خرید و تامین اتوبوس برای پایتخت ایران تبدیل به یک چالش بزرگ برای شهرداری و شورای شهر شده است. سال گذشته شهرداری از ورود قریب‌الوقوع ده‌ها اتوبوس برقی و دیزلی به پایتخت و خدمت رسانی به شهروندان خبر داد، اما با گذشته ماه‌های بسیاری از این وعده همچنان خبری از اتوبوس جدید در پایتخت نیست. با وجود اینکه تهران به هزاران دستگاه اتوبوس نیاز دارد، اما جز وعده خبر دیگری منتشر نشده؛ این در حالی است که شهرداری تهران قرارداد ۱.۶میلیارد دلاری با چینی‌ها برای خرید اتوبوس و تاکسی برقی و... منعقد کرده اما ظاهرا با گذشت چند ماه از این قرارداد، خبری از تولید آن در چین و ارسال آن به کشور نیست.
طی این مدت شهرداری با برخی خودروسازان داخلی نیز قرارداد خرید اتوبوس منعقد کرده که برخی از این قراردادها به دلیل آن‌چه ناتوانی تولیدکننده در تامین خوانده شده، لغو شده است. حال این سوال مطرح میشود چرا وقتی بسیاری از شرکت‌های اتوبوس‌ساز داخلی توانایی تولید و تحویل سریع محصول به شهرداری را دارند، از شراکت و قرارداد کنار گذاشته می‌شوند؟
اصولا اصرار شهرداری برای انعقاد قرارداد داخلی و خارجی با شرکت‌هایی که تولید نمی‌کنند، چیست؟ این روند در حالی طی شده که تهران بیش‌از همیشه نیازمند عرضه اتوبوس است. در این بین تامین اتوبوس برقی به بزرگ‌ترین چالش شهرداری و شورای شهر تبدیل شده است.
قرارداد خرید ۱۵۰۰ اتوبوس با دو شرکت
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران با بیان اینکه شهرداری قرارداد یک‌هزار دستگاه اتوبوس تک‌کابین را با شرکت عقاب‌افشان و قرارداد ۵۰۰ اتوبوس دیزلی را با شرکت اسنا بسته است، اظهار کرد: «هیچ محدودیتی برای تأمین، خرید و ورود وسایل نقلیه عمومی اعم از واگن مترو، اتوبوس و تاکسی وجود ندارد. هیچ مانعی نیز در این بخش وجود ندارد؛ چراکه هم اعتبارات تامین شده است و هم امکان واردات و حتی تولید در داخل کشور وجود دارد.»
سیدجعفر تشکری‌هاشمی مشکل عدم تامین اتوبوس برای شهر تهران را در جای دیگری می‌بیند.
وی تصریح کرد: «متاسفانه تا مدیران بر حوزه فعالیت خود مسلط می‌شوند آن‌ها را جابه‌جا می‌کنند و این تغییرات باعث میشود خدمت‌رسانی مطلوبی به شهروندان ارائه نشود. مدیران ساعتی تا می‌آیند ببینند اولویت‌ها چیست، باید خداحافظی کنند و این امر مشکل‌ساز است.»
گلایه خودروسازان داخلی
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران در ادامه با اشاره به گلایه خودروسازان داخلی تاکید کرد: «باید پای صحبت‌های آن‌ها هم بنشینیم و گلایه‌های آن‌ها را بشنویم. چراکه مثلا می‌گویند به‌جای پول شهرداری می‌خواهد به ما ملک بدهد یا می‌گویند شهرداری هنوز پول را کامل پرداخت نکرده است. در مواقعی هم با خودروسازی قرارداد بسته شده که اصلا این کاره نیست.»
دعوای حقوقی شهرداری تهران با شرکت خودروساز
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران درخصوص قراردادهای خرید اتوبوس تاکید کرد: «شهرداری قرارداد یک‌هزار دستگاه اتوبوس تک‌کابین عقاب‌افشان و قرارداد ۵۰۰ اتوبوس دیزلی را با اسنا بسته است. بخشی از این قراردادها در جریان است. اما باید مستنداتی را از خودروسازان اخذ کنیم که در جلسه شورای شهر آن را مطرح خواهیم کرد.»
تشکری‌هاشمی با اشاره به ایجاد دعوای حقوقی بین شهرداری و یک شرکت اتوبوس‌ساز تصریح کرد: «شهرداری قرارداد خرید اتوبوس برقی را با یک شرکت منعقد کرده که البته ملغی شد و حتی دعوای حقوقی ایجاد شده است. البته قیمت این اتوبوس‌ها نامتعارف بود و شرکت مذکور نیز توانایی تولید نداشته است.»
وی افزود: «همچنین شهرداری تهران قرارداد یک‌هزار دستگاه اتوبوس را با یک شرکت وابسته به مپنا منعقد کرده که تاکنون هیچ اتوبوسی تحویل داده نشده است و اگر این شرکت واردات انجام دهد، می‌تواند به تعهدات خود عمل کند که البته شنیده شده است که برای تامین بدنه اتوبوس با یک شرکت دیگر قرارداد بسته و تجهیزات برقی آن را نیز نصب خواهد کرد.»
بی‌اطلاعی شورای شهر از قرارداد خارجی شهرداری برای خرید اتوبوس
این عضو شورای شهر تهران درخصوص قرارداد خارجی شهرداری نیز اظهار کرد: «قرارداد ۲۵۰۰ اتوبوس برقی ۱۲متری چینی منعقد شده که گفته‌اند ۱۵۰ اتوبوس وارد کشور خواهد شد. ما هم در همین حد اطلاع داریم و اینکه چه زمانی این تعهدات عملی میشود، به دو آیتم توانایی خودروساز و نحوه پرداخت شهرداری تهران دارد.»
به نظر می‌رسد معضل کمبود اتوبوس در شهر تهران طی سال جاری و سال آینده نیز ادامه پیدا خواهد کرد. چراکه نه از محتوای قرارداد خارجی اطلاعی در دست هست و نه قراردادهای داخلی به سرانجام خوبی رسیده است. عدم شفافیت در این حوزه باعث شده تا رسما تولید و تامین اتوبوس در پایتخت ایران با چالش گسترده مواجه شود.
