هلدینگ قطعه‌سازی فرزانگان مشتمل بر ۶ شرکت قطعه‌ساز است؛ شرکت شتاب‌کار به‌عنوان قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده فرمان خودرو که مونتاژ پلوس خودرو را نیز انجام می‌دهد و از تامین‌کنندگان اصلی شرکت‌های ساپکو سازه‌گستر به‌شمار می‌رود، به‌تازگی حضور خود را به‌شکل قابل توجهی در بازار لوازم‌یدکی نیز گسترش داده است.
شرکت یاتاقان‌بوش ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت و تولیدکننده اصلی یاتاقان، بوش و تراست‌واشر در ایران، ضمن تامین کامل نیاز خودروسازان، تقریبا ۹۰ درصد از نیاز بازار یاتاقان کشور را نیز تامین می‌کند.
شرکت فورج البرز به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین شرکت‌های فورج قطعات، هم برای ساپکو و هم برای مگاموتور، قطعات فورج را تولید و تامین می‌کند و به‌تازگی در بازار AM (افترمارکت) هم فعالیت خود را آغاز کرده است.
شرکت دنا بهریز آلومینیوم به‌عنوان تولیدکننده سرسیلندر موتور XU۷ با سهم ۱۵ درصدی از بازار شناخته می‌شود که اخیرا تولید سرسیلندر نیسان و پراید را نیز آغاز کرده و عمده‌فعالیت آن در حوزه AM بوده؛ اما به‌تازگی درحال ارائه قطعات به‌صورت OEM (جهت استفاده در خطوط تولید خودروسازان) است.
شرکت شتاب آذر شرق به‌عنوان تولیدکننده سیبک فرمان خودروها برای بازار OEM و Aftermarket فعالیت دارد و شرکت فولادسازان مانیان که به‌عنوان تولیدکننده کویل یاتاقان، کویل مورد نیاز شرکت یاتاق‌بوش را به‌صورت پروژه‌ای تولید می‌کرد، اخیرا این محصول را به‌تولید انبوه رسانده است تا نیاز شرکت یاتاقان‌بوش به‌تامین خارجی را رفع کند.
درهمین زمینه با عبدالرضا خواجه‌ای، مدیرعامل هلدینگ قطعه‌سازی فرزانگان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه از نظرتان می‌گذرد.
هلدینگ قطعه‌سازی فرزانگان با چه دستاوردهای تازه‌ای در نمایشگاه قطعات حضور پیدا کرد و آیا در محصولات جدید خودروسازان داخلی شاهد استفاده و به‌کارگیری قطعات تولیدی این گروه خواهیم بود؟
شرکت‌های عضو این هلدینگ به‌صورت مداوم درحال توسعه و ارائه قطعات جدید برای محصولات تازه خودروسازان هستند. به‌عنوان مثال شرکت شتاب‌کار، تولید پلوس‌های خودروهای مختلف داخلی را در دستور کار دارد.
این شرکت در آینده نزدیک با استفاده از فناوری، دستگاه‌ها و ماشین‌آلاتی که برای این کار به‌کشور وارد کرده است، توان تولید پلوس در ایران را خواهد داشت. شرکت یاتاقان‌بوش هم عمدتا برای تمام خودروهای جدیدی که وارد بازار کشور می‌شوند، امکان تولید یاتاقان، بوش و تراست‌واشر را دارد و می‌تواند نیاز داخل کشور را در این زمینه به‌طور کامل پاسخگو باشد.
علاوه‌بر یاتاقان‌های مربوط به‌پیشرانه‌های دو خودرو تارا و شاهین، همچنین فرمان این خودروها نیز توسط شرکت‌های این مجموعه تامین شده یا در دست اقدام است.
در کل نیز مذاکرات ما برای حضور در زنجیره‌تامین تمام محصولات جدیدی که ایران‌خودرو و سایپا برای بازار تدارک دیده‌اند، درحال انجام است و امیدواریم به‌عنوان تنها تامین‌کننده برخی قطعات در کشور مانند یاتاقان و همچنین تامین‌کننده اصلی برخی دیگر از قطعات مانند فرمان، بخش قابل توجهی از تامین این قطعات در محصولات جدید خودروسازان را برعهده بگیریم.
آیا نوسانات تیراژ تولید خودرو در کشور، مانع استفاده حداکثری از ظرفیت‌های تولید شرکت‌های عضو گروه فرزانگان نمی‌شود؟
به‌هر حال کاهش تیراژ تولید خودرو بر فعالیت قطعه‌سازان بی‌تاثیر نیست؛ اما تلاش ما همواره بر این بوده و هست که با حضور در بازارهای صادراتی از هرگونه کاهش تولید در هلدینگ حتی در شرایط کاهش تولید خودرو پیش‌گیری کنیم. برهمین اساس، رویکرد صادراتی در تمام شرکت‌های زیرمجموعه ما وجود دارد. همچنین تولید قطعات خودروهای جدیدی را که به‌صورت CKD (قطعات منفصله) وارد ایران می‌شوند نیز در دو بخش AM و OEM در دستور کار قرار داده‌ایم و از همین جا برای همراهی با هرکدام از خودروسازان خصوصی که برنامه‌های داخلی‌سازی محصولات خود را دنبال می‌کنند، اعلام آمادگی می‌کنیم. درمجموع می‌توان گفت نوسانات میزان تولید خودروسازان، تاثیر چندانی بر فعالیت ما نداشته است.
برخی شرکت‌های عضو این هلدینگ فعالیت خود را تحت‌لیسانس شرکت‌های معتبر اروپایی آغاز کردند و در ادامه فعالیتشان نیز موفق به‌اخذ تاییدیه‌هایی از خودروسازان خارجی شدند. این شرکت‌ها برای حفظ و ارتقای سطح کیفی محصولات خود در زمان تحریم‌ها که ارتباط با دنیای خارج با هدف به‌روزرسانی فناوری‌ها و ماشین‌آلات خط‌تولید و حتی تامین مواداولیه دشوار شده است، چه تدابیری اندیشیده‌اند؟
زحماتی که در سال‌های گذشته در شرکت‌های عضو هلدینگ برای انتقال فناوری، افزایش توان فنی-مهندسی و توسعه ساخت داخل کشیده شده، موجب شده است به‌موازات کاهش ارتباط با شرکت‌های خارجی، وابستگی ما به‌آن‌ها نیز کمتر شود.
به‌گونه‌ای که بررسی‌ها نشان می‌دهد شرکت‌های این هلدینگ کمترین مرجوعی از خطوط تولید خودروسازان را دارند؛ تاجایی که برگشتی ما از OEM در تمام محصولات به‌صورت حداقلی و در حوزه یاتاقان صفر است.
آیا به‌عنوان یک هلدینگ قطعه‌سازی، برنامه بلندمدتی نیز برای همراهی با برنامه‌های بالادستی وزارت صمت برای برقی‌سازی خودروهای داخلی داشته‌اید؟
بله؛ ما این موضوع را با توجه به‌اهمیت آن در دستور کار قرار داده و گروه‌هایی را تعیین کردیم تا مطالعات مقدماتی لازم را در این خصوص انجام دهند و با بررسی‌هایی که صورت خواهد گرفت، تولید برخی قطعات برای خودروهای برقی را در دست اقدام قرار خواهیم داد. امیدواریم سیاست‌های جدید وزارت صمت در این زمینه به‌گونه‌ای تدوین و اجرایی شود که کشورمان بتواند مانند دیگر کشورها این روند را دنبال کند.
چالش‌هایی که قطعه‌سازان درخصوص تامین ارز مورد نیاز تولید، تامین نقدینگی یا استانداردهای جدید داشته‌اند، تا چه اندازه بر فعالیت‌های هلدینگ شما تاثیرگذار بوده است؟
ما امیدواریم با گشایش‌هایی که در سطح کشور درحال تحقق است، موانع موجود در تامین ارز قطعه‌سازان برداشته شود. زیرا وجود این موانع و پابرجایی آن‌ها، خودروسازی ما را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد. از این رو، انتظار داریم این گشایش‌ها در اسرع وقت خود را در بخش قطعه‌سازی نشان دهد تا خودروسازی خود را در سطح کمی و کیفی مناسبی حفظ کنیم.
اگر قطعه‌ساز نتواند مواداولیه مورد نیاز خودش را به‌موقع تامین کند، آثار منفی آن را در صنعت‌خودرو و نیز بخش خدمات پس از فروش و بازار لوازم‌یدکی شاهد خواهیم بود؛ آثاری مانند کمبود عرضه و گرانی خودرو و قطعات آن.
از آن‌جا که بنده تجربه حضور در خودروسازی را نیز داشته‌ام، می‌دانم که آن‌ها هم مشکلات خاص خود را دارند؛ درغیر این صورت مایل هستند تعهدات مالی خود را به‌قطعه‌سازان به‌موقع ایفا کنند. با این حال انتظار داریم با تدابیری که می‌اندیشند، مباحثی مانند مطالبات قطعه‌سازان را در زمان مناسب پیگیری کنند تا قطعه‌ساز هم مشکل نقدینگی پیدا نکند و از تعهدات خود برای تامین نیاز خطوط تولید خودروسازان باز نماند. درمجموع با تلاش‌هایی که در جریان است، امیدواریم آینده نزدیک بسیار درخشانی را در صنایع خودرو و قطعه شاهد باشیم.
