عضو شورای سردبیری روزنامه دنیای خودرو در این باره نوشت :
در سراسر جهان هر کالایی که تولید میشود، تاریخ انقضای معینی دارد. اما درکشور ما خودروها زمان انقضا و خروج از چرخه مصرف ندارند. در اکثر نقاط دنیا خودرو وسیلهای مصرفی بهشمار میرود؛ به این معنی که پس از مدتی استفاده و عدمتوجیه هزینههای نگهداری، مالکان بهدنبال اسقاط خودرو و خرید یا لیزینگ مدلی جدید هستند؛ اما وضعیت صنعتخودرو در کشورمان با بیشتر کشورهای دنیا متفاوت است و بهدلیل سرمایهای بودن وسایلنقلیه، مشاهده میشود که خودرویی پس از چندین سال استفاده با قیمتی بسیار فراتر از زمان صفرکیلومتر بودنش بهفروش میرسد.
از طرفی در برخی کشورهای جهان، برنامههایی برای اسقاط خودروهای فرسوده و کارکرده وجود دارد که هدف آن معمولا تحریک تقاضا در صنعتخودرو و همچنین حذف وسایلنقلیه آلاینده و فرسوده است. بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی چنین اقداماتی را برای دستیابی به اهداف زیستمحیطی و همچنین تشویق مالکان به خرید خودروهای جدید بهویژه در دوران رکود اقتصادی اجرا کردهاند.
بهعنوان مثال در کشور چین، از سال ۲۰۰۹ برنامه جایگزینی خودروهای فرسوده با مدلهای جدید آغاز شد و در صورت تعویض خودروهای آلاینده، مالک خودرو میتوانست مبلغ ۴۵۰ تا ۹۰۰ دلار دریافت کند. البته دولت چین در ادامه، مبلغ کمکهای خود بهمالکان خودروهای قدیمی را تا حدود ۲ هزار و ۶۰۰ دلار افزایش داد.
بهگفته برخی کارشناسان در بیشتر نقاط دنیا، عمر مفید خودرو پنج سال یا ۱۵۰ هزار کیلومتر است که با اغماض میتوان این زمان را هفت و نهایتا ۱۰ سال در نظر گرفت؛ بنابراین هرچه خودرو از سال ۱۳۹۴ بهقبل (بهویژه خودروهای با پلتفرم قدیمی) در کشور داریم، فاقد کیفیت بوده و دیگر کارایی لازم را ندارند. این درحالی است که برخی از صاحبنظران معتقدند عمر مفید خودروها در تهران کمتر از بقیه شهرهای جهان است.
علت اصلی کاهش عمر مفید خودروها در پایتخت نیز توقفهای طولانی و درجا کار کردن خودرو در ترافیک است. این درحالی است که موتور خودرو برای درجا کار کردن طراحی و ساخته نشده و از این رو در چنین شرایطی موتور خودرو زودتر از زمان مقرر بهسن فرسودگی میرسد. همچنین شیب تند معابر تهران نیز در درازمدت، تاثیر نامناسبی بر وسایلنقلیه دارد.
این درحالی است که براساس آمار منتشرشده از ۳۵ میلیوندستگاه خودرو در حال تردد در کشور ۱۳ میلیوندستگاه فرسوده هستند. در ایران به ازای هر نفر، روزانه حدود ۰.۹۵ لیتر بنزین و حدود ۰.۸۸ لیتر گازوئیل مصرف میشود؛ این آمار بهمعنای این است که مصرف روزانه بنزین و گازوئیل در کشور به ازای هر نفر تقریبا ۲ برابر متوسط جهانی است که دلیل اصلی این مساله به مصرف بالای سوخت خودروهای فرسوده مربوط است
. با این وجود جالب است بدانید چند ماه قبل، رئیس ستاد نوسازی ناوگان بیان کرد کل آمار اسقاط خودرو در سه ماهه اول امسال تنها ۵۸ هزار و ۲۹۲ دستگاه بوده که نسبت بهمدت مشابه پارسال، تنها یک درصد رشد نشان میدهد! در این میان نباید تجربه کشور کوبا را در این زمینه فراموش کرد.
در دهههای گذشته، ورود خودروهای خارجی به این کشور برای سالها ممنوع اعلام شد و پس از چند دهه، خیابانهای کوبا به موزه در حال تردد خودروهای فرسوده تبدیل شدند؛ بهطوری که در حال حاضر، این خودروهای پرشمار فرسوده ولی در حال تردد، یکی از جاذبههای توریستی این کشور محسوب میشوند. البته ریشهیابی دلایل اصلی و ریشهای خارج نشدن خودروهای فرسوده از چرخه فعالیت روزمره و اقساط نشدن آنها در این مقال و مجال نمیگنجد؛ اما امید است با تصویب طرحهای کارشناسیتر و کاراتر برای خارج کردن خودروهای فرسوده، در نظر گرفتن مشوقهای مالی و اختصاص سهم بیشتر از خودروهای تولیدی و وارداتی بهطرح جایگزینی فرسودهها و همچنین تولید خودروهای مدرن و باکیفیت، خودروهای قدیمی کمکم از خیابانهای شهرهای بزرگ و کوچک کشور خارج شوند.