رنو در همکاری با دو شریک بزرگ خود، گروه ولوو و شرکت کشتیرانی CMA-CGM، قدمی بلند در مسیر تحول خودروهای تجاری برداشته است. ثمره این همکاری، برندی تازه با نام فلکسیس (Flexis) است که ماموریت دارد ون‌های برقی مدرن، هوشمند و نرم‌افزارمحور را به مرحله تولید انبوه برساند.

پروژه فلکسیس فقط یک محصول جدید نیست، بلکه بازتعریفی از مفهوم «وسیله نقلیه تجاری» است؛ محصولی که از پایه برای دنیای برقی و متصل طراحی شده و قصد دارد حمل‌ونقل شهری را با نگاهی دیجیتال و پاک بازسازی کند.

فلسفه طراحی و هدف پروژه فلکسیس

رنو و شرکای آن بر این باورند که دوران طراحی ون‌های برقی بر اساس مدل‌های دیزلی گذشته است. در نتیجه، تصمیم گرفته‌اند از صفر شروع کنند؛ پلتفرمی کاملا جدید با ساختار تخت، موسوم به اسکیت‌بورد، که تمام اجزای فنی در بخش زیرین آن جای می‌گیرند. این تصمیم نه‌تنها فضای بار را آزاد کرده، بلکه پایه‌ای برای توسعه خانواده‌ای از خودروها با کاربردهای گوناگون فراهم کرده است.

این پلتفرم از ابتدا با معماری الکترونیکی پیشرفته‌ای توسعه یافته که بر مبنای مفهوم «خودرو تعریف‌شده با نرم‌افزار» بنا شده است. در چنین ساختاری، نرم‌افزار در مرکز هویت خودرو قرار دارد و امکان به‌روزرسانی از راه دور (OTA) برای همه اجزای اصلی فراهم است؛ از مدیریت باتری گرفته تا سیستم‌های ناوبری و ایمنی. به این ترتیب، فلکسیس تنها یک خودرو نیست، بلکه یک اکوسیستم دیجیتال متحرک است که می‌تواند در طول زمان تکامل پیدا کند.

پلتفرم اسکیت‌بورد؛ شاسی واحد برای چند ماموریت

پایه‌ اصلی پروژه فلکسیس همان پلتفرم اسکیت‌بوردی است که امکان نصب بدنه‌های متفاوت روی یک ساختار مشترک را فراهم می‌کند. در این معماری، باتری در کف خودرو جای دارد و موتور برقی، سیستم انتقال نیرو، سیستم ترمز و ماژول کنترل مرکزی، همگی در بخش زیرین جاسازی شده‌اند.

این طراحی سبب می‌شود که مهندسان بتوانند مدل‌های متنوعی با طول، ارتفاع و حجم بار متفاوت تولید کنند بی‌آن‌که نیازی به تغییر ساختار شاسی باشد. چنین انعطافی برای کاهش هزینه تولید و تسریع فرایند توسعه حیاتی است؛ زیرا به رنو اجازه می‌دهد محصولاتش را در آینده متناسب با نیاز بازار تغییر دهد.

همچنین این ساختار باعث کاهش مرکز ثقل خودرو و بهبود پایداری در حرکت شهری شده است. فلکسیس برخلاف بسیاری از رقبا، از همان ابتدا برای کاربری تمام‌برقی طراحی شده است، نه به‌عنوان نسخه‌ای تغییر یافته از مدل‌های سوختی گذشته.

فناوری و مشخصات فنی

فلکسیس از معماری ۸۰۰ ولتی بهره می‌برد که در خودروهای تجاری کم‌سابقه است. این ویژگی نه‌تنها امکان شارژ سریع‌تر را فراهم می‌کند، بلکه راندمان کلی سیستم را نیز افزایش می‌دهد. طبق اعلام رسمی، شارژ ۸۰ درصدی باتری کمتر از بیست دقیقه زمان خواهد برد؛ عددی که اگر در عمل محقق شود، گام بزرگی در افزایش بهره‌وری ناوگان‌های شهری محسوب می‌شود.

رنو دو نوع باتری برای این پروژه معرفی کرده است: نوع NMC با تمرکز بر برد طولانی (حدود ۴۵۰ کیلومتر بر اساس استاندارد WLTP) و نوع LFP برای کاربری شهری با بردی حدود ۳۵۰ کیلومتر. این انتخاب دوگانه به مشتریان ناوگانی اجازه می‌دهد متناسب با ماموریت خود، میان هزینه و برد تعادل برقرار کنند.

موتور برقی فلکسیس توان حدود ۱۵۰ کیلووات معادل ۲۰۰ اسب‌بخار و گشتاور ۳۴۵ نیوتون‌متر تولید می‌کند. رنو اعلام کرده راندمان این موتور به بیش از ۹۵ درصد می‌رسد، که برای خودرویی تجاری رقم بسیار بالایی است. افزون بر این، امکان بازیابی انرژی هنگام ترمز و حرکت در سرازیری موجب افزایش بهره‌وری انرژی در مسیرهای شهری می‌شود.

ویژگی‌های دیگری چون توانایی تامین برق برای دستگاه‌های خارجی (V2L) و بازگرداندن انرژی به شبکه (V2G) نیز در نظر گرفته شده است؛ بدین معنا که خودرو می‌تواند نقش منبع برق سیار را ایفا کند و در مواقع ضروری یا در عملیات میدانی، انرژی لازم برای تجهیزات را تامین کند.

طراحی بدنه و کاربرد شهری

در ظاهر، ون‌های فلکسیس به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که هم مدرن و آینده‌نگر باشند و هم هویت رنو را در خود حفظ کنند. خطوط بدنه ساده و هوشمندانه طراحی شده تا آیرودینامیک مطلوبی به‌دست آید و مقاومت هوا کاهش یابد.

ارتفاع کمتر از ۱.۹ متر باعث می‌شود خودرو بتواند وارد پارکینگ‌های شهری و زیرزمینی شود، در حالی که عرض ۱.۹۲ متر و طول متغیر در دو نسخه، تعادل میان فضا و چابکی را حفظ می‌کند. در نسخه کوتاه‌تر، حجم بار حدود ۵.۱ مترمکعب است و در نسخه بزرگ‌تر به ۵.۸ مترمکعب می‌رسد. این ارقام برای جابه‌جایی بسته‌ها و محموله‌های سبک شهری کاملا کافی است.

در بخش جلو، نوار LED پیوسته‌ای تمام عرض را پوشانده و لوگوی روشن رنو در مرکز قرار گرفته است؛ امضایی بصری که به‌خوبی اصالت فرانسوی پروژه را نشان می‌دهد.

سه چهره از یک خانواده

خانواده فلکسیس شامل سه مدل متفاوت است که هر کدام ماموریتی ویژه دارند اما DNA مشترکی را حفظ کرده‌اند.

ترافیک E-Tech نسخه‌ای است که بیشتر از همه به ون‌های سنتی رنو شباهت دارد. طراحی آن مدرن‌تر از نسل‌های پیشین است، اما کاربری چندمنظوره خود را حفظ کرده است. این مدل در دو طول متفاوت تولید می‌شود و برای شرکت‌های پستی، خدماتی و ناوگانی گزینه‌ای متعادل به حساب می‌آید.

گولت E-Tech نسخه‌ای است که برای تبدیل‌های تخصصی طراحی شده است. این مدل با شاسی و کابینی مشترک با ترافیک، اما با محور و سیستم تعلیق تقویت‌شده عرضه می‌شود تا برای نصب بدنه‌های خاص مانند یخچال‌دار یا آمبولانس مناسب باشد.

استافِت E-Tech کوچک‌ترین و شهری‌ترین عضو خانواده است. طراحی آن برای تحویل بسته‌های کوچک در مسیرهای کوتاه و بارگیری سریع انجام شده است. ارتفاع داخلی زیاد و درهای کرکره‌ای عقب، آن را برای ماموریت‌های «آخرین مایل» ایده‌آل می‌کند.

جالب آن‌که دو نام گولت و استافِت، برگرفته از مدل‌های کلاسیک رنو در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی هستند؛ حرکتی هوشمندانه که میان نوآوری و میراث برند پلی عاطفی ایجاد کرده است.

سرمایه‌گذاری و راهبرد تجاری

پروژه فلکسیس تاکنون بیش از ۳۵۰ میلیون یورو سرمایه جذب کرده است و قرار است در کارخانه تاریخی سندویل فرانسه تولید شود؛ همان جایی که سال‌ها محل مونتاژ مدل ترافیک بوده است.

رنو برای عرضه محصولات فلکسیس از دو مسیر استفاده خواهد کرد: شبکه فروش معمولی خود در اروپا و همچنین شبکه کامیون‌های رنو تراکس که زیرمجموعه گروه ولوو است. این هم‌افزایی میان خودروهای سبک و سنگین، دسترسی برند به بازار ناوگان‌های تجاری را گسترش می‌دهد.

در حال حاضر، چند شرکت لجستیکی اروپایی از جمله Colis Privé، DB Schenker و HIVED بریتانیا، یادداشت تفاهمی برای خرید بیش از پانزده هزار دستگاه از محصولات فلکسیس امضا کرده‌اند. این استقبال اولیه نشان می‌دهد بازار اروپا آماده پذیرش چنین ون‌های برقی هوشمندی است، به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل پاک شهری.

فلکسیس و آینده حمل‌ونقل شهری

فلکسیس صرفا پروژه‌ای برای تولید خودرو نیست، بلکه پاسخی است به یک دگرگونی بنیادی در مفهوم حمل‌ونقل. شهرهای بزرگ اروپا در مسیر حذف آلایندگی و کاهش ترافیک گام برمی‌دارند و نیازمند وسایل نقلیه‌ای هستند که پاک، هوشمند و سازگار با محیط شهری باشند.

رنو با فلکسیس می‌خواهد به‌جای فروش صرف خودرو، راه‌حل‌های یکپارچه ارائه دهد؛ از مدیریت هوشمند ناوگان گرفته تا خدمات داده‌محور و به‌روزرسانی دائمی عملکرد. به بیان دیگر، خریدار نه یک وسیله، بلکه یک سرویس بلندمدت را دریافت می‌کند.

این نگاه تازه، همان چیزی است که کارشناسان آن را آینده صنعت خودرو می‌نامند؛ جایی که مرز میان خودروساز و ارائه‌دهنده خدمات نرم‌افزاری محو می‌شود و مفهوم «وسیله نقلیه به‌عنوان سرویس» جایگزین فروش سنتی می‌شود.

اروپا در مسیر تغییر چهره حمل و نقل

فلکسیس، پروژه‌ای است که می‌تواند چهره حمل‌ونقل سبک اروپا را دگرگون کند. طراحی بومی، معماری برقی از پایه، قابلیت‌های نرم‌افزاری پیشرفته و نگاه آینده‌نگرانه، همگی نشان می‌دهد رنو و شرکایش قصد دارند ون‌های تجاری را به مرحله‌ای تازه ببرند.

اما موفقیت این پروژه نه در رونمایی‌ها، بلکه در دوام، خدمات و واقعیت اقتصادی آن سنجیده خواهد شد. اگر فلکسیس بتواند میان هزینه، بهره‌وری و اعتماد کاربران توازن برقرار کند، به الگویی برای سایر خودروسازان تبدیل خواهد شد. در غیر این صورت، ممکن است تنها به فصلی درخشان در تاریخ طرح‌های آزمایشی اروپا محدود شود.

به‌هرحال، فلکسیس یادآور این حقیقت است که صنعت خودرو در حال عبور از مرزهای گذشته است؛ مرز میان سخت‌افزار و نرم‌افزار، میان تولید و خدمات و میان خودرو و فناوری. رنو در این میان می‌خواهد نخستین شرکتی باشد که این گذار را نه فقط در گفتار، بلکه در جاده‌های شهرهای آینده به نمایش می‌گذارد.