این اتفاق از یک سو نشان میدهد بازار هنوز در مرحله «تعادلیابی» نیست و از سوی دیگر ثابت میکند که وابستگی ساختاری قیمت خودرو بهنرخ ارز همچنان پابرجاست و کوچکترین تکانه در بازار ارز میتواند موجهای سنگین قیمتی در بازار خودرو ایجاد کند.
نخستین نکتهای که در این جهش باید به آن توجه کرد، رفتار انتظاری خریداران و فروشندگان است. فعالان بازار خودرو، بهخصوص در بخش وارداتیها معمولا نسبت به نرخ ارز واکنش پیشدستانه دارند. یعنی حتی پیش از آنکه دلار در سطوح جدید تثبیت شود، بازار خودرو خود را با شرایط جدید هماهنگ میکند.
همین روند سبب میشود رشد قیمتها معمولا سریعتر از رشد بهای ارز و کاهش قیمتها بسیار کُندتر از افت نرخ ارز باشد. عامل دوم چالش در عرضه خودروهای وارداتی است. بهدلیل محدودیتهای واردات، پیچیدگیهای ترخیص، تغییرات پیدرپی مقررات و نبود جریان پایدار ورودی خودرو بهکشور، بازار وارداتیها از کمبود دائمی عرضه رنج میبرد.
این کمبود باعث میشود حتی افزایش محدود تقاضا یا نوسان کوتاهمدت ارز، جهش شدید قیمتها را رقم بزند. درواقع بازار وارداتیها بازاری کمعمق است و در چنین بازاری رفتار هیجانی سریعتر بهقیمتها منتقل میشود.
نکته سوم مربوط به انتظار تورمی عمومی در اقتصاد است. وقتی سایر بازارها، از طلا گرفته تا مسکن، با روند صعودی مواجه هستند، بازار خودرو نیز در همان مسیر حرکت میکند.
درچنین فضایی هر نوسان کوچک ارزی تبدیل بهسیگنال تقویتکننده انتظارات تورمی میشود و خریداران را بهسمت خرید زودتر از موعد سوق میدهد. درمجموع، جهش ۲۰۰ تا ۷۰۰ میلیونتومانی قیمت وارداتیها نهتنها نشاندهنده اثر کوتاهمدت نوسانات ارزی است، بلکه هشدار میدهد که تا زمانی که بازار ارز بهثبات و نظام واردات پایدار نشود، قیمت خودرو بهویژه وارداتیها قابل پیشبینی نخواهد بود و نمیتوان بهراحتی آن را کنترل کرد.
برای ایجاد ثبات، نیاز به جریان پایدار واردات و پرهیز از تصمیمهای خلقالساعه است؛ در غیر این صورت بازار خودرو همچنان تا حد زیادی متاثر از تغییرات بهای ارز خواهد بود.
