افزایش قیمت حامل‌های انرژی و نگرانی‌های زیست‌محیطی ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای ضرورت بهینه‌سازی مصرف سوخت را بیش از پیش برجسته می‌سازد. بر اساس گزارش‌های موجود، کاهش مصرف سوخت ماشین نه‌تنها موجب کاهش هزینه‌های مالکان می‌شود بلکه به حفظ محیط‌زیست و کاهش آلودگی‌هوا کمک شایانی کرده و گامی موثر در جهت توسعه پایدار کشورها به‌شمار می‌رود. مطالعات نشان داده که ۱۰ درصد کاهش مصرف سوخت می‌تواند تاثیر زیادی روی کاهش انتشار دی‌اکسید کربن داشته باشد.

در کشور ما که شرایط جغرافیایی و اقتصادی ویژه‌ای دارد، توجه به راندمان و مصرف سوخت وسایل نقلیه از اهمیت بالایی برخوردار است. خودروهایی مانند پژو و پراید که به‌دلیل تکنولوژی قدیمی و نگهداری نامناسب مالکان مصرف سوخت بالایی دارند با برخی ترفندهای ساده و کاربردی می‌توانند مصرف سوخت خود را کاهش دهند.

در این مقاله به بررسی روش‌های علمی و تایید شده برای کاهش مصرف سوخت ماشین می‌پردازیم. این روش‌ها هم بر اساس تجربه رانندگان و با استفاده از داده‌های علمی ذکر شده‌اند. یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر مصرف سوخت، سرعت خودرو است.

کارشناسان توصیه می‌کنند رانندگی با سرعت بین ۷۰ تا ۹۰ کیلومتر بر ساعت بهینه‌ترین حالت برای اکثر خودروها محسوب می‌شود. بر اساس تحقیقات صورت گرفته، افزایش سرعت به بیش از ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت مقاومت هوا را به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده و مصرف سوخت را تا ۲۰ درصد بالا می‌برد.

استفاده از کروزکنترل می‌تواند به حفظ سرعت ثابت و کاهش مصرف سوخت ماشین کمک کند. رانندگان باید از شتاب‌گیری و ترمزهای شدید اجتناب کنند؛ زیرا باعث فشار اضافی به موتور شده و مصرف سوخت را بیشتر می‌کند. فشار نامناسب باد لاستیک‌ها جزو عوامل پنهان افزایش مصرف سوخت است.

لاستیک‌هایی که باد کافی ندارد مقاومت غلتشی را افزایش داده و موتور را مجبور به کارکرد بیشتر می‌کنند. داده‌های انجمن ملی آسفالت‌سازی آمریکا نشان می‌دهد اندکی کاهش فشار باد لاستیک‌ها حدود ۳ درصد افزایش مصرف سوخت را در پی دارد. توصیه شده رانندگان حداقل هر دو هفته یک‌بار فشار باد لاستیک‌ها را تنظیم کنند.

وزن اضافی چه به‌صورت بار داخل صندوق‌عقب یا تجهیزات روی سقف فشار بیشتری به موتور وارد می‌کند. هر ۴۵ کیلوگرم اضافه‌وزن خودرو می‌تواند مصرف سوخت را ۱ تا ۲ درصد بیشتر کند. رانندگان باید از حمل وسایل اضافی خودداری کرده و در صورت عدم استفاده از باربند آن را جدا کنند.

این اقدام ساده نه‌تنها مصرف سوخت ماشین را کاهش می‌دهد بلکه آیرودینامیک آن را نیز بهبود بخشیده و از مقاومت در برابر باد می‌کاهد. استفاده از سیستم تهویه‌مطبوع یا کولر می‌تواند مصرف سوخت را تا ۲۰ درصد افزایش دهد. در سرعت‌های پایین توصیه می‌شود به‌جای کولر پنجره‌ها را باز کنید؛ اما در سرعت‌های بالای ۷۰ کیلومتر بر ساعت باز نگه ‌داشتن پنجره‌ها مقاومت هوا را افزایش می‌دهد؛ بنابراین استفاده از تهویه در حالت گردش هوای داخلی کابین در چنین سرعت‌هایی توصیه می‌شود؛ زیرا از ورود هوای گرم خارج به داخل کابین جلوگیری شده و مصرف سوخت کمتر می‌شود.

رانندگی در ترافیک یا توقف پشت چراغ‌قرمز با موتور روشن باعث اتلاف سوخت می‌شود. کارشناسان پیشنهاد می‌کنند در توقف‌های بیش از ۳۰ ثانیه موتور را خاموش کنید. این ترفند که در خودروهای مدرن با سیستم استارت استاپ انجام می‌شود تاثیر قابل‌توجهی روی بهبود کارایی خودرو دارد.

نکته دیگر این‌که باید از گرم کردن بیش از حد موتور در هوای سرد اجتناب کنید؛ زیرا این کار نیز سوخت را به هدر می‌دهد. انتخاب مسیرهایی با ترافیک کمتر و جاده‌های هموار می‌تواند مصرف سوخت ماشین را کاهش دهد. رانندگان باید از مسیرهای پر از دست‌انداز و ناهموار که نیاز به شتاب‌گیری و ترمزهای مکرر دارند، اجتناب کنند. استفاده از برنامه‌هایی همچون «بلد» و «نشان» می‌تواند به شناسایی مسیرهای خوب کمک کند. بر اساس گزارش‌ها، رانندگی در جاده‌های هموار می‌تواند تا ۴.۵ درصد مصرف سوخت را کمتر کند.

سبک رانندگی تاثیر مستقیمی روی مصرف سوخت دارد. شتاب‌گیری‌های سنگین و ترمزهای ناگهانی فشار زیادی به‌موتور خودرو وارد کرده و مصرف سوخت را بیشتر می‌کنند.

رانندگی آرام و پیش‌بینی‌پذیر به‌ویژه با حفظ فاصله مناسب از خودروهای دیگر می‌تواند تا ۱۵ درصد مصرف سوخت را کاهش داده و ایمنی جاده‌ها را نیز بیشتر کند. مشکلات فنی همچون نقص در سنسور اکسیژن، کوئل یا انژکتورها می‌تواند مصرف سوخت را بسیار بیشتر کند. درعین حال استفاده از دستگاه دیاگ برای شناسایی خطاها و رفع به‌موقع آن‌ها ضروری است. رانندگان باید به علائمی همانند روشن شدن چراغ چک سریعا توجه کرده و به تعمیرگاه مراجعه کنند.