در شرایطی که رفع آلودگی هوا به معضلی لاینحل برای مسئولان تبدیل شده است و هربار با افزایش شاخص آلایندگی‌های هوا به مرز هشدار چشم امید به باد و باران می‌بندند، خودروسازان تولید خودرو با استاندارد یورو۵ را از ماه پیش در برنامه قرار دادند؛ خبری که هرچند در حوزه خودرو مسرت‌بخش است اما باتوجه برخی مشکلات برای خودروسازان و قطعه‌سازان به‌خصوص در تامین نقدینگی و مواجه با تحریم‌ها این سوال را پیش می‌کشد که آیا توان تولید خودرو و قطعات این خودروها وجود دارد یا نه؟ موضوعی که آرش محبی‌نژاد، دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان در گفت‌وگو با «دنیای خودرو» درباره آن توضیح می‌دهد.
خودروسازان از آذر امسال خط تولید خودروهایی با استاندارد یورو ۵ را راه‌اندازی کردند. به نظر شما قطعه‌سازان توان تامین قطعات مورد نیاز این خودروها را دارند؟
بله؛ قطعه‌سازان توان تامین قطعات مورد نیاز این خودروها را خواهند داشت. چراکه به‌طور کلی تغییرات عمده‌ای روی خودروها انجام داده نمی‌شود و تغییرات بیشتر روی موتور خودروها اعمال می‌شود. اما مهم‌تر از خودرو این بنزین است که باید بر اساس استاندارد یورو۵ تولید شود. بنابراین در این شرایط تحریم و با وضعیت پالایشگاه‌های کشور که امکان تولید بنزین یورو۴ هم به سختی دارند و واردات بنزین هم با چالش اساسی روبه رو است، این سوال مطرح می‌شود که آیا امکان تامین سوخت این خودروها وجود دارد؟ در این خصوص هم باید مسئولان مربوطه پاسخ دهند؛ چرا که ارزیابی ما این است که در حال حاضر امکان تامین بنزین یورو ۵ در سطح کشور وجود ندارد، به‌خصوص خودروهای تولیدی نیز به اکثر نقاط کشور ارسال
می‌شود.
با این شرایط اگر خودروسازان و قطعه‌سازان مسیر تولید خودرو یورو۵ را طی کنند، آیا باز هم با مشکل روبه‌رو خواهیم شد؟
بله؛ همین‌طور است. به‌طور کلی این را باید بگویم که امکان تولید و تامین قطعات خودروهای یورو۵ توسط قطعه‌سازان وجود دارد. آن‌ها فقط با ایجاد یک‌سری تغییرات فنی در تولید قطعات می‌توانند قطعات متناسب با این خودروها را صرف‌نظر از افزایش قیمت آن‌ها تامین کنند.
به‌طور کلی امکان تولید قطعات خودروهای یورو۵ با یک بازطراحی وجود دارد. هرچند از گذشته تاکنون غیر از تحول و تکامل خودروها - باتوجه به این‌که زمانی خودروها کاربراتوری بودند و به انژکتوری تبدیل و بر اساس استانداردهای یورو۲، یورو۳ و یورو۴ تولید می‌شدند، حالا هم توان تولید خودرو و قطعات یورو۵ وجود دارد. بنابراین مشکل خاصی در بخش فنی تولید قطعات متناسب با این خودروها وجود ندارد و فقط مشکل تامین سوخت این خودروها مطرح است.
به‌نظر شما با تولید خودروهای یورو۵ چقدر از میزان آلودگی هوا کاسته می‌شود؟
هرچند حرکت به سمت تولید خودرو یورو۵ اقدام مهمی است، اما باید به این نکته توجه داشته باشیم در شرایط فعلی انجام این کار چقدر ضرورت دارد. سوخت یورو۵ و موتورهای احتراق داخلی یورو۵ تفاوتی که با یورو ۴ و ۲ دارند این است که آلایندگی کمتری دارند و همه در این صنعت به دنبال کاهش آلایندگی خودروها هستند.
متاسفانه برخی اوقات مسیر را اشتباه می‌رویم. هرچند ضرورت تولید خودروهای یورو۵ را زیر سوال نمی‌برم، اما با توجه به این‌که حدود ۱۸میلیون خودرو سواری در سطح کشور داریم و از این تعداد نزدیک به ۲میلیون خودرو از رده خارج است، باید راهکار دیگری را در پیش گرفت.
از طرف دیگر، درخصوص معضل آلودگی هوا با حجم بالای موتور سیکلت‌ها مواجه هستیم که آلایندگی آن‌ها از خودروها به‌مراتب بیشتر است. تاکید می‌کنم آلودگی یک دستگاه موتورسیکلت از خودرو یورو۴ بیشتر است.
از طرف دیگر، یک دستگاه خودرو فرسوده که عمر آن به بیش از ۲۰ سال می‌رسد، نزدیک به ۷۰برابر یک خودرو یورو۴ هوا را آلوده می‌کند. بنابراین، با این شرایط باید بپرسیم برای کاهش آلودگی باید تمرکزمان را روی چه بخشی بذاریم؟
آیا تولید خودرو یورو۵ را مد نظر قرار دهیم که شعار و حرفش برای مردم و مخاطب بسیار جذاب است؟ اما نهایتا چنددرصد از آلودگی را می‌توانیم با تولید خودرو یورو۵ کاهش دهیم که حتی معلوم نیست توانایی تامین سوخت آن را داشته باشیم یا نه؟
با این تفاصیل پیشنهاد شما برای کاهش روزهای خاکستری کلان‌شهرهای کشور چیست؟
باید به این سمت برویم که خودروهای فرسوده و از رده خارج را که بیشترین حجم آلایندگی را دارند، با خودروهای یورو۲ و یورو۴ جایگزین کنیم. همچنین باید برای کاهش آلایندگی موتورسیکلت‌ها برنامه‌ریزی کنیم.
فکر کنید از همین امروز تمام خودروهای یورو،۴ با استاندارد یورو۵ تولید شوند، در نتیجه در سال حدود ۸۰۰هزار دستگاه خودرو با استاندارد یورو۵ تولید شود البته تولید تمام این خودروها با استاندارد یورو۵ هم امکان‌پذیر نیست. چراکه برخی از خودروها از لحاظ تکنولوژی قابلیت ارتقا ندارند و باید حذف شوند.
بنابراین، فرض را بر این می‌گیریم که تمام این خودروها با استاندارد یورو۵ تولید شوند؛ نتیجه این است که فقط چند درصد ناچیز کاهش آلودگی خواهیم داشت. اما اگر همین میزان خودرو فرسوده یا از رده خارج را جمع‌آوری کنیم، درصد بالاتری از آلودگی هوا را کاهش خواهیم داد.
بنابراین مخالف تولید خودروهای یورو۵ در شرایط فعلی هستید؟
این را نمی‌گویم که خودرو یورو۵ تولید نشود، اما اگر اولویت‌ها را در نظر بگیریم؛ باید خارج‌کردن خودروهای فرسوده را در نظر بگیریم. چراکه این موضوع می‌تواند به یک‌باره حجم بالاتری از آلودگی را رفع کند. برای این موضوع هم باید به سراغ موتورسیکلت‌ها، خودروهای تجاری قدیمی با استانداردهای غیرقابل قبول و خودروهای فرسوده و از رده خارج تجاری برویم.
