با آغاز واردات بنزین سوپر توسط بخشخصوصی و قیمتگذاری آن بر مبنای نرخهای بورس انرژی، بازار سوخت کشور وارد مرحلهای جدید از رقابت، تنوع و واقعیسازی قیمتها میشود.
این اقدام میتواند گامی مهم در کاهش فشار ناترازی، عرضه، بهبود کیفیت سوخت و حرکت تدریجی بهسوی آزادسازی قیمتها باشد. با توجه به ناترازی در عرضه بنزین و حذف عملیاتی بنزین سوپر از چرخه توزیع، واردات بنزین ویژه بهعنوان راهکاری برای پاسخ بهبخشی از نیاز بازار آغاز شده است. این فرآورده با استانداردی متفاوت از بنزین فعلی تولید داخل و بهصورت وارداتی تامین خواهد شد.
باید به این نکته اشاره کرد که ورود بخشخصوصی به این حوزه بر این مبناست که تعیین قیمت بر اساس بازار جهانی صورت خواهد گرفت و با توجه به اینکه بنزین وارداتی را بخشخصوصی تامین میکند، قیمتگذاری آن تابعی از نرخ جهانی نفت، هزینه واردات، حملونقل، خدمات و سود سرمایهگذار خواهد بود.
این محصول بر اساس سازوکار بورس انرژی قیمتگذاری میشود و نرخ نهایی آن شناور و متغیر خواهد بود. اگرچه دولت از مدتها پیش وعده ورود این محموله را داده بود، اما تاکنون توزیعی در جایگاههای سوخت صورت نگرفته است. با این حال طبق برنامهریزی انجامشده، انتظار میرود که نخستین محموله وارداتی از هفته آینده در برخی نقاط کشور عرضه شود.
با توجه بهساختار فعلی عرضه سوخت در کشور باید تاکید کرد در حال حاضر دولت برای فرآوردههایی مانند بنزین و نفتگاز یارانه قابلتوجهی پرداخت میکند. بهعنوان مثال، عرضه نفتگاز به قیمت ۳۰۰ تومان به جایگاهدار انجام میشود؛ درحالی که فقط ۳۸۴ تومان بابت کارمزد خدمات بهجایگاه تعلق میگیرد.
این وضعیت نشان میدهد که عرضه این فرآورده حتی هزینههای توزیع را نیز پوشش نمیدهد. این درحالی است که بررسی همزمان سیاستهای قیمتی و درآمدی از اهمیت بسزایی برخوردار است و افزایش قیمت سوخت باید در چارچوبی منسجم و هماهنگ با افزایش سطح درآمدی مردم انجام شود.
نمیتوان بدون در نظر گرفتن وضعیت معیشتی جامعه و با وجود قیمتگذاری غیرواقعی خودرو، قیمت بنزین را بهیکباره افزایش داد. چنین تصمیماتی باید در قالب یک بسته کامل اصلاحات ساختاری، با نگاه کارشناسی و تدریجی اتخاذ شوند.