ریسک سرمایه‌گذاری در بورس این روزها به‌دلایل گوناگونی بالا رفته است و کسانی که قصد حضور در این بازار را دارند، در این رابطه احتیاط زیادی به‌خرج می‌دهند. از سوی دیگر، به‌گفته بسیاری از فعالان بازار، در کوتاه‌مدت نمی‌توان انتظار رشد آن‌چنانی از بورس را داشت. در چنین شرایطی حمیدرضا افشار، کارشناس و فعال بازار سهام در گفت‌وگو با «دنیای خودرو» به‌تشریح آخرین وضعیت بورس و گروه خودرویی پرداخت و توصیه‌های مهمی نیز به‌سهام‌داران شرکت‌های خودرویی داشت تا آن‌ها در چنین بازاری دچار ضرر و زیان نشوند.
چرا بازار سهام طی دو هفته اخیر روزهای بسیار سینوسی را تجربه کرده است؟
بورس تهران این روزها و هفته‌ها اوضاع برزخی دارد و بعد از چند روز نزولی، طی چند روز اخیر شاخص دوباره مثبت شده است. اما در هفته گذشته شاهد نوسانات منفی عجیبی بودیم. این درحالی است که فعالان بازار برای این روند منفی دلیل خاصی را نیافته‌اند.
عده‌ای از دستوری بودن عرضه‌ها می‌گفتند و برخی نیز صحبت از تقابل بین مجلس و دولت بر سر بورس می‌کردند. حتی موضوع رفت و برگشت رئیس سازمان بورس نیز نقل محافل بود. حال این‌گونه به‌بازار بنگریم که آیا این فروش‌ها منطقی است و آینده بازار می‌تواند روشن باشد یا خیر؟
پاسخ صریح چیست؟
از نظر بنیادی، گزارش‌های 9 ماهه در اکثر صنایع مطلوب بوده و خبرهای خوشی از اکثر شرکت‌ها در راه است. از نظر قیمتی نیز اکثر نمادها به‌محدوده‌ای رسیده‌اند که ارزنده شده‌اند و فروش در این محدوده‌ها چندان منطقی نیست. البته ذکر این نکته قابل تامل است که همین شرکت‌ها در نیمه نخست سال با قیمت‌های بعضا دو برابری با صف خرید سنگین معامله می‌شدند. این درحالی است که باید نیمه خالی لیوان را نیز که سبب این عرضه‌ها می‌شود، مورد توجه قرار داد.
به‌نظر بنده مهم‌ترین عامل، بحث بی‌اعتمادی جامعه و فعالان به‌بازار سرمایه است که سیاست‌های نادرست دولت درمورد بورس مهم‌ترین دلیل آن محسوب می‌شود. از سوی دیگر، شرایط مبهم و حالت انتظاری درمورد وضعیت کلان چه از بعد داخلی و چه از بعد بین‌المللی از دیگر عواملی است که ریسک بازار سرمایه را بالا برده است. این وضعیت به‌روند ناپایداری اقتصاد کشور و به‌تبع آن عدم‌ثبات در بازار سرمایه دامن زده است.
شاید تا تعیین‌تکلیف برجام و مشخص شدن خط‌مشی سیاست خارجی کشور، این مشکل دست از سر اقتصاد ملی برندارد. بنابراین در این زمینه برای بهبود وضعیت اقتصادی و سروسامان دادن به‌بازار سرمایه نیازمند برنامه‌ریزی مشخص هستیم. اما در این زمینه متاسفانه اراده‌ای از سوی مسئولان دیده نمی‌شود.
چه عوامل دیگری در وضع امروز بورس دخیل هستند؟
عامل دیگر، عدم‌آشنایی فعالان بورس با ذات بازار است. به‌گونه‌ای که انتظارها هنوز معقول نشده و به‌خاطر شرایط صعودی ابتدای سال هنوز دنبال سودهای کوتاه‌مدت هستند و نمی‌توانند به‌بازار دید بلندمدت داشته باشند؛ درصورتی‌که تجربه ثابت کرده است بورس بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری با دید بلندمدت محسوب می‌شود.
با توجه به‌جمیع جهات، به‌اعتقاد بنده افزایش دید افق سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی بهترین گزینه ممکن است. به‌بیان دیگر، سهام‌داران باید انتظارات خود را تعدیل کنند و با دید حداقل میان‌مدت و بلندمدت در بورس اقدام به‌سرمایه‌گذاری کنند. زیرا بعید به‌نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت بورس بتواند انتظاراتی را که آن‌ها از بابت سوددهی دارند، برآورده سازد.
بر این اساس سرمایه‌گذاران باید به‌این باور برسند که حرکت شارپی ابتدای سال شاید به‌این زودی‌ها تکرار نشود. بنابراین باید با توجه به‌تورم سال آینده و انتظارات تورمی، انتظارت بازدهی و سودآوری خود را تعریف کنند و در اهدافی که در سر دارند، تجدید نظر کرده و آن‌ها را تعدیل کنند.
اگر بخواهیم وضعیت شاخص کل را از نظر تکنیکالی بررسی کنیم، اوضاع نماگر اصلی بازار سهام چگونه است؟
از نظر نموداری شاخص کل بورس حال و روز بدی ندارد و احتمال رسیدن به‌محدوده یک‌میلیون و 400 هزار واحدی نیز دور از ذهن نیست و می‌توان انتظار رشدی کوتاه‌مدت را در بازار داشت. این درحالی است که شاید در شرایط فعلی قدیمی‌های بازار، آرزوی برگشتن بازار به‌روزهای تحلیل‌مداری را داشته باشند.
درحال حاضر وضعیت گروه خودرویی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
گروه خودرویی روزهای اصلاحی خود را به‌آخر رسانده و انتظار شروع روندی صعودی را دارد. با دید بلندمدت، انتظار بازدهی از این گروه معقول است. اما باید در این‌جا توصیه‌هایی به‌سهام‌داران این صنعت داشت تا آن‌ها با به‌کار بستن این توصیه بتوانند در درجه نخست از ضرر و زیان خود جلوگیری کنند و در وهله بعد نیز بتوانند یک بازدهی معقول را متوقع باشند.
این توصیه‌ها شامل چه‌مواردی است؟
توصیه نخست این است که سهام‌داران گروه خودرویی باید به‌دید میان‌مدت و بلندمدت به‌سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام می‌دهند، نگاه کنند و انتظار رشد کوتاه‌مدت آن هم به‌صورت شارپی را نداشته باشند. در این زمینه نوسانات نرخ دلار که بعضا با دید نزولی نیز رخ می‌دهد (چون بسیاری هم انتظار دارند که دلار به مرز 20 هزار تومان برسد) کار را برای بورس سخت کرده است.
زیرا با اصلاح دلار، اصلاح بورس نیز ممکن است رقم بخورد. بنابراین رشد در کوتاه‌مدت قدری بعید است و سهام‌داران حداقل باید با دید چندماهه در گروه خودرویی اقدام به‌سرمایه‌گذاری کنند.
توصیه دوم نیز خرید در کف قیمتی و آن هم به‌صورت پله‌ای است تا ریسک سرمایه‌گذاری آن‌ها کاهش یابد و احتمال سوددهی‌شان نیز بالا برود. این روشی است که بسیاری از افراد باتجربه و کاربلد بازار آن را دنبال می‌کنند و از آن جواب نیز گرفته‌اند.
بنابراین به‌هیچ‌عنوان به‌سهام‌داران خرید یکجا توصیه نمی‌شود. توصیه سوم نیز پرهیز از گرفتار آمدن در دام هیجانات کاذب و زودگذر بورس بوده که ممکن است افراد را با ضرر و زیان زیادی مواجه کند. بنابراین افراد باید به‌صورت منطقی معامله کنند و به‌هیچ‌عنوان اسیر جوهایی که در بازار به‌راه می‌افتد، نشوند.
توصیه چهارم نیز در ارتباط با انتخاب سهمی است که افراد می‌خواهند روی آن سرمایه‌گذاری کنند. در این زمینه افراد باید دقت داشته باشند که نماد مورد نظر در درجه نخست از نظر بنیادی دارای پتانسیل خوبی باشد و در عین حال در مدت اخیر نیز رشد زیادی نکرده باشد و در کف کانال قیمتی خود قرار داشته باشد.
همچنین سرمایه‌گذاران بورسی باید از خرید سهم‌هایی که در سقف قیمتی خود هستند و رشد زیادی را به‌تازگی تجربه کرده‌اند، اکیدا خودداری کنند. در آخر این‌که باید به‌نقدشوندگی سهم نیز توجه داشت و از خرید سهم‌هایی که نقدشوندگی بسیار پایینی دارد، خودداری کرد. زیرا که ممکن است سرمایه افراد در چنین نمادهایی قفل شود.
