به گزارش« اخبار خودرو » ، سال گذشته تعداد استانداردهایی که رعایت آنها در تولید خودرو الزامی هستند، به ۸۵ مورد افزایش یافت و برای رعایت این استانداردها دو مهلت در دورههای زمانی اعلام شد، نخست در دیماه ۹۶ و دیگری دیماه سال ۹۷٫ برهمیناساس مدتی قبل نام ۲۵ مدل خودرو منتشر شد که تولید آنها بهدلیل عدم رعایت استانداردها متوقف میشود.
اگرچه خودروسازان این موضوع را تکذیب میکنند اما درهرصورت ضرورت رعایت استانداردها در این بخش مسالهای است که بهنظر میرسد وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان ملی استاندارد بر آن تاکید بسیاری دارند.
[caption id="attachment_210488" align="aligncenter" width="700"] تولید خودرو[/caption]در این رابطه علی جلالی ، کارشناس و سرممیز بینالمللی در حوزه استاندارد در گفتوگو با «دنیای خودرو» توضیح داد.
با توجه به تاکید وزارت صنعت و سازمان ملی استاندارد بر رعایت استانداردها در تولید خودرو و حتی تعیین مهلت برای اجرای این دستورالعمل، به نظر میرسد خودروسازان در تولید خودرو با این استانداردها یا ارتقای پلتفرم با مشکلاتی مواجه هستند. بهنظر شما در این شرایط آیا امکان رعایت این استانداردها در تولید خودروهای داخلی وجود دارد؟
اگر بخواهیم درباره اینکه آیا واقعا خودروسازان کشور از این توانمندی برخوردارند که با استانداردهای روز، خودرو تولید کنند، صحبت کنیم باید گفت خودروسازی ما با آنچه در دنیا جریان است، سالها فاصله دارد.
بر این اساس شاید نتوان به تولید خودروی استاندارد در کشور چندان خوشبین بود. چراکه رقبای بینالمللی ما با سرعت بسیار بیشتری پیش میروند. بههمین دلیل هرچه برویم، به پای آنها نمیرسیم. البته قطعهسازی ما با دنیا چندان فاصله ندارد.
درحالحاضر در صنعت خودرو بیشتر مونتاژکار هستیم و اگر خودرویی هم میسازیم، تکنولوژی آن مربوط به دو یا سهدهه قبل است. بههمین دلیل نمیتوان به ادامه روند خودروسازی به شکل کنونی خوشبین بود، اگرچه در بعضی بخشهای قطعهسازی مزیت رقابتی داریم.
زمینهساز و پایه خودروسازی، قطعهسازی است. باتوجه به این تعریف و مزیت رقابتی کشور در این صنعت، چرا قطعهسازی باکیفیت به بهبود شرایط خودروسازی و تولید خودروهای استاندارد کمک نمیکند؟
در صنعت قطعهسازی مشکلاتی وجود دارد. در زمینه تولید برخی قطعات، تولیدکنندگان از دانشفنی ضعیفی برخوردارند. بهطور خاص در مورد قطعات الکترونیک این مشکل به شدت وجود دارد.
درحالحاضر آپشنها و امکانات فراوانی در خودروهای جدید به کار میروند. این آپشنها تجهیزات الکترونیکی هستند که تولیدکننده دانشفنی لازم برای تولید آنها را ندارد. اما از سوی دیگر قطعات فلزی یا ریختهگری هستند و مشکلی برای تولید آنها وجود ندارد.
برای مثال کیفیت سیلندر، شاتون یا قطعات بدنه که در کشور تولید میشوند، با قطعه مشابه خارجی چندان تفاوتی ندارد. هرچند نباید فراموش کرد در این بخش همچنان مشکل بهروز نبودن تکنولوژی وجود دارد.
یعنی تکنولوژی قطعهسازی ما نسبتبه کرهایها یا اروپاییها ضعیفتر است. به همین دلیل مزیت تولید در قطعهسازی نمیتواند بر بهبود شرایط خودروسازان موثر باشد.
در رابطه با رعایت استانداردها، چه تفاوتی میان خودروسازان و قطعهسازان کشور با کشورهایی که در این زمینه موفق عمل میکنند یا کشورهایی که طی سالهای گذشته پیشرفت قابلتوجهی داشتهاند، وجود دارد؟
به این موضوع باید از چند منظر نگاه شود. یک تفاوت عمده، در بحث تحقیق و توسعه است. خودروسازان در کشورهای پیشرفته بخش قابلتوجهی از درآمد خود را صرف هزینههای تحقیق و توسعه میکنند. درحالیکه بودجه تحقیقات یا بودجه آموزشی در سازمانها و شرکتهای ایرانی بسیار پایین است.
تفاوت دیگر مربوط به تکنولوژی است. تکنولوژی تولید در کشور ما بهروز نیست. درحالیکه در خطوط تولید شرکتهای خودروساز اروپایی، ژاپنی، کرهای و... اکثر سیستمها خطاناپذیر هستند، زیرا فرایند تولید، رباتیک است. این خودروسازان نقش نیروی انسانی را به حداقل رساندهاند اما خطای نیروی انسانی در فرایند تولید خودروسازان ما نقش بازدارندهای ایفا میکند.
بحث دیگر مربوط به دانش است. دانشفنی که از آن بهره میبریم، متعلق به ما نیست. از آنجاکه ما خریدار دانش فنی هستیم بنابراین در این زمینه حرفی برای گفتن نداریم. در تمام این موارد که اشاره شد، باید بودجه مناسب جهت تحقیقات اختصاص داده شود.
اگر قرار باشد در این صنعت حرفی برای گفتن داشته باشیم، باید در مسیر تحقیق و توسعه هزینه کنیم. هرچند شرکتهای مطرح دنیا امروز از ما بسیار جلوتر هستند. به همین دلیل است که معتقدم نمیتوانیم در خود خودروسازی پیشرفت چشمگیر داشته باشیم. اما در قطعهسازی این امکان وجود دارد.
یکی از دلایلی که بهعنوان مانعی جهت رعایت استانداردها و ایمنسازی خودروهای داخل از آن یاد میشود، افزایش قیمت تمامشده و عرضه محصولات در بازار است که مشتری توان خرید این خودروها با قیمت بالا را ندارد. آیا رعایت استاندارد در تولید خودرو به این میزان هزینهبر است؟
این بخشی از هزینهای است که به آن اشاره میشود. بخش عمده هزینهای که باید مدنظر قرار بگیرد، بهرهوری نیروی انسانی است. یکی از علل افزایش قیمت تمامشده تولید خودرو در کشور، پایین بودن بهرهوری نیروی انسانی است. علت دیگر به سطح تکنولوژی برمیگردد.
وقتی سیستم تولید رباتیک باشد، دقت بالا میرود، خطای انسانی کاهش مییابد و هزینهها کم میشوند. مشکل دیگر تیراژ تولید است. مساله صنعت خودرو در کشور این است که تیراژ خودرو بالا نیست.
یعنی خودروسازی ما در مقایسه با شرکتهای کرهای تیراژ تولید بسیار پایینی دارد. باید توجه داشت هزینه ثابت، یکی است که وقتی تیراژ بالا باشد، در عدد بزرگی سرشکن میشود. درواقع مشکل این است تعداد خودروسازان ما و تنوع محصولات بالاست، در حالی که تیراژ تولید هرکدام از این مدلها قابلتوجه نیست.
با توجه به این توضیحات، به نظر شما راهحلی که بهبهبود شرایط این صنعت در کشور منجر میشود تا در نتیجه تولید خودرو با استاندارد روز امکانپذیر شود، چیست؟
موفقیت ما در صنعت خودرو منوط به این است که به اتفاقاتی در جریان دنیا توجه کنیم. هماکنون در سطح بینالمللی، شرکتهای کوچک به یکدیگر متصل میشوند و جوینتونچرها را تشکیل میدهند.
خودروسازان ما گرچه از لحاظ تعداد بزرگ نیستند اما زیاد است. بهترین راهحل ادغام آنها با یکدیگر است. این روش به کاهش هزینهها منجر میشود. درحالحاضر ساپکو و سازهگستر، هرکدام به شکل جداگانه تامینکنندگان را براساس چکلیستهای جداگانه و انحصاری خود مورد ارزیابی قرار میدهند.
اینها باعث تحمیل هزینه به شرکتهاست. چرا باید چنین هزینهای به خودروسازان تحمیل شود؟ در حالی که اگر اینها جوینت شوند، بخش عمدهای از این هزینهها کاهش مییابد.
تجربه نشان میدهد ایجاد جوینتونچر به سود طرفین است. این روش باعث میشود شرکتها یکدیگر را تقویت کنند. این اتفاق در اکثر کشورهای صنعتی میافتد. غولهای بزرگ صنعتی، شرکتهای کوچک را میخرند یا شرکتهای همتراز و شبیه هم با یکدیگر جوینت میشوند.
به این ترتیب خودروسازی ما هم اگر بخواهد از شرایط موجود نجات پیدا کند، باید از روش ادغام و جوینت شدن استفاده کند. در غیر این صورت، عمر این صنعت چندان طولانی نخواهد بود.