ایرانیان مقیم خارج از کشور که ماههاست در انتظار روشن شدن ضوابط و هزینههای ورود خودرو بودند، اکنون میدانند با چه چارچوب تعرفهای مواجه هستند و آیا واردات خودرو برای آنها صرفه اقتصادی دارد یا نه.
براساس این مصوبه، حقوق ورودی خودروهای وارداتی خارجنشینها بسته به نوع پیشرانه و حجم موتور از چهار درصد برای خودروهای برقی آغاز میشود و تا ۱۶۵ درصد برای خودروهای بنزینی با حجم موتور بالا افزایش مییابد؛ اگرچه در ظاهر، باز شدن مسیر واردات توسط خارجنشینها میتواند به افزایش عرضه و تا حدی تنظیمبازار خودرو کمک کند، اما نگاهی دقیقتر به اعداد و ارقام نشان میدهد سیاستگزار این مسیر را با احتیاط و ملاحظات سنگین تعرفهای طراحی کرده است. بهویژه در بخش خودروهای هیبریدی و بنزینی کمحجم، تعرفههای تعیینشده بهمراتب بالاتر از واردات عادی است؛ موضوعی که میتواند انگیزه خارجنشینها برای ورود خودرو را کاهش دهد و اثرگذاری این سیاست بر بازار را محدود کند.
بهنظر میرسد دولت با تعرفههای تعیینی عملا تمایلی به اعطای مزیت رقابتی در این مسیر ندارد و آنچه در این زمینه اهمیت پیدا کرده، تنها حفظ منافع مونتاژکاران و شرکتهای واردکننده و همچنین ساختار فعلی بازار خودرو است. اما براساس مصوبه جدید هیاتوزیران تعرفه واردات خودرو سواری توسط ایرانیان مقیم خارج از کشور تا پایان سال ۱۴۰۵ تعیینتکلیف شده و حقوق ورودی بسته به نوع خودرو و حجم موتور از ۴ درصد تا ۱۶۵ درصد متغیر است. اقدام دیرهنگام دولت در تعیین تعرفه واردات خودرو توسط خارجنشینان این نگرانی را ایجاد کرده بود که تعرفهها تنها تا پایان سال تداوم داشته باشد که این موضوع ورود خودروهای مذکور را بیتاثیر میکرد. با این حال هیات دولت در مصوبه خود تاکید کرده؛ تعرفه واردات خودرو سواری توسط ایرانیان مقیم خارج از کشور تا پایان سال ۱۴۰۵ اعتبار دارد. براساس این مصوبه که ۱۹ آذرماه ابلاغ شده، حقوق ورودی خودروهای برقی و هیبریدی از جمله پلاگین-هیبرید و بنزینی با توجه بهحجم موتور، از ۴ درصد برای خودروهای برقی تا ۱۰۰ درصد برای خودروهای هیبریدی درنظر گرفته شده است. همچنین تعرفه خودروهای بنزینسوز نیز از ۱۱۰ درصد آغاز شده و بسته به حجم موتور تا ۱۶۵ درصد افزایش مییابد.
همچنین طبق این مصوبه عبارت «به تشخیص وزارت امور خارجه» پس از عبارت «دارای کارت اقامت» اضافه شده و در ادامه تاکید شده که بند (ج) ماده (۴) و تبصرهماده (۹) آییننامه اجرایی ماده (۱۱) قانون ساماندهی صنعتخودرو، موضوع تصویبنامه مورخ ۲۴ تیر ۱۴۰۳ موقتا لازمالاجرا نخواهد بود. بنابراین در مصوبه هیاتوزیران بنابر بند ج ماده ۴، واردات خودرو سواری با حجم موتور بالاتر از (۲۵۰۰) سیسی ممنوع است. همچنین ماده ۹ آییننامه اجرایی نیز تاکید دارد «خودروهای وارداتی موجود در مناطق آزاد تجاری - صنعتی که تا پیش از ابلاغ این آییننامه (۲۴/۰۴/۱۴۰۳) طبق مقررات موجود به طریق قانونی از مبادی گمرکی با تاریخ ساخت کمتر از پنج سال وارد کشور شده بود و در حال حاضر مجاز به تردد در مناطق آزاد تجاری - صنعتی هستند، مشروط بهپرداخت کلیه عوارض و بدهیهای مربوط و حقوق ورودی (مشتمل بر حقوق گمرکی و سود بازرگانی مصوب) و سایر ضوابط و مقررات مرتبط مجاز به پلاکگذاری ملی و تردد در سرزمین اصلی با ثبت آماری است.
این ماده نیز به صلاحدید هیاتدولت موقتا لازمالاجرا نخواهد بود. آنچه مشخص است دولت در تعیین تعرفههای خارجنشینان با حذفیاتی که پیشبینی کرده خیلی با احتیاط در این زمینه قدم برداشته است؛ بهگونهای که در این مسیر میتوانست بهعنوان یک سوپاپ اطمینان برای تنظیم بازار خودرو عمل کند؛ اما با تعیین تعرفههایی بعضا سنگین بهویژه برای خودروهای هیبریدی، با ابهام و انتقادات زیادی همراه شده است. خارجنشینها که امید داشتند با استفاده از این مسیر بتوانند خودروهایی با فناوری بالاتر و قیمت رقابتی وارد کشور کنند، حالا با ساختاری مواجه شدهاند که نهتنها امتیاز معناداری نسبت به واردات عادی ایجاد نمیکند، بلکه در برخی بخشها حتی سختگیرانهتر نیز هست.
رشد قیمت چشمگیر داخلیها
خودروهای داخلی روز گذشته رشد بهای چشمگیر ۵ تا ۹۰ میلیونتومانی را تجربه کردند. جایی که رانا پلاس ارتقا (۸۵ گانه) (۱۴۰۴) با ۹۰ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۱۱۴ میلیونتومان، شاهین اتومات (۱۴۰۴) با ۹۰ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۵۲۰ میلیونتومان، ریرا (۱۴۰۴) با ۶۰ میلیونتومان افزایش ۲ میلیارد و ۱۵۰ میلیونتومان، پژو ۲۰۷ اتومات (۱۴۰۴) با ۵۷ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۵۰۰ میلیونتومان، سورن دوگانه (مخزن بزرگ) (دریچهسیمی) (۱۴۰۴) با ۴۷ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۴۰۷ میلیونتومان و کوییک GX-R (با رینگ) (۱۴۰۴) با ۴۰ میلیونتومان افزایش ۸۴۵ میلیونتومان خریدوفروش شدند.
از طرفی خودروهای مونتاژی رشد بهای ۲۰ تا ۷۰ میلیونتومانی را تجربه کردند. جایی که کیامسی A۵ (۱۴۰۴) با ۷۰ میلیونتومان افزایش ۲ میلیارد و ۳۷۰ میلیونتومان، فونیکس آریزو ۸ اکسلنت (۱۴۰۴) با ۶۰ میلیونتومان افزایش ۳ میلیارد و ۷۵۰ میلیونتومان، فونیکس FX پریمیوم FWD (۱۴۰۴) با ۵۰ میلیونتومان افزایش ۳ میلیارد و ۱۳۰ میلیونتومان و جک SR۳ (۲۰۲۳) با ۳۰ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۹۳۰ میلیونتومان ارزشگذاری شدند.
همچنین در میان خودروهای وارداتی شاهد رشد بهای ۵۰ تا ۵۰۰ میلیونتومانی بودیم. جایی که ارزش تویوتا راوفور دو دیفرانسیل ادونچر (۲۰۲۵) با ۵۰۰ میلیونتومان افزایش به ۹ میلیارد و ۹۰۰ میلیونتومان، اوتار ۱۱ EV (۲۰۲۴) با ۴۰۰ میلیونتومان افزایش به ۱۱ میلیاردتومان، بنز C۲۰۰L (۲۰۲۵) با ۳۰۰ میلیونتومان افزایش به ۱۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیونتومان و ایرس HM۵ EREV نیمهبرقی (۲۰۲۴) با ۲۰۰ میلیونتومان افزایش به ۶ میلیارد و ۸۵۰ میلیونتومان رسید.
