کاهش تعرفه واردات خودرو را باید در دو بُعد بررسی کرد؛ نخست موضوع بازگشت ارزهای صادراتی که خارج از کشور باقی ماندهاند و دوم کنترل روانی بازار خودرو است که دولت سعی در آرام نگه داشتن آن با خبردرمانی دارد.
دولت در شرایطی که صادرات کالاهای مختلف بهدلیل تحریمها با مشکلات جدی مواجه است، تلاش دارد از مسیر واردات خودرو، این ارزهای بلوکهشده را وارد چرخه اقتصادی کند. چراکه تخصیص گسترده ارز برای واردات خودرو در شرایط فعلی اقتصاد کشور که با مشکلات تامین کالاهای اساسی و مواداولیه تولید مواجه است، اقدامی پرریسک محسوب میشود و باید با دقت و برنامهریزی انجام شود.
درشرایط فعلی که منابع ارزی کشور محدود است، اولویت باید با تامین کالاهای اساسی و مواداولیه تولید باشد؛ بنابراین اختصاص ارز به واردات خودرو بدون توجه به این نکته، میتواند منجر به نوسانات ارزی و فشار بیشتر بر اقتصاد شود.
کاهش تعرفه واردات بیشتر بهمنظور ایجاد اثرات روانی مثبت در بازار و جلوگیری از تشدید بحران احتمالی است و نباید بهعنوان سیاستی بلندمدت و راهحل اساسی مشکلات صنعتخودرو تلقی شود.
این جنگ تاثیر کوتاهمدتی بر تولید خودروسازان داخلی داشته، اما نباید تمامی مشکلات تولید را به این موضوع نسبت داد.
ریشه بسیاری از مشکلات صنعتخودرو بهمسائل ساختاری قدیمیتر بازمیگردد که سالهاست وجود دارد و تلنبار شده است.
بدهیهای سنگین قطعهسازان، قیمتگذاری دستوری، هزینههای بالای تولید، ضعف مدیریت و همچنین ناکارآمدی در روند خصوصیسازی و ساختارهای خصولتی صنعتخودرو از مهمترین موانع تولید پایدار در این صنعت است.
اگرچه جنگ بخشهایی از این مشکلات را تشدید کرده است، اما مشکلات اصلی مربوط به ساختارهای داخلی و مدیریت این صنعت است که پیش از بحرانها نیز وجود داشتهاند.
کاهش تولید در سایپا نسبت به ایرانخودرو بیشتر بوده است. گزارشهای رسمی نشان میدهد کاهش تولید ایرانخودرو تا پایان خردادماه ناچیز بوده و هنوز گزارش تیرماه منتشر نشده است.
همچنین این وضعیت نشاندهنده این است که مسائل متعدد داخلی نقش اصلی را در کاهش تولید ایفا میکنند. صنعت خودروسازی کشور باید با نگاه واقعبینانه نسبت به بحرانهای احتمالی آینده و تکرار بحرانهای ژئوپلیتیکی آماده شود تا بتواند از آسیبهای بیشتر جلوگیری کند.
درواقع اگر سناریوهای بدبینانهای مانند بازگشت تحریمها و تشدید مشکلات اقتصادی رخ دهد، صنعتخودرو باید آمادگی لازم را برای مقابله با شرایط دشوارتر داشته باشد.