پرشیا خودرو سالهاست به‌عنوان یکی از واردکنندگان معتبر خودرو شناخته می‌شود و اخیرا یک شرکت فعال در زمینه تولید خودرو نیز به حساب می‌آید. با دکتر پرهام عظیمی، عضو هیات مدیره و مسئول بخش تولید و فروش شرکت پرشیا خودرو گفت‌وگویی درباره عملکرد این شرکت در سال‌جاری و چالش‌های پیش‌رو در حوزه کلیدی تولید، واردات و پروژه‌های ویژه انجام دادیم که در ادامه آن را می‌خوانید.
وضعیت پرشیا خودرو از ابتدای سال تا به امروز چگونه بوده است؟
در مورد وضعیت داخلی سازمان پرشیا خودرو، خوشبختانه با اقدامات انجام شده در سال‌گذشته، زیرساخت‌های خوبی فراهم شده است. همچنین در بخش‌های تولید، واردات و مسئولیت‌های اجتماعی عملکرد موفقی داشته ایم. پرشیا خودرو در حوزه خدمت‌رسانی به جانبازان رتبه اول را کسب کرد و ما به خود افتخار می‌کنیم که خدمتگزار این عزیزان هستیم. لازم به ذکر است که بیشترین ثبت‌نام و تخصیص ارز در این زمینه متعلق به ما بوده است و خودروهای مورد نظر خریداری شده‌اند.
همچنین برند اوپل را ثبت کردیم و چندین نوبت در سامانه وارداتی‌ها ثبت‌نام داشتیم. در راستای سیاست‌های دولت محترم، توسعه خودروهای برقی را نیز در دستور کار قرار دادیم تا ناوگان خودروهای برقی با کیفیت آلمانی را در کشور گسترش دهیم. تحویل این خودروها عمدتا به سال ۱۴۰۴ موکول شده بود و از ابتدای سال جاری تاکنون، حدود ۵۰۰ دستگاه از انواع خودروهای تولیدی و وارداتی را به مشتریان تحویل داده‌ایم. بخش عمده‌ای از خودروها در حال ترخیص و بخش دیگری در مرحله پلاک‌گذاری و بازرسی پیش از تحویل (PDI) قرار دارند. در مجموع، پرشیا خودرو از ابتدای سال تاکنون ، دستاوردهای خوبی را در قیاس با سنوات گذشته به‌دست آورده است.
چالش‌های بنیادین در مسیر تولید خودرو چیست؟
پرشیا خودرو در چند زمینه اصلی فعالیت می‌کند؛ تولید که یکی از سخت‌ترین حوزه‌هاست. واردات که چالش‌های خاص خود را دارد و پروژه واردات خودروهای جانبازان.
اجازه دهید از تولید شروع کنیم. در حال‌حاضر در زمینه تولید چه دست اندازهایی وجود دارد و محصولات تولیدی شما در چه مرحله ای است؟
در ارتباط با تولید، پرشیا خودرو به دلیل استراتژی بازاریابی مبتنی بر تمایز (Differentiation)، اقدام به تولید هر محصولی با هر کیفیتی نمی‌کند. خودرویی که سال‌گذشته برای تولید انتخاب شد، یک مدل نیسان با شاسی مستقل (Body-on-frame) بود که هم برای مصارف خانوادگی و هم برای آفرود طراحی شده است؛ محصولی بی‌نظیر در این مقیاس یک برگ برنده برای پرشیا خودرو در بازار خودروهای تولیدی کشور محسوب می‌شود. در حوزه تولید امسال موفق شدیم عمق ساخت داخل را بر اساس استانداردهای وزارت صمت به بیش از ۲۱ درصد برسانیم که یکی از مهم‌ترین دستاوردهای ما بوده است. این امر با تلاش زیاد همکاران من در معاونت فنی- مهندسی و تیم ساخت داخل محقق شد.
تامین‌کنندگان داخلی شناسایی شدند، نقشه‌ها از تامین‌کننده خارجی دریافت و تخفیف‌های لازم بر روی پروفرما اعمال شد. قریب به ۸۰ میلیارد تومان پیش‌پرداخت به ۱۲ مجموعه از شرکت‌های قطعه ساز داخلی اختصاص دادیم. فرآیند رنگ‌آمیزی با کیفیت در شرکت بن‌رو (که متعلق به دور- شنک آلمان است) انجام خواهد شد و هزینه‌های مربوط به استانداردسازی و آموزش ربات‌ها، پرداخت شده است. ۱۲ مجموعه قطعه‌ساز داخلی، از جمله در زمینه رینگ و صندلی، تا مردادماه این سطح از داخلی‌سازی را محقق کردند و برنامه ما رساندن این عدد به ۳۰ درصد تا پایان سال ۱۴۰۴ است تا به خواسته وزارت صمت مبنی بر کاهش ارزبری و فعال‌سازی تامین‌کنندگان داخلی، جامه عمل بپوشانیم. اما در مورد معضلات تولید، اولین و اصلی‌ترین معضل به تخصیص ارز مربوط است.
اگرچه دولت به درستی بخش تولید را در اولویت قرار داده، اما فرآیند تخصیص ارز، تغییرات مداوم در منشا تامین و تاخیرهای چندماهه در تخصیص ارز، پیوستگی تولید را از بین می‌برد. شما یک ماه قطعه دارید و ۲۰ روز ندارید. این امر منجر به تاخیر در تحویل، دلسردی کارگران و مشکل در انجام آزمون‌های دوره‌ای استاندارد و محیط‌زیست می‌شود.
مشکل دیگر، قیمت‌گذاری دستوری است. ما در کشوری زندگی می‌کنیم که قیمت‌ها دائما در حال افزایش است. آخرین بار در آبان سال گذشته قیمت خودرو "ترا" را از سازمان حمایت دریافت کردیم که با دلار ۵۹ هزار تومانی محاسبه شده بود. ارسال مدارک و مستندات به سازمان حمایت تا ابلاغ قیمت‌های جدید توسط معاون وزیر صمت، حداقل ۲ ماه زمان می‌برد و برخی مواقع ۳ یا حتی ۴ ماه! همین تاخیرها، اثرات مخرب در سود آوری شرکت، سرمایه‌گذاری در خطوط تولید و عمل به تعهدات به مشتریان را در پی دارد.
همچنین، بازرسی‌های مکرر و کوتاه‌مدت از سوی سازمان استاندارد و محیط‌زیست که از سالانه به فصلی (هر سه ماه یک‌بار) تغییر پیدا کرده، انرژی و زمان زیادی از شرکت‌ها می‌گیرد و بهتر است این بازرسی‌ها در بازه‌های زمانی به عنوان مثال شش‌ماهه انجام شود تا شرکت‌ها فرصت بیشتری برای تمرکز بر تولید و ساخت داخل داشته باشند.
پروژه واردات خودروهای مختص جانبازان مسئولیت اجتماعی مهمی برای شرکت شما محسوب می‌شود. در این راه با چه فراز و نشیب‌هایی روبه رو شده اید؟
پروژه جانبازان واقعا بخشی از مسئولیت‌های اجتماعی پرشیا خودرو است و ما به خود می‌بالیم که خدمتی هرچند اندک به این عزیزان ارائه می‌دهیم. پرشیا خودرو به دلیل داشتن محصولات مناسب و شبکه گسترده، عملا تنها نماینده ب‌ام‌و و مینی در ۲۲ سال گذشته در ایران بوده و در این پروژه نیز بیشترین ثبت‌نام و تخصیص ارز را به خود اختصاص داد. باید از مدیران وزارت صمت تشکر کنم که در این زمینه همواره پاسخگو بوده‌اند. اما در عمل، هماهنگی‌های طولانی میان شرکت‌های واردکننده، بنیاد شهید، وزارت صمت و بانک مرکزی و گمرک ایران، این فرآیند را بیش از یک سال و نیم به درازا کشاند. این تاخیر باعث شد بسیاری از مدل‌های خودروهای لوکس مانند ب‌ام‌و و مرسدس‌بنز که مورد علاقه جانبازان محترم هستند، از خط تولید خارج شوند.
این موضوع خود مستلزم فرآیندهای پیچیده و زمان‌بر برای جایگزینی مدل‌ها و تایید مجدد ارزش آن‌ها در کمیته‌های مربوطه بود.
مشکل دیگر، فرآیندهای مرتبط با استاندارد است. برای تایید استاندارد هر خودرو، باید نمونه‌ای را با ضمانت‌نامه بانکی از گمرک خارج کرده، به مرکز شرکت منتقل کنیم تا نماینده بازرسی آن را بررسی کند و سپس خودرو را مجددا به گمرک بازگردانیم. این فرآیند برای هر خودرو بین یک تا دو ماه زمان می‌برد. ما در جلساتی با ریاست محترم بنیاد شهید این موارد را مطرح کرده‌ایم و امیدواریم تمهیداتی در این زمینه اندیشیده شود تا سرعت خروج خودروها افزایش یابد. با وجود این مشکلات، برنامه ما تحویل ۱۵۰۰ دستگاه ب‌ام‌و تا پاییز امسال است و مطابق ضوابط، جرایم تاخیر را نیز پرداخت خواهیم کرد. از آن‌جا که این مدل واگذاری برای اولین بار توسط دولت اجرا می‌شد، بروز چنین چالش‌هایی تا حدی قابل پیش‌بینی بود.
در حوزه واردات عمومی (CBU) به غیر از موارد مشترک با پروژه جانبازان، با چه مسائل دیگری روبه‌رو هستید؟ همچنین درباره وضعیت پروژه خودرو برقی BMW iX۱ و برنامه‌های تحویل آن نیز توضیحاتی ارائه کنید.
در حوزه واردات CBU، اصلی‌ترین مشکل همچنان تخصیص ارز با فرآیند طولانی آن است. اگرچه اخیرا امکان استفاده از ارز حاصل از صادرات با نرخ بازار آزاد فراهم شده که فرآیند را کوتاه‌تر می‌کند، اما این موضوع رقابت‌پذیری را برای خودروهای برقی دشوار می‌سازد. مشکل دیگر، تغییرات مکرر قوانین و تعرفه‌ها است. از ابتدای سال تاکنون، چندین بار شاهد تغییر در تعرفه واردات بوده‌ایم (حداقل خبرهای متعددی از نهادهای مرتبط در این زمینه منتشر شده است) که این عدم ثبات و وجود متولیان متعدد، باعث ایجاد التهاب در بازار، افزایش نگرانی مشتریان و در نهایت ایجاد تورم می‌شود.
اما یکی از بزرگترین معضلات فعلی، سامانه جامع تجارت است. این سامانه در نگاه اول یکی از بهترین‌هاست؛ سیستمی یکپارچه که به بیش از ۳۰ سازمان مختلف متصل است و فرآیند ثبت سفارش را از هر لحاظ کنترل می‌کند. اما مشکل اصلی، قطعی‌های مکرر وب‌سرویس‌های متصل به آن است. کافی است سیستم یکی از این سازمان‌ها، مثلا دارایی یا پلیس، قطع شود تا کل فرآیند ثبت سفارش متوقف شود. این مشکل تقریبا از ابتدای سال به‌طور مداوم وجود داشته و باعث شده یک فرآیند ساده، روزها به طول بینجامد. در مورد خودرو ب ام و iX۱ ؛ این پروژه در راستای سیاست‌های دولت و مسئولیت اجتماعی ما برای توسعه خودروهای برقی باکیفیت تعریف شد.
ما مجموعا ۱۲۰۰ دستگاه از این خودرو را که در چین با همان کیفیت آلمان و هزینه تمام‌شده پایین‌تر تولید می‌شود، خریداری کرده‌ایم و تعهدات ما نیز کمتر از این مقدار است. تمام خودروها در گمرک موجود هستند و با همان مشکلات بخش CBU، به‌ویژه قطعی سامانه، مواجه‌ایم که منجر به تاخیر در تحویل شده است. تاکنون حدود ۵۰۰ دستگاه ترخیص شده که از این تعداد، بیش از ۳۰۰ دستگاه با پلاک به مشتریان تحویل داده شده و حدود ۲۰۰ دستگاه دیگر نیز در مرحله PDI و پلاک‌گذاری قرار دارد. اگر اتفاق غیرمنتظره‌ای رخ ندهد، امیدواریم تا پایان آذرماه تمام تعهدات ب‌ام‌و iX۱ را به مشتریان تحویل دهیم.
