واردات خودرو قصه دور و درازی در کشور دارد. اوایل دهه هشتاد واردات خودرو با خودروهایی نظیر ب‏ام‏و و تویوتا آغاز شد و حال با گذشت 17سال ظاهرا بار دیگر واردات خودروهای خارجی برای چندمین‌بار ممنوع شده است. وزارت صمت در ابلاغیه‏ای ثبت سفارش و واردات ۱۳۳۹ ردیف تعرفه‏ای کالا را ممنوع کرده که خودرو نیز جزو آن و کالایی لوکس و غیرضروری محسوب شده است زیرا در جدیدترین مصوبه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی آمده است: «واردات و ثبت سفارش گروه چهارم اقلام وارداتی ممنوع است. تمامی ثبت‏ سفارش‏های قبلی نیز به موجب این قانون باطل و فاقد اعتبار است، مگر برای آن دسته از کالاهای ثبت سفارش شده‏ای که ارز آن‏ها از طریق شبکه بانکی تامین شده یا واردات آن‎ها در شرایط بدون انتقال ارز باشد.» در این ۱۳۳۹ ردیف تعرفه گمرکی کالایی، بیش از ۱۴۰۰ قلم کالا وجود دارد که شامل شش گروه کالایی عمده بوده و خودرو آماده (CBU) نیز از جمله کالاهای ممنوعه واردات تعیین شده است. شوکی دیگر به بازار خودروهای وارداتی به نظر می‏رسد این تصمیم وزارت صمت و به ‏طور کلی مجموعه دولت به منظور جلوگیری از خروج ارز برای کالاهای غیراساسی و غیرضروری و آماده‎شدن برای مقابله با تحریم‏های آمریکاست که از نیمه مردادماه سال جاری آغاز خواهد شد. ایالات متحده در پی آن است که به شکل بی‏سابقه‏ای اقتصاد ایران را تحت فشار قرار دهد. فرهاد احتشام‎زاد، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو در این باره می‏گوید:‏ در لیست مذکور اقلامی همچون خودروهای وارداتی، ادوات موسیقی، چرم گاو، غذای حیوانات خانگی و کولر گازی دوتکه دیده می‏شوند اما این ردیف‏های کالایی، فاقد مبنای یکسان ازجمله تشابه با تولیدات داخلی در راستای حمایت از تولید داخل یا برخورداری از ماهیت ارزبری مشابه هستند. رئیس هیات‎مدیره فدراسیون واردات ایران با بیان این‎که متاسفانه ممنوعیت کالاهای مندرج در لیست مذکور، سبب آشفتگی بازار به‏ویژه در حوزه خودرو خواهد شد، می‏گوید: این تصمیم در خصوص سایر اقلام نیز منجر به ایجاد جذابیت قاچاق برای آن‎ها خواهد شد که امید است تدابیر لازم برای این تهدیدها نیز اندیشیده شده باشد. اعضای انجمن واردکنندگان خودرو امروز جلسه‌ای اضطراری با همین موضوع در محل این انجمن تشکیل خواهند داد. دولت مشکل ارزی دارد در همین زمینه ولی ملکی، عضو کمیسیون صنعت، معدن و تجارت مجلس در خصوص ممنوعیت واردات خودرو به روزنامه «دنیای خودرو» می‏گوید: وقتی کشورهای آسیایی و اروپایی، واردات قطعاتی را که ما وابستگی به آن‎ها داریم ممنوع می‏کنند، چه لزومی دارد خودروهای آن‏ها را به صورت آماده خریداری کنیم. وی با بیان این‎که واردات خودرو به شکل CBU تنها به بیکار شدن کارگران کشور منجر می‏شود، در خصوص تاثیر این بخش بر صنعت خودرو می‏گوید: واردات خودروها به این شکل به میزان بالایی نبوده است، از این رو چندان بر بازار خودرو کشور تاثیرگذار نیست. سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس می‏افزاید: شاید دولت به منظور جلوگیری از خروج ارز از کشور دست به این کار زده است. به هر حال دولت مشکل ارزی دارد و برای این‎که ارز مناسب در اختیار واحدهای تولیدی قرار دهد، این راه را انتخاب کرده است. وی با بیان این‎که شاید یکی از دلایل دولت برای ممنوعیت واردات خودرو همین مساله کنترل ارز باشد، ادامه می‎دهد: البته ما هیچ دلیل منطقی برای این کار از سوی دولت نمی‏بینیم. مگر اینکه در بخش‏نامه دولت به صورت صریح دلیل این کار ذکر شده باشد. ملکی در عین حال می‏گوید: باید به این نکته هم توجه کرد که اثربخشی این ممنوعیت در بازار ایران خیلی بالا نیست. تنها 5درصد خودروهای بازار ما به صورت CBU وارد می‏شود و این موضوع ممکن است موجب بالا رفتن قیمت این خودروها شود، اما بعید می‏دانم اثر خاص دیگری در کشور ما داشته باشد. شرایط خاصی در کشور وجود دارد بستن واردات خودروها به شکل CBU در حالی انجام می‏شود که همچنان واردات به‌صورت CKD (قطعات منفصله که در داخل مونتاژ می‏شود) ادامه خواهد داشت و این گروه جایگزین خودروهای وارداتی خواهد بود. گرچه در ظاهر شاید تنها 5درصد از خودروهای بازار وارداتی باشند، اما با حذف آن‎ها رقابت برای جایگزین‎شدن اوج می‏گیرد و در این زمینه شاهد افزایش قیمت خودروهای دست‌دوم و همچنین حواله خودروهایی خواهیم بود که کارهای مربوط به وارداتشان تمام شده است. ضمن این‎که به‌طور قطع خودروهایی که به صورت CKD در کشور عرضه می‏شوند، با افزایش تقاضا و افزایش قیمت مواجه خواهند شد. به این ترتیب خودروهایی که تا پیش از این لوکس محسوب می‏شدند، در بازار خودروهای دست‌دوم حضور خواهند داشت. در این خصوص، حمید گرمابی، عضو دیگر کمیسیون صنایع مجلس نیز به روزنامه «دنیای خودرو» می‏گوید: با جدی‏ترشدن بحث تحریم‏ها، دولت و مجلس برنامه‏هایی در این زمینه دارند. بحث طرح ساماندهی بازار خودرو نیز به همین دلیل کنار گذاشته شد و مسکوت ماند. وی در پاسخ به این پرسش که آیا مجلس با دولت در این زمینه همسو است، می‏گوید: هرچند بحث ممنوعیت واردات خودرو در کمیسیون صنایع مجلس مطرح نشده است، اما مخالفتی با آن نداریم. به هر حال شرایط خاصی در کشور وجود دارد که برای مدیریت آن اختیاراتی به دولت داده شده است.