چون در ترکیه تمام سر مهندسان غربی هستند اما در ایران تمام ایرانی هستند، اما چون رقابت در بازار جهانی ندارید، ضعیف هستید. میرعمادی: بانک های ما اصلا بلد نیستند در کنار شرکت ها باشند، بنابراین ما در حوزه صادرات ضعیف هستیم. ما هیچ بانک تخصصی نداریم فقط صراف هستند متاسفانه که هیچ کار و تخصصی بلد نیستند. ما نیاز داریم به بانک تخصصی. شرکت های ما بنیه ای ندارند که بروند به خارج برای صادرات. ضعف شدید در این حوزه داریم که باید رفع شود. آرزوی من این است که به جای این که این همه بانک داشته باشیم یک بانک کارآمد در حمایت از صادرات داشته باشیم. در آخر هم یک خبر بدهم که مشاور اقتصادی وزارت اقتصاد فرانسه در آینده بسیار نزدیک به ایران خواهد آمد البته مشاور اقتصادی سفارت فرانسه از طرف وزارت اقتصاد و دارایی فرانسه انتخاب می شود و این خیلی معنا دارد یعنی می خواهند فاینانس و تسهیلات مالی بدهند و این اولین قدمی است که بعد از توافق ژنو برداشته شده است. منبع : همشهری اقتصاد