درحال حاضر یکی از پرسشها درباره تکامل حملونقل که نظر کارشناسان را بهخود جلب کرده این است که آیا در آینده ما همچنان بهخرید و مالکیت خودروها ادامه خواهیم داد یا صرفا زمانی که بهآنها احتیاج داریم اقدام بهکرایه کردن خودرو خواهیم کرد؟ پاسخ این سوال میتواند کمپانیهای خودروسازی قدیمی همچون جنرالموتورز و دیگران را در برابر کمپانیهایی مانند ویمو، دیدی یا آتواکس قرار دهد.
بهسوی مالکیت اشتراکی
همینطور که بازار خودروهای خودران در حال شکلگیری است، ما شاهد پیشرفت تسلا و سیستمهای یاریرسان پیچیدهاش هستیم که بهادعای ماسک زودی بهاو امکان عرضه روبوتاکسیها را خواهد داد و سرمایهگذاری کلان روی سیستمهای خودران را توجیه خواهد کرد.
از سوی دیگر کمپانیهایی مانند ویمو، دیدی یا اتواکس همین حالا هم ناوگانی از خودروهای خودران را بهکار گرفتهاند که در شهرهای متعددی در کشورهایی مانند آمریکا، چین و روسیه در تردد هستند. کمپانیهای قدیمیتری مانند ولوو نیز بهدنبال عرضه ناوگانهای مشابه یا عرضه خودروهای خودران برای سایر شرکتها هستند.
بقای مالکیت خصوصی
برخلاف این شرکت، کمپانیهایی مانند جنرالموتورز قصد دارند محصولات خودران خود را تا سال ۲۰۳۰ مستقیم دراختیار مشتریان قرار دهند. این مساله بهاین حقیقت توجهی ندارد که خودروهای شخصی معمولا بلااستفاده میمانند و بهطور میانگین تنها سهدرصد مالکان بهطور مرتب از آنها استفاده میکنند و در ۹۷ درصد مواقع خودروها در گاراژها یا خیابانها خاک میخورند. اما این را هم میدانیم که مردم دوست دارند مالک اشیاء باشند؛ حتی اگر چندان از آنها استفاده نکنند.
اگر مردم بهخرید خودروهای مجهز بهفناوریهای خودران ادامه دهند، آنگاه هزینه سنسورها و فناوری مورد استفاده آنها همچنان کاهش خواهد یافت؛ بهعنوان مثال سنسورهای لیدار هم بهلحاظ اندازه و هم قیمت افت بسیار قابل ملاحظهای را (از ۷۵ هزار دلار به ۱۰۰ دلار) شاهد بودهاند.
درهمین حین فولکسواگن درتلاش است اشتراکهایی را با قیمت ۸.۵ دلار درساعت عرضه کند. فولکسواگن در تلاش است تا بهمالکان مدلهای الکتریکی ID۳ و ID۴ اشتراکهای مشخصی را عرضه کند که میتوانند بهصورت ساعتی و با پرداخت هزینه مشخص درخودروهای خریداریشده ویژگیهای خاصی را فعال کنند.
این فرآیند پیچیدهای است؛ زیرا شامل آن میشود که شرکتی که شما خودرو خود را از آن خریدهاید در زمانهای مشخص ویژگیهایی (مانند رانندگی خودکار) را در خودرو شما فعال کند و درصورت عدمپرداخت اشتراک آن ویژگی در خودرو شما غیرفعال شود. در هر صورت فولکسواگن آیندهای را پیشبینی میکند که در آن خریداران همچنان مایل بهخرید و مالکیت خودروها هستند.
خودروهای آینده در شهرهای گذشته
هرچند مشکل این سناریو در آنجاست که مساله اساسی در تردد خودروهای خودران خیلی بهدسترسپذیری فناوری، هزینههای آن یا الگوی تجاری شرکتها ارتباطی ندارد؛ بلکه مساله اصلی طراحی شهرهاست.
با تبدیل کردن خودروهای معمولی بهخودران ما نمیتوانیم مشکل ترافیک را برطرف کنیم. بسیاری از افراد از خودروهای خود برای کارهای روزمرهشان استفاده میکنند که مساله بهازدحام و شلوغی بیشتر جادهها منجر میشود.
در عوض ما باید خودروها را از جاده خارج کنیم و شهرهایمان را بهمکانهایی برای پیادهروی، حملونقل عمومی و وسایل نقلیه کوچک بدل کرده و بهاین ترتیب کیفیت زندگیمان را ارتقا دهیم. در این الگو از خودروهای خودران بهعنوان شکلی از خدمات حملونقل یاد میشود و دیگر خبری از مالکیت آنها در میان نخواهد بود.
تهدید یا فرصت؟
از دید اکثر شرکتهای خودروساز سنتی، هر مدلی که از مالکیت فردی فاصله بگیرد، تهدیدی برای فروش بهشمار میرود. یک الگوی خدمترسان براساس ناوگانهای کرایهای چیزی است که آنها تجربهای در آن ندارند. آنچه درمخاطره قرار دارد تنها آینده خودروسازان نیست، بلکه آینده شهرهایی است که میخواهیم در آن سکونت داشته باشیم.
اما تنها خودروسازان نیستند که در برابر این تغییر مقاومت میکنند و ما درمقام مشتریان نیز که همواره بهخودرو بهعنوان نمادی از جایگاه اجتماعیمان نگاه کردهایم نیز چندان مایل بهاستفاده از ناوگانهای اشتراکی نیستیم. درعین حال فاصله گرفتن از مالکیت فردی با توجه بهالگوی حملونقل بهعنوان یک خدمت نیازمند دسترسپذیری، قیمتگذاری رقابتی و انعطافپذیری بالای خودروهای خودران، ضروری بهنظر میرسد.