به گزارش اخبار خودرو ،از بدو تولید نخستین خودرو تاکنون، این صنعت دستخوش تغییرات اساسی، چه از نظر فنی و چه از نظر طراحی قرار گرفته است که در بخش طراحی خودرو از سال ۱۹۹۰ میلادی به بعد دچار تغییرات اساسی شده و در طی یک قرن شاهد خلق طراحی‌های نادر و افسانه‌ای بوده‌ایم. اما از سال ۲۰۱۱ سیاست طراحی خودرو دچار تغییراتی شد که کمپانی‌های خودروساز هدف غایی‌شان جلب بازار بود. در سال‌های اخیر نیز با توجه به پیشرفت علم الکترونیک در صنعت خودرو و ساخت خودروهای جدیدی خارج از فرم‌های مرسوم مانند خودروهای هیبرید، الکتریکی، خودران و پرنده سبب شده است طراحی خودرو وارد فاز دیگری شود. با این مقدمه به‌سراغ مهندس علیرضا محمدزاده (طراح) رفتیم و گفت‌وگویی با موضوع بررسی آینده صنعت طراحی خودرو انجام دادیم که در پی می‌خوانید. به نظر شما آیا طراحی خودرو دارای محدودیت است و بی‌پروا نمی‌توان خودروی تهاجمی یا افسانه‌ای طراحی کرد؟ طراحی خودرو همواره دارای محدودیت بوده است که این محدودیت با حوزه مهندسی ارتباط پیدا می‌کند. با این مضمون که محدودیت‌های خاصی در مهندسی وجود دارد، محدودیت‌هایی مانند طراحی موتور، جانمایی آن، ابعاد قرارگیری و... که بر اساس آن خودرو را طراحی می‌کنند. به‌عبارتی در طراحی خودرو الگویی با مضمون تبعیت فرم از فانکشن وجود دارد و بر همین اساس همیشه طراحی براساس فرم‌ها ساخته می‌شود و مهندسی شکل می‌گیرد. با این محدودیت پیش‌بینی شما از طراحی خودروها در ۱۰ سال آینده چیست؟ تحت هیچ شرایطی نمی‌توان خارج از محدوده تکنولوژی، خودرو طراحی کرد و به جرات می‌توان گفت طراحی خودرو مطابق آن‌چه در حال حاضر معمول است، ادامه خواهد یافت. با این تفاوت که این ادامه مسیر همراه با حذف تدریجی موتورهای بنزینی و جایگزینی آن با موتورهای برقی و هیبریدی خواهد بود، زیرا امروزه جهان خودرو بیشتر به‌دنبال الکتریکی شدن است. همچنین طبیعی است که بر همین اساس فرم و پیکره خودروها تغییراتی خواهند کرد. اما نه به این معنا که خودروها به شکل کانسپت ارائه شوند، زیرا طبیعتا چنین تصوری دور از واقعیت است. باید به این نکته اشاره کرد که برخلاف آنچه ما در حال حاضر مشاهده می‌کنیم، صنعت خودرو اصولا با طراحی کانسپت‌ها تفاوت اساسی دارد. یعنی صنعتی کردن محصول (تولید انبوه) با ایده اولیه (کانسپت) تفاوت فراوان دارد. دلیل این امر هم مشخص است، زیرا ایده بدون محدودیت است، اما تولید انبوه چنین نیست. مثلا زمانی‌که یک میکروکار (خودروی کوچک) را طراحی می‌کنید برای آن یک رینگ به قطر ۱۶ اینچ در نظر می‌گیرید که در زمان صنعتی شدن، محدودیت‌ها چنین اجازه‌ای را به تولیدکننده نمی‌دهند. یا به‌طور مثال خودروهای اتولاموس، خودران و... قابلیت تولید دارند، اما تولید انبوه آنها به این سادگی نخواهد بود. پس در آینده شاهد طراحی خودروها به شکل فضایی یا عجیب‌و‌غریب نخواهیم بود؟ می‌توان این‌طور گفت که قطعا چرخ و فرمان از خودرو حذف نمی‌شود! از ۱۰۰ سال گذشته تاکنون در تمام خودروها چرخ و فرمان وجود داشته و باقی خواهد ماند. با توجه به پیشرفت سریع تکنولوژی در صنعت خودرو، قطعا نمی‌توان انتظار داشت به سرعت این عوامل زیرورو شوند. امروزه شاهد طراحی خودروهای پرنده هستیم. وضعیت در مورد این خودروها چگونه خواهد بود؟ قطعا طراحی این خودروها برای ۱۰ سال آینده نخواهد بود. به‌عنوان مثال نسل جدید ب‌ام‌و سری۷ قرار است وارد بازار شود و قطعا باید ۵ سال بماند و بعد فیس‌لیفت شود که نسخه جدید آن نیز حداقل دو سال در بازار خواهد ماند. پس می‌توان گفت که تولید خودروهای پرنده به یک یا دو دهه آینده تعلق نخواهد داشت. برای تولید یک خودروی داخلی یا ملی چه هدفی را باید دنبال کرد؟ ابتدا باید ببینیم خودرو را با کدام هدف و برای چه بازاری طراحی می‌کنیم و بازار داخل چه میزان کشش دارد که محصولی برای آن طراحی کنیم؟ این اشتباه است که بازار خودرویی داخل کشور را با کشوری مانند چین مقایسه کنیم، زیرا طراحی خودرو یکی از پر هزینه‌ترین بخش‌های خودروسازی است. اخیرا کمپانی‌های داخلی با شرکت‌های طراحی خودروی خارجی مانند شرکت پینین‌فارینا قراردادهایی بسته‌اند، آیا این مورد می‌تواند سبب رشد طراحی داخلی شود؟ همان‌طور که اشاره کردید، در چند سال گذشته شرکت‌های مطرح خارجی فراوانی در بحث فنی مهندسی، طراحی پلت‌فرم یا استایل مشاوره‌های فراوانی داده‌اند. قطعا این قراردادها سبب ارتقا می‌شود، اما اینکه فکر کنیم این ارتقا موجب طراحی یا اتفاقات عجیب‌وغریبی می‌شود، خیر چنین نیست. اصولا در قراردادهای خودرویی که بین دو شرکت بسته می‌شود، سیاست‌هایی وجود دارد که صرفا در بندهای مشترکی که بر سر آن توافق شده، اتفاقات صورت می‌گیرد و خارج از آن، به صورت اتفاقی روی نمی‌دهد. به همین منظور برای پیشرفت طراحی داخلی باید مستعدهای این حرفه در دوره‌های استعدادیابی و برای آموزش‌های تکمیلی و به‌روز در ورک‌شاپ‌ها یا کورس‌های خارج از کشور شرکت کنند. الگویی که چینی‌ها از آن پیروی کردند و اکنون موفقیت‌شان را شاهد هستیم. هم اکنون چین دانشگاهی دارد که دانشجویان آن از نظر طراحی با دانشگاه‌های آمریکایی و اروپایی برابری می‌کنند. آیا می‌توان خودروهای سبز و الکتریک برای خودروسازان داخلی طراحی کرد؟ تولید خودروهای برقی یا الکتریک و گسترش آن منوط به سیاست‌های کشورها یا تولیدکننده آنهاست. خودروی برقی از تکنولوژی پیشرفته‌‎ای تبعیت می‌کند بلکه نیازمند مواردی چون خدمات پس از فروش مناسب است. به همین منظور باید ابتدا پیچیدگی‌های این صنعت را حل و زیر ساخت‌های مناسب برای آن فراهم کنند تا مشتری اعتماد کند و به سمت این خودروها برود. از سوی دیگر به‌دلیل استفاده از سیستم‌های گران مانند باتری در این خودروها قیمت آنها بسیار بالاست که خود سد راهی بر سر خرید این خودروهاست، مگر اینکه دولت مانند کشورهایی که در این زمینه فعال هستند، طرح‌های تشویقی قرار دهد تا مردم به خرید ترغیب شوند. و نکته آخر... امروزه در صنعت خودرو یا بهتر بگویم طراحی خودرو دیگر مانند سابق شاهد طراحی‌های ‌خاص نیستیم. امروزه در صنعت خودرو و بخش طراحی اتفاقی رخ داده است که می‌توان آن‌را تمایل به بازار خواند، به این معنا که امروزه دیگر خودرویی تولید نمی‌شود که مثلا هشت سال در بازار بماند، بلکه سیاست طراحی به سمتی رفته است که بعد از دو سال دل مشتری را بزند و طرح جدیدی جایگزین آن کند. به‌عبارتی طراحی عاملی است برای بالا بردن فروش خودرو، یعنی باید خودرویی طراحی شود که به سرعت جایگزین آن را وارد بازار کند. در واقع صنعت تمام توانش را به‌کار گرفته است که به سرعت طراحی خود را دمده کند.