در سال‌های اخیر شاهد افزایش وسایل‌نقلیه هستیم. رشد وسایل‌نقلیه از یک‌سو موجب رفاه شهروندان است، اما ازسوی‌دیگر خطراتی هم به‌همراه دارد. تصادف مهم‌ترین خطری است که این وسایل برای شهروندان دارند. به‌طور کلی تصادف می‌تواند یکی از تجربه‌های تلخ باشد خواه برای کسی‌که خود مقصر است یا اینکه طرف دیگر تصادف مقصر شناخته شود. هنگام تصادف درصورتی‌که راننده برای نجات مصدوم یا کم کردن آسیب‌های ناشی از رانندگی به او کمک کند برایش امتیازاتی در نظر گرفته شده است؛
نخست آنکه راننده برای کمک به مصدوم می‌تواند وسیله‌نقلیه را از صحنه حادثه حرکت دهد؛ البته به این شرط که برای کمک رساندن به مصدوم راه دیگری وجود نداشته باشد. در ضمن اگر راننده‌ای غیر از مقصر حادثه، مصدوم را به بیمارستان یا نیروهای انتظامی برساند، نیز مورد حمایت قانون قرار خواهد گرفت.
پس از تصادف بلافاصله با ۱۱۰ تماس بگیرید!
هر روز در سطح شهر، برخی شهروندان در برخورد با وسایل‌نقلیه آسیب می‌بینند. در بسیاری از مواقع رساندن سریع مصدوم به بیمارستان می‌تواند جان او را نجات دهد، اما برخی رانندگان به جای اینکه به فکر رساندن فردی که با او تصادف کرده‌اند به بیمارستان باشند، از محل حادثه متواری می‌شوند. این افراد اغلب جریمه‌های مربوط به فرار از صحنه تصادف را نمی‌دانند و همین موضوع عواقبی برای آنها به‌دنبال دارد.
در بررسی اجمالی قوانین مربوط به فرار از صحنه تصادف به طور کلی جرایم به ۳دسته عمد، شبه‌عمد و خطای محض تقسیم می‌شوند. درصورتی‌که شخصی با خودرویش موجب تصادف و مرگ کسی شود، اگر این حادثه عمدی نباشد، چنین قتلی شبه‌عمد خواهد بود.
در این رابطه، سرهنگ علی همه‌خانی گفت: «رانندگان پس از تصادف خسارتی، جرحی یا فوتی در اولین اقدام ضمن حفظ خونسردی با مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ تماس بگیرند و پلیس را در جریان حادثه قرار دهند.»
معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران بزرگ درباره مجازات فرار از صحنه حادثه به ماده ۷۱۹ قانون مجازات اسلامی اشاره کرد و افزود: «هرگاه مصدوم احتیاج به کمک فوری داشت و راننده به‌رغم امکان رساندن مصدوم به مراکز درمانی یا استمداد از ماموران انتظامی از این کار خودداری یا به منظور فرار از تعقیب، محل حادثه را ترک و مصدوم را رها کند، حسب مورد به بیش‌از دوسوم حداکثر مجازات مذکور در مواد ۷۱۴ و ۷۱۵ و ۷۱۶ این قانون محکوم خواهد شد و دادگاه نمی‌تواند در مورد این ماده تخفیف قائل شود.»
معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران بزرگ به عابران توصیه کرد هنگام عبور از خیابان (به‌ویژه هنگام تاریکی شدن هوا) ناگهان وارد معابر و تقاطع‌ها نشوند و جوانب احتیاط را در نظر بگیرند. وی همچنین به رانندگان تاکید کرد همیشه و در همه‌حال در مواقع رسیدن به محل عبور عابران‌پیاده، کاملا توقف کنند و اجازه عبور به عابران را بدهند.
نحوه تنظیم شکایت در پرونده‌هایی که راننده خاطی متواری می‌شود
در این رابطه دکتر هادی توکلی، دانش‌آموخته دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی و وکیل پایه‌یک دادگستری درگفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» بیان کرد: «متاسفانه فرار از صحنه تصادف در حوادث و تصادفات رانندگی امری متداول و مرسوم است و در این خصوص پرونده‌های بسیاری در دادسراهای کشور وجود دارد. اغلب این پرونده ها مربوط به زمانی است که تصادف خودرو با عابر (تصادفات جرحی) بوده و راننده خاطی برای گریز از کیفرهای قانونی و چالش‌های حقوقی، فرار از صحنه تصادف را ترجیح داده، فرار از صحنه تصادف به قدری متداول است که مقنن در سال ١٣۴٧ در ماده ١٠ قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل‌موتوری در مقابل شخص ثالث، برای فرار کردن راننده مقصر از صحنه تصادف، صندوق تامین خسارت بدنی را مکلف به پرداخت دیه مجنی‌علیه (کسی که مورد جنایت قرار گرفته) کرده است. این قانون برای زیان‌دیدگان صحنه تصادف جنبه حمایتی دارد و در سال‌های ١٣٨٧و ١٣٩۵ دستخوش اصلاحاتی قرار گرفته که شامل دایره شمول پرداخت دیه به زیان دیدگان صحنه تصادف است.»
وی درخصوص تصادفات منجر به وارد شدن خسارت‌های مالی به خودرو گفت: «درخصوص تصادفی که منجر به وارد شدن خسارت مالی به خودرو شده ولی راننده مقصر متواری می‌شود، فرد زیان‌دیده برای مطالبه خسارت باید اطلاعات خودرو مقصر را برای دریافت خسارت به دادگاه اعلام کند. در غیر این صورت نمی‌تواند برای مطالبه خسارت مالی واردشده به خودرویش اقدام کند.»
مجازات فرار از صحنه تصادف چیست؟
هادی توکلی درباره تشدید مجازات برای راننده‌ای که از صحنه تصادف فرار می‌کند، اظهار کرد: «درصورتی‌که راننده خاطی از صحنه تصادف فرار کند و فاقد گواهینامه باشد، مقنن برای این افراد مجارات شدیدی تعیین کرده که میزان آن دوسوم حداکثر مجازات قانونی در ماده ٧١۴،٧١۵،٧١۶ قانون مجازات اسلامی است.»
این وکیل پایه‌یک دادگستری افزود: «همچنین راننده‌ای که اقدام به شرب خمر کرده و پس از تصادف صحنه حادثه را ترک می‌کند، دارای مجازات مشدده به میزان فوق‌الذکر است.»
پیشنهاد مدیرعامل موسسه حقوقی وکیل تلفنی برای کسانی که پرونده‌ای درخصوص بزه فرار از صحنه تصادف دارند، این است که اگر خسارت ناشی‌از تصادف جانی باشد برای مطالبه دیه، باید صندوق تامین خسارت بدنی را طرف دعوی خود قرار بدهند، چراکه اگر دنبال راننده مقصر و شناسایی آن بروند دادسرا ممکن است به پرونده رسیدگی نکند. در این موارد دنبال کردن پرونده منجر به قرار منع تعقیب می‌شود. پس باتوجه به صراحت مقنن در قانون بیمه اجباری مصوب 1395 قطعا در پرونده‌ای که خسارت آن جانی است باید از مقام تعقیب درخواست شود پرونده را به دادگاه ارسال کند تا صندوق تامین خسارت بدنی به‌عنوان نهاد حمایتی، دیه مجنی‌علیه را (کسی که مورد جنایت قرار گرفته) را پرداخت کند.
