هرچند طی روزهای اخیر به لطف باد و باران از شاخص آلاینده‌های هوا در کلان‌شهرهایی چون تهران کاسته شده است، اما باز هم با چند روز بی‌باران، هوای این شهرها نفس‌گیر خواهد شد؛ چراکه همچنان چند میلیون خودرو فرسوده آزادانه حرکت می‌کنند و بر حجم آلودگی هوا می‌افزایند. معضلی که به‌نظر می‌رسد با جایگزینی خودروهای فرسوده با خودروهای تازه‌نفس برطرف شود. در این راستا، آرش محبی‌نژاد، دبیر انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان در گفت‌وگو با «دنیای خودرو» توضیح می‌دهد.
باتوجه به این‌که آذر امسال به‌طور تقریبی شاهد هیچ روز پاکی نبودیم، فکر می‌کنید تولید خودروهای یورو۵ تا چه اندازه به رفع مشکل آلودگی هوا در آینده کمک کند؟
اگر از صبح فردا تمام خودروهایی که در خط تولید خودروسازان تولید می‌شود، منطبق با استاندارد یورو۵ باشند، باز هم حداقل به ۱۰سال زمان نیاز است تا این خودروها جایگزین ۱۰میلیون خودرو فرسوده سطح کشور شوند. در چنین شرایطی، هدف اصلی یعنی کاهش آلودگی هوا را رها کرده‌ایم و به‌دنبال تولید خودرو با استاندارد یورو۵ هستیم. در حالی که ضروری است هدف را خارج‌کردن خودروهای قدیمی از سطح شهرها و هدایت آن‌ها به سمت مراکز اسقاط خودرو قرار دهیم. با این کار به‌طور حتم در مدت زمان کمی شاهد کاهش تزریق آلودگی به هوا خواهیم بود.
در این شرایط که در اروپا شاهد ارتقای این استاندارد به یورو۶ هستیم، باز هم موافق تولید خودروهایی با استاندارد یورو۴ هستید؟
درست است اروپا به سمت تولید خودرو با استاندارد یورو۶ رفته اما اکنون در خیابان‌های آن‌ها حتی شاهد یک خودرو فرسوده و دودزا هم نیستیم. اگر آن‌ها اکنون مسیر ارتقای استانداردهای یورو۵ و یورو۶ را هدف قرار داده‌اند، خیلی قبل‌تر مشکلات امروزی ما همچون تردد میلیون‌ها خودرو فرسوده را برطرف کرده‌اند.
درحال‌حاضر این امکان وجود ندارد که در یک کشور پیشرفته خودرو دیزلی با عمر ۳۵ تا ۴۰ سال تردد و حجم بالایی از دود غلیظ و سیاه با ذرات معلق بزرگ را به اتمسفر اضافه کند. البته نمی‌گویم نسبت‌به استاندارد روز دنیا در صنعت خودرو بی‌توجه باشیم و از توسعه صنعت خودرو هم استقبال خواهم کرد.
فقط بحث اهمیت‌دادن به اولویت‌ها در این شرایط است که اولویت برای ما هم جایگزینی خودروهای از رده خارج، خودروهای فرسوده و موتورسیکلت‌های دودزا و خودروهای تجاری قدیمی اعم از کامیون‌ها و اتوبوس‌های در حال تردد در کلان‌شهرها با خودروهای جدید است. این کار به‌مراتب تاثیر بیشتری بر کاهش آلودگی هوا خواهد داشت.
آلودگی خودروهای فرسوده چه مقدار بیشتر از خودروهایی با حداقل استانداردهاست؟
بر اساس ارزیابی که در گذشته انجام داده‌ام، یک دستگاه پیکان کاربراتوری قدیمی ۷۰برابر بیشتر از یک خودرو پراید با استاندارد یورو۲ هوا را آلوده می‌کند. اما میزان آلودگی خودرو یورو۲ نسبت به یورو۴ زیادتر نخواهد بود. بنابراین کنار گذاشتن خودروهای فرسوده باید اولین هدف مسئولان برای رفع معضل آلودگی هوا باشد.
با توجه به‌آنکه قدرت خرید مردم برای خودرو کاهش یافته است، مسئولان باید چه سیاستی را برای جایگزینی خودروهای پُرکارکرد و فرسوده با خودروهای کم‌کارکرد در پیش بگیرند؟
امروز شاهد این هستیم قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده است و این موضوع فقط به خرید خودرو محدود نمی‌شود و در تمام بخش‌ها مردم توانایی کمتری برای خرید کالاهای مورد نیازشان دارند. این هم نتیجه اقتصاد بیمار است که قدرت خرید مردم را کاهش داده. البته افزایش توان خرید مردم هم فقط به افزایش درآمدشان بستگی ندارد.
پیشنهاد شما برای افزایش توان مردم برای خرید خودروهای کم‌کارکرد چیست؟
در دنیا مردم می‌توانند براساس درآمد ماهانه اعتباری از بانک بگیرند و از طریق کارت‌های اعتباری از آن استفاده کنند. براین اساس، قدرت خرید مردم افزایش می‌یابد. بنابراین، یکی از راهکارها برای افزایش توان خرید مردم، ایجاد امکان استفاده از همین کارت‌هاست.
در این شرایط که بانک‌ها با مشکلات متعددی مواجه هستند، آیا چنین شیوه‌ای عملی است؟
در شرایط فعلی، دولت هزینه سنگینی برای سلامت مردم می‌پردازد. فقط هم بحث آلودگی هوا نیست. تصادفات رانندگی و غیره هم هزینه بالایی روی دست دولت می‌گذارد. بنابراین راهکار دیگر این است که دولت به خریداران خودرو وام با اقساط بلندمدت بدهد. چنین کاری هزینه کمتری نسبت به هزینه‌های ناشی از حرکت خودروهای فرسوده خواهد داشت. بنابراین، افزایش نقدینگی مردم با استفاده از کارت اعتباری و پرداخت وام، دو راهکار مناسب با توجه به شرایط امروز است.
ارائه وام به خریداران خودرو طی دوره‌های گذشته موجب افزایش تورم شد. در این شرایط باز هم موافق چنین طرحی خواهید بود؟
بله؛ اگر این برنامه به صورت حساب شده انجام شود، اثر تورمی چندانی برجای نخواهد ماند. هرچند سیاستی که مسئولان در پیش گرفته‌اند این بود که به‌صورت مصنوعی نرخ تورم را پایین نگه داشته‌اند، وقتی نهاده های اقتصادی آزاد شوند، تورم خود را نشان می‌دهد. بنابراین، در شرایط فعلی ارائه تسهیلات بهترین گزینه خواهد بود.
