روز گذشته، چهاردهمین نمایشگاه موتورهای درون‌سوز و سامانه‌های محرکه کشور با حضور گسترده شرکت‌های بزرگ خودروسازی از جمله گروه صنعتی ایران‌خودرو، گروه خودروسازی سایپا، گروه بهمن، کرمان‌موتور، شرکت تحقیق، طراحی و تولید موتور ایران‌خودرو (ایپکو)، مجموعه‌های قطعه‌سازی و جمعی از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه پیشرانه برگزار شد.
این نمایشگاه که در فضای پرشور تبادل فناوری میان صنعت و دانشگاه برپا شده، امسال بیش از هر زمان دیگری رنگ و بوی «تحول انرژی» به خود گرفته است. در کنار نمایش نسل‌های جدید موتورهای احتراق‌داخلی، توجهات به‌حوزه خودروهای هیبریدی، تمام‌برقی و موتورسیکلت‌های نوین نیز جلب شد؛ محصولاتی که قرار است مسیر صنعت حمل‌ونقل کشور را از مصرف سوخت فسیلی به سمت انرژی‌های نو و پاک تغییر دهند.
در میان این حضور پررنگ و متنوع، غرفه شرکت «رستا موتور» یکی از متفاوت‌ترین و پربازدیدترین بخش‌های نمایشگاه بود. این شرکت به‌عنوان تولیدکننده موتورسیکلت تمام‌برقی بومی در کشور، با دو محصول ویژه و نوآورانه وارد میدان شد؛ محصولاتی که نه‌تنها با تکیه بر فناوری داخلی طراحی شده‌اند، بلکه می‌توانند آغازگر نسلی تازه از وسایل‌نقلیه دوستدار محیط‌زیست در کشور باشند.
رستا موتور؛ پیشران بومی‌سازی در دنیای برقی‌ها
رستا موتور با حضور در این نمایشگاه ماموریت خود را به‌روشنی به‌نمایش گذاشت: توسعه محصولی اقتصادی، ایمن و کارآمد با تکیه بر دانش فنی ایرانی. این شرکت با رویکردی آینده‌نگر، پروژه تولید موتورسیکلت‌های تمام‌برقی را نه صرفا یک اقدام تجاری، بلکه گامی در مسیر «خودکفایی فناورانه» و «کاهش وابستگی به سوخت‌های آلاینده» می‌داند. در سال‌هایی که سهم سوخت در هزینه حمل‌ونقل شهری رو به‌افزایش است و بحث آلودگی هوا به یکی از معضلات کلانشهرها بدل شده، حرکت به‌سمت انرژی پاک نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی ملی است.
محصولات رستا موتور بر پایه طراحی داخلی، با بهره‌گیری از الکتروموتورهای جدیدی ساخته شده‌اند که نسبت به نمونه‌های رایج در بازار، راندمان بالاتر و اتلاف انرژی به‌مراتب کمتری دارند. این شرکت در نمایشگاه امسال دو مدل از تولیدات خود را معرفی کرد:
۱. موتورسیکلت «رستا ریس» در کلاس اسپرت شهری،
۲. اسکوتر سه‌چرخ تمام‌برقی با سیستم تعلیق کنترل پایداری
پیمایش ۱۳۰ کیلومتر با یک بار شارژ؛ شاهکار مهندسی در «رستا ریس»
موتورسیکلت تمام‌برقی «رستا ریس» یکی از پروژه‌های مهندسی در بخش دوچرخ کشور است. این محصول با طراحی جسورانه و بدنه‌ای سبک اما مقاوم، به الکتروموتور ۸.۵ کیلوواتی مجهز است که توانایی رساندن موتورسیکلت به سرعت نهایی ۱۱۵ کیلومتر بر ساعت را دارد؛ عددی که برای یک موتورسیکلت برقی شهری در سطح جهانی نیز قابل توجه است. نکته قابل توجه این‌جاست که صفر تا صد این موتورسیکلت فقط 8 ثانیه زمان نیاز دارد.
اما مهم‌تر از سرعت، پیمایش ۱۳۰ کیلومتری با یک بار شارژ کامل است که نگاه بسیاری از بازدیدکنندگان را به‌خود جلب کرد. قلب تپنده این عملکرد، باتری لیتیوم-یون ۴.۴ کیلووات-ساعتی با ظرفیت ۶۰ آمپر است که انرژی لازم برای حرکت را تامین می‌کند. نکته درخور توجه این است که با وجود ظرفیت نسبتا محدود باتری، راندمان بالای الکتروموتور و کاهش چشمگیر تلفات حرارتی باعث شده این موتورسیکلت به چنین عدد چشمگیری از پیمایش برسد.
از منظر کاربری نیز «رستا ریس» تجربه‌ای مدرن از رانندگی برقی ارائه می‌دهد. دو حالت رانندگی نرمال و اسپرت برای تنظیم رفتار شتاب و مصرف انرژی طراحی شده و سیستم دنده‌عقب نیز با توجه به وزن ۱۸۹ کیلوگرمی دستگاه، برای سهولت در پارک و مانور شهری به آن افزوده شده است.
در بخش شارژ نیز این موتورسیکلت با اتصال به شارژر سریع، در یک ساعت تا ۸۰ درصد و در ۹۰ دقیقه تا ۹۹ درصد شارژ کامل می‌شود؛ موضوعی که نگرانی بسیاری از کاربران درباره زمان شارژ طولانی را برطرف کرده است.
اسکوتر سه‌چرخ؛ نوآوری بومی با سیستم کنترل تعادل
اما محصول دوم رستا موتور، توجه بسیاری از بازدیدکنندگان و حتی مهندسان را به‌خود جلب کرد؛ نخستین اسکوتر تمام‌برقی سه‌چرخ بومی کشور که با ترکیب طراحی هوشمندانه و سیستم کنترل تعادل، ایمنی و پایداری را به سطحی تازه رسانده است.
این اسکوتر با دو چرخ در جلو و یک چرخ در عقب طراحی شده تا هنگام پیچیدن یا توقف، هیچ‌گاه تعادل خود را از دست ندهد. در زمان توقف نیز این اسکوتر نیازی به جک نگهدارنده ندارد. سیستم تعلیق ویژه آن در وضعیت ایستاده قفل می‌شود و موتورسیکلت بدون کمک خارجی روی سه چرخ خود ثابت می‌ماند. این ویژگی، محصول را برای گروه‌های متنوعی از کاربران مناسب کرده است: از بانوان و جوانان گرفته تا سالمندان و حتی افرادی با محدودیت حرکتی.
از منظر فنی، اسکوتر رستا موتور به الکتروموتور ۲ کیلوواتی و باتری لیتیوم-یون ۳۵ آمپری مجهز است. این ترکیب، توان حرکت با سرعت ۶۵ کیلومتر بر ساعت و پیمایش ۶۰ کیلومتر با یک بار شارژ کامل را فراهم می‌کند. مدت‌زمان شارژ کامل باتری حدود ۳ ساعت است که نسبت به رده مصرفی این وسیله، زمان مناسبی به‌شمار می‌رود.
وزن این اسکوتر ۱۱۰ کیلوگرم است و مهندسان رستا موتور با محاسبه دقیق توزیع وزن و طراحی سیستم تعلیق نرم، حرکتی یکنواخت و بدون ضربه را برای راننده و سرنشین تضمین کرده‌اند. از منظر طراحی ظاهری نیز فرم مدرن، چراغ‌های LED کم‌مصرف و نمایشگر دیجیتال جهت اعلام وضعیت شارژ باتری، این محصول را به نمونه‌ای رقابتی در بازار داخلی تبدیل کرده است.
در نمایشگاه امسال، بسیاری از بازدیدکنندگان، این اسکوتر را به‌عنوان «وسیله‌نقلیه آینده شهرهای ایران» توصیف کردند؛ محصولی که با حذف نگرانی از زمین خوردن، سهولت استفاده را برای اقشار مختلف به‌همراه دارد و هم‌زمان نمادی از ورود فناوری‌های بومی به زندگی روزمره است.
فناوری بومی در خدمت انرژی پاک
«مهدی فهیمی» مدیرعامل شرکت رستا موتور در خصوص فناوری الکتروموتورهای این موتورسیکلت که ثبت اختراع داخل و خارج از کشور شده است، گفت: «در طراحی این پیشرانه از تکنولوژی کویل‌های دیسکی مغناطیسی بهره گرفته شده است؛ نوعی فناوری که با استفاده از مدارهای اسیلاتور فرکانس بالا و متغیر، بدون نیاز به آهنربای دائمی (پرمننت مگنت)، گشتاور مورد نیاز را ایجاد می‌کند. درعین حال حذف آهنربای دائمی هزینه تولید را کاهش داده است.»
مدیرعامل شرکت رستا موتور با اشاره به این‌که الکتروموتور این موتورسیکلت‌های تمام‌برقی بومی است، توضیح داد: «این نوع طراحی سبب شده است ۳۸ درصد از اتلاف انرژی گرمایی کاهش یابد و مصرف سیم‌پیچ‌ها تا یک‌سوم کمتر از مدل‌های مشابه باشد. نتیجه این فرآیند، موتوری است که در عین قدرت بالا، انرژی بسیار کمی مصرف می‌کند و عملا حالت «Energy Saving» را در ذات خود دارد. به بیان ساده، در این فناوری «هر وات انرژی» ارزش دارد.»
فهیمی در خصوص سیستم تعلیق اسکتور این شرکت بیان کرد: «سیستم تعلیق جلو به‌گونه‌ای ساخته شده که در هر زاویه‌ای از حرکت، حتی در پیچ‌های تند، مرکز ثقل خودرو حفظ می‌شود. نکته مهم‌تر این‌که این سامانه کاملا مکانیکی است و بدون نیاز به ژیروسکوپ الکترونیکی کار می‌کند؛ یعنی عملکردی ساده، پایدار و قابل اطمینان در شرایط مختلف جاده‌ای دارد.»
ماموریت تازه حمل‌ونقل برقی در شهر
امید محمدی، عضو هیات‌مدیره شرکت رستا موتور درخصوص طراحی و ساخت محصول ریس این شرکت گفت: «این مدل نه‌تنها برای استفاده شهری مناسب است؛ بلکه قابلیت استفاده در مسیرهای بین‌شهری کوتاه را نیز دارد. بدنه مستحکم، طراحی ارگونومیک و صدای بسیار کم در حین حرکت، تجربه‌ای متفاوت از رانندگی آرام و پاک را در اختیار کاربر قرار می‌دهد.»
محمدی با اشاره به این‌که دو محصول رستا موتور نشان داد که صنعت موتورسیکلت برقی در ایران از مرحله نمونه‌سازی عبور کرده و وارد فاز تولید تجاری شده است، اظهار داشت: «رستا موتور تمرکز خود را به عرضه مدل‌های متنوع و مقرون‌به‌صرفه برای بازار شهری قرار داده و در آینده نزدیک نسخه‌های جدیدتری از هر دو مدل را با ظرفیت باتری بالاتر و طراحی به‌روزتر ارائه خواهد کرد.»
وی افزود: «در شرایطی که بخش زیادی از آلودگی هوای شهرها ناشی از تردد موتورسیکلت‌های بنزینی است، گسترش محصولات برقی می‌تواند به‌طور مستقیم بر بهبود کیفیت هوا، کاهش مصرف بنزین و صرفه‌جویی ارزی اثر بگذارد. به همین دلیل، توسعه این صنعت نه‌تنها برای شرکت‌های خصوصی، بلکه برای سیاست‌گزاران کلان حوزه انرژی نیز اهمیت مضاعف دارد.»
عضو هیات‌مدیره این شرکت درباره چشم‌انداز آینده رستا موتور توضیح داد: «امروز ما در نقطه‌ای ایستاده‌ایم که فناوری بومی می‌تواند مسیر آینده حمل‌ونقل کشور را تغییر دهد. توسعه موتورسیکلت‌های برقی تنها به معنای ساخت یک وسیله‌نقلیه نیست؛ بلکه بخشی از راهبرد ملی برای صرفه‌جویی انرژی، کاهش آلایندگی و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان است. ما در رستا موتور تلاش کرده‌ایم تا محصولی اقتصادی، قابل اعتماد و قابل رقابت با نمونه‌های جهانی بسازیم. در فاز بعدی توسعه، برنامه داریم ظرفیت تولید را افزایش دهیم، شبکه خدمات پس از فروش را گسترش دهیم و هم‌زمان در حوزه زیرساخت شارژ سریع فعالیت خواهیم داشت.»
محمدی در پایان گفت: «باور ما این است که حمل‌ونقل پاک باید از موتورهای کوچک آغاز شود. هر موتورسیکلت برقی که وارد خیابان می‌شود، به‌اندازه چند لیتر سوخت و چند کیلوگرم دی‌اکسیدکربن در روز صرفه‌جویی می‌کند. این مسیر را با تکیه بر دانش و توان داخلی ادامه خواهیم داد.»
