به گزارش اخبار خودرو،رسانه‌ها به‌ویژه در بخش تخصصی مثل خودرو و موتورسیکلت مخاطبین گسترده‌ای از هر قشر و طیف سنی دارند. رسانه‌ها و به‌ویژه مجلات چاپی تخصصی برای مردم مورد اعتماد هستند و منبع قابل ارزشی به حساب می‌آیند، شرکت‌های خودروساز به همین منظور از رسانه‌ها دعوت می‌کنند تا محصولات جدیدشان را مورد تست قرار دهند و در رسانه‌ خود نتیجه آن را منعکس کنند. با این مقدمه به گفت‌و‌گو با مسیح فرزانه، یکی از خودرونویسان قدیمی کشور درباره شرایط تست خودروها پرداختیم. آیا تست‌های خودرو در کشورهای مختلف، تفاوتی با هم دارند یا به یک شکل صورت می‌گیرند؟ مهم‌ترین مساله این است که در کشورهای اروپایی و امریکایی برای تست خودرو از دستگاه‌های آنالیز و تست ماشین مثل جی‌تک، وی‌باکس و ... در نسخه‌های پیشرفته استفاده می‌شود، همچنین دسی‌بل‌سنج برای کنترل میزان عایق‌بندی اتاق یا صدای موتور و منبع اگزوز که بسیاری از توانمندی‌های فنی ماشین را به‌صورت اعداد، جدول و دیاگرام نشان می‌دهد. این موضوع به کارشناس کمک می‌کند تحلیل بسیار دقیقی از خودرو داشته باشد و از سوی دیگر به مصرف‌کننده کمک می‌کند با دید بازتر و علمی‌تری ماشین خود را بخرد. البته این موضوع به سلیقه مشتری هم برمی‌گردد که تصمیم بگیرد با رجوع به مقالات فنی یک ماشین را بخرد یا اینکه صرفا به بازار برود و بر اساس شرایط پیش‌فروش، رند بازار بودن یک محصول، بازار دست‌دوم و ... اقدام به خرید ماشین کند. شما عموما می‌بینید در پایان تست‌های ژورنال‌ها و مجلات خارجی جداول دقیقی درخصوص میزان گارانتی ماشین، قیمت آپشن‌ها، قیمت برخی قطعات، گنجایش اتاق، گنجایش صندوق بار و... حتی اطلاعاتی درخصوص نیروی جی و میزان تحمل‌پذیری ماشین سرپیچ، تست‌های ۴۰۰ متر، دورگیری ماشین به متر و ... منتشر می‌شود به‌اضافه اینکه کارشناسانی که خودروها را تست می‌کنند، بیشتر از حالت و حس و شرایط رانندگی، نقاط قوت و ضعف خودرو ،شرایط محیطی و جاده‌ای و آب‌و‌هوا می‌نویسند و از طریق اعداد و ارقام، اسب بخار و... اطلاعات بیشتر به ‌صورت جدول پایان مطلب ارائه می‌شود. توجه به عکسبرداری حرفه‌ای در محیط‌های پویا، مناسب، شاد و تولید ویدئوها و تیزرهای هرچند کوتاه از آزمایش‌های فنی نیز بسیار مورد توجه این مجلات است چون مخاطب و خواننده را جذب می‌کند، همچنین در مجلات خارجی تست‌هایی که باید در شرایط فشار صورت گیرند تحت شرایط ایمن و مناسب در پیست‌های سرعت برگزار می‌شوند که در ایران همکاران ما به‌دلیل فراهم نبودن این امکان باید خطرات تست در خیابان و بزرگراه را پذیرا باشند. مورد مهم دیگر این است که در مجلات خارجی به تست‌های مقایسه‌ای و طولانی‌مدت بیشتر توجه می‌شود، چون در یک تست مقایسه‌ای به خواننده کمک می‌کند در یک مقاله به انتخاب مشخصی از خرید یک خودرو در بین رقبایش با قیمت نزدیک به هم برسد و در تست طولانی‌مدت کاملا درمی‌یابد که یک ماشین چه هزینه‌های داشته و اصطلاک آن چقدر است و نقاط مثبت و منفی آن چیست. من فکر می‌کنم ما باید در کشورمان و در مجلات و رسانه‌های تخصصی خودرویی به این گزینه‌ها بیشتر بپردازیم و المان‌های مشخص‌تر و فنی‌تری به مخاطب و مصرف‌کننده برای خرید خودرو به مشتری بدهیم و تست مقایسه‌ای و طولانی‌مدت بیشتر داشته باشیم. قبول دارم که انجام تست مقایسه‌ای چند دستگاه ماشین کار دشواری است اما معتقدم مخاطب بیشتری دارد. یک رسانه تخصصی می‌تواند ذائقه و سلیقه خوب و مفید برای مخاطب تعریف کند و دانش آن را افزایش دهد و این بخش بزرگی از رسالت مطبوعاتی و فرهنگی است که باعث می‌شود مردم با دید بازتری خودرو بخرند و هر مشتری خودش یک کارشناس باشد. تست خودرو باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟ نخست اینکه باید کاملا صادق و بی‌طرف باشد. یک کارشناس تست مثل یک مفسر و گزارشگر فوتبال است، نباید به هیچ‌وجه نشان دهد که علاقه‌مند به ماشین و برندی است یا اشاره‌ای مستقیم به آن داشته باشد. مساله بعدی اینکه کارشناس تست از حس و حال خود در روبه‌رو شدن با این خودرو، راندن، ترمز گرفتن، حالت فرمان، شرایط جاده و محیط و...توضیح دهد و مطالعه مشخصات فنی از سوی خواننده را به جدول پایانی مطلب واگذار کند. سلیس و روان بودن از نظر نگارش و داشتن تصاویر شاداب، جذاب و حرکت در محیط‌های پویای شهری دیگر مورد مهم است. گنجاندن اطلاعاتی مثل هزینه‌های نگهداری، شرایط فروش، شرایط بازار دست‌دوم و لوازم و قطعات نیز از جمله فاکتورهایی است که وقتی در یک تست گنجانده می‌شود و آن‌را مبدل به یک آزمایش رانندگی خوب و خواندنی می‌کند. در حقیقت انتقال صادقانه این حس و حال و روان بودن نگارش، بیشترین بار معنایی یک تست فنی را در دل خود جای می‌دهد و به‌راحتی می‌تواند با انبوهی از مخاطبین و نگارنده ارتباط نزدیک و مثبت ایجاد کند. مورد بسیار مهم دیگر تست خودروهای روز بازار و پرمشتری است که مخاطب‌های فراوانی دارد. تست خودروهای چند صد میلیونی و میلیاردی یا گذر موقت در نوع خود جذاب است و مخاطب خاص خودش را دارد و برای هر رسانه‌ای لازم است، اما دغدغه مصرف‌کننده و مردم نبوده و برای عموم قابل لمس نیست. در این میان برخی مطالب هستند که با نام first look یا first review‌، همان نگاه یا بررسی اول شناخته می‌شوند و در شرایطی صورت می‌گیرند که امکان تست خودرو مهیا نیست و آن ماشین به‌تازگی وارد بازار شده که بهتر است نام این مطلب تست فنی گذاشته نشود، چون فاکتورهای تست فنی کاملا مشخص است. اساسا چرا باید یک خودرو توسط رسانه تست شود؟ طبیعتا شما هم با من هم نظرید که رسانه‌ها به‌ویژه در بخش تخصصی مثل خودرو و صنعت و موتورسیکلت مخاطبین گسترده‌ای از هر قشر و طیف سنی دارند. رسانه‌ها و به‌ویژه مجلات چاپی تخصصی برای مردم مورد اعتماد هستند و منبع قابل ارزشی حساب می‌شوند‌، همان‌گونه که مردم برای میل کردن غذای سالم و باکیفیت به رستوران خوب می‌روند برای غذای روح نیاز به کتاب و مجله و رسانه خوب دارند. یک رسانه با خود اعتبار و وجاهتی دارد که سبب می‌شود به پشتوانه آن حرف‌ها، گفته‌ها و مقالاتش برای خواننده قابل اعتماد و باورپذیر باشد و راه انتخاب مناسب یک خودرو را پیش روی مشتری قرار دهد‌. اگرچه هنوز معتقدم نه‌تنها در کشور ما بلکه در همه دنیا رسانه‌های چاپی همچنان از درصد بالایی از محبوبیت و مقبولیت و اعتمادپذیری بین مردم برخوردارند، در این میان رسانه‌های آنلاین هم در حال رقابت و پیشی گرفتن از آنها هستند. تست خودرو توسط یک رسانه تا چه حد می‌تواند تاثیرگذار باشد؟ فکر کنم این موضوع را در سوال قبلی پاسخ دادم که رسانه در صورت چاپی بودنش تاثیرگذاری بیشتری می‌تواند داشته باشد، اگرچه رسانه آنلاین دسترسی راحت‌تر با هزینه کمتری برای مردم دارد. این درصد تاثیرگذاری به محبوبیت، قدمت، مقبولیت، صداقت در گفتار و برخوردار بودن از کارشناسان فنی و متبحر، داشتن صفحه‌بندی جذاب و گرافیکی به‌روز، به‌روز بودن یک تست فنی و مقاله و... به مجموعه‌ای از این عوامول بستگی دارد. وقتی این فاکتورها در کنار هم قرار می‌گیرند یک رسانه را تاثیرگذار و قوی می‌کند و باعث می‌شود که وقتی تست یک ماشین در آن رسانه منتشر می‌شود نظرات آن رسانه حتی بر شرایط بازار نیز تاثیر بگذارد و به مخاطب نشان دهد قرار است پولش را بابت خرید چه فاکتورهایی پرداخت کند. سابقه تست خودرو توسط رسانه در دنیا و ایران چگونه است؟ در کشورمان سابقه تست خودرو به حدود دهه ۷۰ شمسی برمی‌گردد که نخستین بار در مجله ماشین این اتفاق رخ داد. در دنیا نیز یکی از قدیمی‌ترین مجلات خودرو CAR بریتانیاست که حدود ۵ دهه پیش این کار را شروع کرد. مجلات موتور ترند و رود اند تراک که در دهه ۵۰ میلادی نیز آغاز به‌کار کردند، از این دسته برشمرده می‌شوند و قهرمان این کلاس هستند. فاکتورهای مهم برای یک تست خوب چیست؟ در اولین فاکتور اینکه صداقت و روشن صحبت کردن و احترام به شعور مخاطب در راس آن قرار گیرد. سپس روان و سلیس باشد و حس و حال راندن یک خودرو در آن بیان شود تا مخاطب بتواند مثل خواندن یک کتاب جذاب، غرق در تست شود و با کارشناس هم‌زادپنداری کرده و خودش را در آن شرایط حس کند. به‌روز بودن تست ماشین و کاربردی بودن نیز بسیار مهم است. برخی خودروها در کشورمان اگرچه بسیار جذاب، گران، لوکس و خاص هستند اما عملا تست این ماشین‌ها مخاطبین محدودی دارند و کاربردی نیستند. مراد از کاربردی بودن این است که کارشناس باید ماشینی را تست و یک رسانه باید تستی را چاپ کند که مربوط به خودروی داغ و روز بازار باشد و مردم و مخاطب برای دانستن توانایی‌ها و نقاط ضعف آن دغدغه داشته باشند. در کشور ما خودروهای داخلی، چینی و وارداتی تا حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان جزو این گروه قرار می‌گیرند. هرچه قیمت خودروها در تست‌ها افزایش یابد، مخاطب ریزش می‌کند. شاید دیده باشید که سریال‌های خانوادگی به نسبت سایر فیلم‌های سینمایی در ژانرهای دیگر مخاطب فراوان‌تری دارند. بهترین نمونه‌های تست را که تاکنون انجام داده‌اید و نتایج آن منتشر شده است، کدام می‌دانید؟ دوستان و همکارانم در رسانه‌های خودرویی و تخصصی زحمت می‌کشند و بی‌انصافی است اگر اسم تست خاصی گفته شود، اما به‌صورت کلی تست‌های ویدئویی مجلات خارجی را زیاد مرور و مشاهده می‌کنم، چون خیلی بهتر و قوی‌تر، حس و حال و شرایط یک خودرو را به مخاطب منتقل می‌کنند. به نظرم مجلات آلمانی خیلی تکنیکالی و مجلات آمریکایی خیلی بیشتر به محتوا می‌پردازند که این قطعا به سیاست‌های آن رسانه و ذائقه و درخواست مخاطب از رسانه متبوعش برمی‌گردد. در این بین تست‌های فنی مجریان برنامه گرند تور را خیلی ملموس و فنی می‌دانم. آنها با زبان ساده و عامیانه اتفاقات فنی را برای مخاطب تعریف می‌کنند و کاملا شرایط یک خودرو را برای تمام طیف‌های سنی به‌صورت قابل فهم شرح می‌دهند. آیا لزوما باید تست بر اساس واقعیت نوشته شود یا رسانه اجازه دخل و تصرف در نتیجه را دارد؟ قطعا دراین داستان نمی‌شود درصد گفت، اصلا امکان‌پذیر نیست اما سوال شما را به گونه دیگر می‌توانم پاسخ دهم که اگر خودروی تست شده در یک رسانه توسط خود آن رسانه یا مخاطبینش بدون در نظر گرفتن تامین خودرو از یک نمایندگی تهیه شود، طبیعتا کارشناس تست با فراغ بال بیشتر و قدرت مانور بالاتری در خصوص آن خودرو مقاله می‌نویسد و سردبیر نیز دستش برای اختصاص صفحات و توضیحات بیشتر بازتر است که همین صداقت و جسارت در کلام، یک تست فنی را به واقعیت آن ماشین نزدیک‌تر می‌کند و مخاطب آن‌را بیشتر می‌پسندد. تست خودرو از چه بخش‌هایی تشکیل شده است و چند مدل تست داریم؟ به‌صورت عمومی و رسانه‌ای ۳ مدل تست داریم؛ کوتاه‌مدت، بلند‌مدت و مقایسه‌ای. به‌صورت جزئی‌تر برای تست هر خودرو در تمامی این ۳ بخش، دقیقا یه مبحث کلی وجود دارد که متخصصین و مهندسین تست آن را با نام «آزمون هدایت‌پذیری خودرو» می‌‌شناسند. این آزمون هدایت‌پذیری به ۴ بخش تقسیم می‌شود؛ آزمون‌های گردش پایدار (شامل ۶ قسمت می‌شود)، بخش دوم شامل ورودی سینوسی در پیچ می‌شود، بخش سوم با نام علمی «ورودی پله‌ای» شناخته می‌شود که شامل ۴ بخش است و در قسمت چهارم مبحثی داریم به نام «آزمون‌های حسی و رفتار دینامیکی خودرو» که خودش به ۸ بخش تقسیم می‌شود. این آزمایش‌های فنی تحت استاندارد جهانی ایزو ISO روی ماشین انجام می‌شود و هرکدام چند واحد درسی است که در کارخانجات مطرح خودروسازی به مهندسین تست فنی آموزش داده می‌شود. دیداری که با والنتینو بالبونی، مدیر بخش تست کمپانی لامبورگینی در بولونیا-ایتالیا داشتم از وی به‌عنوان یک پیشکسوت خط‌مشی خواستم که گفت: «متخصصین تست درنهایت خط‌مشی نهایی را به متخصصین خط تولید می‌دهند که این خودرو الان در شرایط مختلف چه نقاط قوت و ضعفی دارد و نیاز به چه تقویت‌ها و اصلاحاتی است.» البته درخصوص دوره‌های تخصصی و آموزشی تست خودرو که در بالا عرض کردم چون هزینه‌بر و نیازمند سفر به خارج از کشور است. شاید دسترسی به آن برای علاقه‌مندان دشوار باشد. مجلات تخصصی انگلیسی‌زبان در بحث تست و مهندسی خودرو وجود دارند که مطالعه آنها بسیار برای یاد‌گیری آموزنده است و فاکتورهای مهمی در تست یک خودرو است. البته یک کارشناس تست خودرو باید از دست فرمان قابل قبول و بهتری نسبت به افراد عادی برخوردار باشد. مورد دیگری که در تست‌ها وجود دارد این است که در تست‌های مقایسه‌ای هم خودروها می‌توانند هم‌کلاس باشند، هم قیمت یکسان داشته باشند، از پیشرانه‌های یکسان یا یکی، دو فاکتور هم‌تراز برخوردار باشند و همین المان‌ها عاملی برای تست می‌شود. برای همین شما می‌بینید که مثل یک سوپربایک با یک خودروی سوپراسپورت در شتاب مقایسه می‌شود. یا یک سواری با یک شاسی‌بلند که هر دو هم قیمت هستند چون عموما در کشور ما مردم به نسبت کلاس یا همان سگمنت تولیدی خودرو، ماشین نمی‌خرند‌. به میزان بودجه خود نگاه می‌کنند و سپس ظاهر ماشین و شرایط پیش‌فروش. درصورتی که در سایر نقاط دنیا فاکتورهای دیگری چون نوع مصرف، هزینه‌های نگهداری، خدمات، مصرف سوخت و... بسیار مهم هستند و در کنار مسائل مالی به این فاکتورها هم توجه می‌شود. تست خودروهای دست‌دوم بازار هم مخاطبین فراوانی همه جای دنیا دارد. در چه کشورهایی تست فنی خودرو انجام داده‌اید و شامل چه تست‌هایی می‌‌شدند؟ به‌جز کشور خودمان کشورهایی چون آلمان، ایتالیا، فرانسه‌، انگلستان، امارات و...که برخی تست‌ها به‌صورت دعوت رسمی از سوی شرکت‌های خودروسازی در آن کشورها بوده و برخی تست‌ها را به صورت شخصی انجام داده‌ام که یا خودرو اجاره کردیم یا دوستان و ایرانیان مقیم خارج کشور خودرویشان را در اختیارمان برای تست فنی گذاشتند. عموما انجام هر دو مدل تست در خارج از کشور دشوار است. برای همکاری با این خودروسازان بین‌المللی برای اینکه در ابتدا شما را به‌عنوان یک متخصص تست فنی خودرو تایید کنند، مدارک مختلفی طلب می‌کنند و باید مورد تایید قرار گیرد. در مورد بعدی هم برنامه‌ریزی و مشخص کردن یک روز کامل با توجه قوانین خاص راهنمایی و رانندگی در کشورهای دیگر و مشغله‌های هموطنان کار سهلی نیست و زمان‌بر است. برگزاری برنامه‌های تست توسط واردکنندگان یا خودروسازان برای اهالی رسانه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ انجام چنین برنامه‌هایی بسیار خوب و مفید است، در صورتی‌که پس از تست آن خودرو کارشناسان تست یا نمایندگانی که از سوی رسانه‌های حضور پیدا می‌کنند، بدون در نظر گرفتن ملاحظات کاملا شفاف نظرات خود را به مخاطبین در مقالات خود عرضه کنند. به اضافه معرفی یک خودرو به مردم پیش از ورود به بازار سبب شناخت بهتر آنها از این محصول می‌شود. حتی معتقدم برنامه برگزاری تست فنی خودرو توسط خود خریدار که طی یکی، دو سال اخیر در کشورمان توسط برخی شرکت‌ها انجام می‌شود، کار بسیار مثبتی است و خود خریدار را در مقام تصمیم‌گیرنده و یک کارشناس قرار می‌دهد.