قلب تپنده این سیستمها را سیال هیدرولیکی به حرکت درمیآورد؛ سیالی که نهتنها وظیفه انتقال نیرو را بر عهده دارد، بلکه عملکرد پیوسته، روانسازی و محافظت از اجزای ظریف و گرانقیمت را تضمین میکند. در این میان، روغن هیدرولیک شل با بهرهگیری از فناوریهای نوین، فرمولاسیون دقیق و رعایت استانداردهای بینالمللی، جایگاهی ممتاز در میان برندهای مطرح و محصولات مشابه یافته است و توانسته نیازها و دغدغههای صنایع پیشرو را در سطوح مختلف برطرف نماید.
در شرایطی که ماشینآلات و تجهیزات مستهلک یا عملکرد نامطلوب تجهیزات هیدرولیکی میتواند هزینههای کلانی را بر دوش صنایع بگذارد و سبب توقف خط تولید، سایش زودرس و حتی حوادث جدی شود، انتخاب و مصرف روغن هیدرولیک مناسب ارزش ویژهای پیدا میکند.
برند شل با سابقهای طولانی در عرصه تولید روانکارها و روغنهای صنعتی، موفق شده است از طریق خطوط تخصصی و متنوع محصولات خود بخشی از این نیازها را به شکل حرفهای پاسخ دهد. روغن هیدرولیک شل Tellus در مدلها، ویسکوزیتهها و فرمولاسیونهای متنوع، با تاکید بر دوام، حفظ پاکیزگی سیستم، مقاومت در برابر اکسیداسیون و سازگاری با شرایط کاری دشوار، به صنعتگران و مدیران فنی این امکان را داده است تا به بهرهوری بیشتر، عمر بالاتر تجهیزات و کاهش زمانهای تعمیرات و نگهداری برسند.
شناخت فنی روغن هیدرولیک شل: ترکیبات، ساختار و فناوری تولید
روغن هیدرولیک شل از جمله محصولات پیشرفتهای است که بر پایه روغنهای معدنی تصفیهشده یا روغنهای سنتتیک ساخته میشود. انتخاب نوع پایه و افزودنیهای پیچیده بهگونهای تنظیم شده که بسته به شرایط کاری سیستم هیدرولیک، محصول نهایی بتواند هرگونه چالش محیطی یا عملیاتی را بهراحتی پاسخگو باشد. ویژگیهای بارز این روغن شامل پایداری شیمیایی و حرارتی بالا، مقاومت چشمگیر در برابر اکسیداسیون، خاصیت ضد سایشی و خوردگی، قابلیت جداپذیری آب، خواص ضد کف و پاککنندگی سیستم است که در مجموع باعث افزایش عمر مفید قطعات و عملکرد مطلوب سیستمهای هیدرولیکی در طولانیمدت میگردد.
در لایههای مختلف فرمولاسیون محصولات شل، انتخاب میان روغن معدنی یا سنتتیک بر اساس نوع ماشینآلات و الزامات فنی آنها صورت میگیرد. روغنهای معدنی که از پالایش نفت خام بهدست میآیند و با افزودنیهای ضد سایش، ضد اکسیداسیون و پایدارکننده ویسکوزیته تقویت میشوند، همچنان در بسیاری از کاربردها از نظر اقتصادی و فنی انتخابی مطلوب بهشمار میروند. اما برای شرایط عملیاتی سختتر یا ماشینآلات جدیدتر، استفاده از روغن هیدرولیک سنتتیک یا نیمه سنتتیک - که از ترکیبات شیمیایی پیشرفته تولید میشود - توصیه میگردد.
روغنهای سنتتیک از نظر مقاومت در برابر اکسیداسیون، دوام در دمای بالا و پایداری رنگ و بوی روغن، کیفیت بالاتری دارند و لذا برای مصارف صنعتی حساس و شرایط کاری متغیر بسیار مناسباند. علاوه بر این، شل طی سالیان گذشته با بهرهگیری از دانش فنی بهبود یافته، مدلهایی با تکنولوژیهای فاقد خاکستر (ashless) و بدون عنصر زینک (Zinc Free) عرضه کرده است. این پیشرفت عمدتا با هدف افزایش طول عمر روغن، حفاظت بیشتر تجهیزات و جلوگیری از واکنش با آلیاژهای خاص فلزات صورت گرفته است، که بهویژه در صنایع پیشرفته که از قطعات با ریزآلیاژها استفاده میشود، حیاتی است. از منظر گریدهای فنی، روغنهای هیدرولیک شل در کلاسهای ISO VG ۳۲، ۴۶، ۶۸ و بالاتر، متناسب با شرایط دمایی و فشار کاری مختلف تولید و عرضه میشوند.
گرید ISO VG ۳۲ برای دماهای پایین، ۴۶ برای شرایط متوسط و ۶۸ برای محیطهای گرم یا فشار بالا توصیه میشود. برای شرایط ویژه مثل دمای بسیار پایین یا سیستمهای پر فشار، از گریدهای خاص یا محصولات ویژه Shell Tellus S۴VX و S۲VA استفاده میگردد که خصوصیات منحصر بهفرد مطابقت با نیازهای صنعتی را دارا هستند.
ویژگیهای کیفی و تخصصی روغن هیدرولیک شل را میتوان از چند منظر مهم مورد بررسی قرار داد که هر یک نقش مستقیمی در عملکرد، امنیت و دوام تجهیزات دارند. پایداری حرارتی و شیمیایی این روغنها غالبا در رتبه اول اهمیت قرار دارند؛ چرا که تغییر دمای شدید و افزایش مکرر فشار کاری بدون افت گرانروی یا تجزیه شیمیایی، مزیت بزرگی برای سیستمهای هیدرولیک محسوب میشود.
روغن شل با ترکیب دقیق افزودنیهای ضد اکسیداسیون، خاصیت مقابله با فرایندهای تخریب مبتنی بر حرارت را داراست و لذا از تشکیل لجن، رسوب و آلودگی داخلی سیستم جلوگیری میکند. قطعه دیگری از ویژگیهای مهم این روغنها خاصیت ضد سایش (anti-wear) و ضدخوردگی است. این مزیت عمدتا بهواسطه فرمولاسیون مبتنی بر افزودنیهای زینک فری یا روی-فری حاصل شده است تا قطعاتی که در تماس با اجزای ظریفی چون پمپهای هیدرولیک یا عملگرهای دارای آلیاژ نقره یا مس قرار دارند، کمترین آسیب را ببینند.
همچنین جدول ترکیبات خطوط تولید شل نشان میدهد برای تجهیزاتی که نیاز به تمیزی سطح بالا دارند یا در مجاورت با محیطهای مرطوب فعال هستند، ضریب اطمینان بیشتری وجود دارد. دیگر ویژگی برجسته، توانایی عالی روغن شل در جداسازی آب و جلوگیری از ایجاد امولسیون است. این قابلیت اهمیت ویژهای دارد زیرا وجود آب در سیستم هیدرولیکی میتواند عامل جدی خوردگی، زنگزدگی یا خرابی باشد. روغنهای شل با عملکرد بسیار خوب در زمینه جداسازی آب، اطمینان میدهند که کارکرد سیستم حتی در مجاورت با رطوبت محیطی و آبهای سطحی همچنان پایدار و بینقص باقی بماند.
خاصیت ضدکف و رهش حباب هوا از روغن نیز از مولفههای کلیدی و تمایزدهنده است؛ عملکرد روغن در این زمینه باعث میشود که راندمان انتقال نیرو و روانکاری مختل نشود و پدیده حبس شدن هوا یا ایجاد کف که میتواند باعث کاهش کارایی و حتی آسیب به تجهیزات شود، به حداقل برسد. یکی از دلایل طول عمر بالای تجهیزات مجهز به روغن شل و کاهش دفعات سرویس، همین خاصیت ویژه است. از نقطه اقتصادی، عمر طولانی روغن و فواصل تعویض بالا نکته کلیدی در بهینهسازی هزینههای عملیاتی و نگهداری است.
شل با توسعه روغنهایی که تا چهار برابر عمر استاندارد کارایی دارند (مخصوصا در سری تلوس S۴)، موفق شده هزینههای توقف سیستم، تعویض فنی و دفع ضایعات را به شکل قابلتوجهی کاهش دهد. این امر نهتنها منجر به افزایش بهرهوری میشود بلکه نقش موثری در صیانت از محیطزیست دارد، زیرا کاهش مصرف و تخلیه روغن مستعمل از تولید پسماند صنعتی جلوگیری میکند.
کاربردهای گسترده روغن هیدرولیک شل در صنایع مختلف
دستهبندیهای متنوع محصولات شل سبب شده است که دامنه کاربرد روغن هیدرولیک شل بهگونهای شکل گیرد که تقریبا هیچ حوزه صنعتی از این محصول بینیاز نباشد. صنایع خودروسازی بهواسطه طراحی مدرن سیستمهای فرمان هیدرولیک، ترمز هیدرولیک، جکهای بالابر پرده، بالابر خودرو و ماشینآلات کششی، بهشدت وابسته به روغن هیدرولیک با کیفیت بالا هستند و شل در این زمینه با ارائه روغنهای مخصوص خودروهای سبک و سنگین، نقش موثری ایفا میکند.
در حوزه راهسازی، ساختمان و معادن، تجهیزات سنگین مانند بیل مکانیکی، لودر، بولدوزر و جرثقیلهای صنعتی برای انتقال قدرت و کنترل دقیق حرکات به روغن هیدرولیک با شاخص گرانروی مناسب و افزودنیهای ضدسایش نیاز دارند. شل با تنوع گرید و سری، پاسخگوی انواع فشار و دمای کاری این ماشینآلات است و حتی برای شرایط بسیار سخت -نظیر حفاریهای عمیق یا فشارهای متداول در صنعت پتروشیمی- راهکارهای تخصصی و مدلهای مقاوم به آتش عرضه کرده است. ویژه بودن دامنه مصرف، در صنایع فولاد و ذوبآهن، سیستمهای نیروگاهی، خطوط تولید اتوماتیک، جکها و پاورپکهای صنعتی، پرسهای تزریق پلاستیک، توربین و ژنراتور، و صنایع نفت و گاز نیز بهخوبی مشاهده میشود.