دبیر کمیته فنی صدور مجوزهای خودرویی سازمان حفاظت محیط‌زیست در این مورد می‌گوید در آیین‌نامه جدید، ملاک اسقاط انواع خودروها معاینه‌فنی تعریف شده است. به این ترتیب، به نظر می‌رسد رویکرد سازمان محیط‌زیست به از رده خارج کردن خودروهای فرسوده این است که به جای تعیین سن فرسودگی، وجود یا نبود گواهی معاینه‌فنی معیاری برای از رده خارج کردن این خودروها باشد. این در حالی است که پیشنهاد شد خودروها به جای سالی یک‌بار، سه‌بار در سال برای احراز معاینه‌فنی مراجعه کنند. از آن سو، رئیس انجمن صنفی مراکز اسقاط خودرو کشور در گفت و گو با «دنیای خودرو» می‌گوید: «این انجمن در آینده نسبت به این تصمیم اعتراض خواهد کرد.»
حدود پنج‌ماه پیش، آیین‌نامه ماده 8 قانون هوای پاک که درباره سن فرسودگی انواع وسایل‌نقلیه بود، براساس استعلام دیوان عدالت اداری از شورای نگهبان ابطال شد. به این ترتیب، طبق آیین‌نامه جدید، تعیین سن فرسودگی انواع خودرو، دیگر نه براساس سن وسایل‌نقلیه بلکه بر اساس ارائه اسناد مثبته معاینه‌فنی خودرو مقدور خواهد بود.
معاینه فنی، سه بار در سال به جای یک بار
روز گذشته، دبیر کمیته فنی صدور مجوزهای خودرویی سازمان حفاظت محیط‌زیست، درباره برخی جزییات آیین‌نامه جدید گفت: «در آیین‌نامه جدید که به هیات‌دولت ارائه شده است، پیشنهاد داده‌ایم هر خودرویی که نتواند طی دو دوره متوالی معاینه‌فنی را پاس کند، فرسوده محسوب شده و باید اسقاط شود.»
بهزاد اشجعی با اشاره به‌اینکه علاوه‌بر آنکه عددی را به‌عنوان سن فرسودگی برای انواع مختلف خودروها مشخص کرده‌ایم، به ایسنا گفت: «از این‌رو هر خودرویی که به سن فرسودگی برسد، نیاز است نظارت‌ها بر آن افزایش پیدا کند. به‌عنوان‌مثال به‌جای سالی یک‌بار، سالانه سه‌بار به مراکز معاینه‌فنی مراجعه کند.»
به‌گفته دبیر کمیته فنی صدور مجوزهای خودرویی سازمان حفاظت محیط‌زیست، این سن برای خودروهای مختلف متفاوت است. به‌عنوان‌مثال سن فرسودگی و افزایش نظارت‌ها بر خودروهای شخصی 15سال خواهد بود.
اشجعی در ادامه بابیان اینکه در کشورهای مختلف چنین روشی ملاک اسقاط خودروهاست، گفت: «به‌هرحال در کشور در زمینه معاینه‌فنی مشکلاتی وجود دارد و اعتماد 100درصدی به آن نیست، اما اکنون پیشنهاد داده‌ایم ملاک اسقاط خودروهای فرسوده، معاینه‌فنی باشد، بنابراین باید اهرم‌های نظارتی بر این مساله تقویت شوند.»
او ادامه داد: «به‌عنوان‌مثال درحال‌حاضر خودروهایی که معاینه‌فنی ندارند فقط در تهران و چند کلانشهر دیگر جریمه می‌شوند و سایر شهرها موضوع معاینه‌فنی را روی خودروهای مختلف چک نمی‌کنند. ازسوی‌دیگر نیاز است نظارت‌ها بر مراکز معاینه‌فنی بیشتر شود. بنابراین اصلاح فرآیندها ضروری است و باتوجه به نظری که دیوان عدالت اداری داده بود، معاینه‌فنی تنها راهکاری است که می‌توان برای اسقاط خودروهای فرسوده دنبال کرد.»
انجمن اسقاط خودرو اعتراض خواهد کرد
محمدحسین گودرزی، رئیس انجمن صنفی مراکز اسقاط خودرو کشور، در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌خودرو» در مورد جایگزینی معاینه‌فنی با تعیین سن فرسودگی در خودروهای فرسوده گفت: «به‌نظر می‌رسد این طرح چندان موفق نباشد، چراکه مراکز معاینه‌فنی در ایران استانداردهای بالایی ندارند و حتی برخی معتقدند می‌توان گاهی اوقات با روابط، برگه معاینه‌فنی خودروها را بدون اینکه واقعا از نظر فنی سالم باشند، دریافت کرد.»
گودرزی ادامه داد: «اگر دولت نظارت کافی بر روند معاینه‌فنی و این مراکز داشته باشد، این طرح موفق خواهد بود، اما در شکل کنونی آن، قطعا مشکلاتی وجود خواهد داشت.»
رئیس انجمن صنفی مراکز اسقاط خودروی کشور ادامه داد: «متاسفانه به‌دلیل اعمال تحریم‌ها، وضعیت خوبی بر حوزه اقتصادی کشور حاکم نیست. در این شرایط، ما نیز به‌عنوان یک انجمن صنفی، نمی‌خواهیم بر مشکلات بیافزاییم. اما اگر وضعیت عادی شود، قطعا اعتراض صنفی خود را نسبت‌به این تصمیم خواهیم داشت، چراکه همین حالا می‌توانیم علایم و نشانه‌های نبود نظارت بر حوزه خودروهای فرسوده را در آلودگی هوای شهرهای کشور، مرگ‌ومیر جاده‌ای و مصرف بی‌رویه سوخت ببینیم. ازسوی‌دیگر دولت با آنکه می‌تواند برای از رده خارج کردن خودروهای فرسوده قوانین منسجم‌تری تصویب کند و حتی از این محل درآمد هم داشته باشد اما اکنون به‌گونه‌ای عمل می‌کند که مراکز اسقاط خودرو در کشور در بحران مالی گرفتار باشند.»
با این همه، به‌نظر می‌رسد رویکرد سازمان محیط‌زیست به‌عنوان بازوی نظارتی دولت در این موضوع، تقریبا مشابه رویکرد رئیس انجمن صنفی مراکز اسقاط خودرو باشد.
اشجعی، تابستان امسال و زمانی که نخستین بار موضوع جایگزینی معاینه‌فنی با سن اسقاط در حوزه خودروهای فرسوده به میان آمد، در این مورد گفته بود: «معاینه‌فنی در کشور ما ضعیف است و اهرم نظارتی بر این موضوع نداریم. از طرفی، تعداد کمی از کلانشهرها معاینه‌فنی را برای خودروهای سواری اجباری کرده‌اند، بنابراین تا زمانی‌که زیرساخت‌های معاینه‌فنی دقیق و نظارت بر آن تشدید نشده است، نمی‌توانیم برای تعیین شاخص اسقاط روی معاینه‌فنی حساب کنیم اگر صرفا معاینه‌فنی برای تردد و فرسودگی مدنظر باشد، هیچ کدام از خودروها فرسوده نخواهند بود.»
او ادامه داد: «سن اسقاط خودرو در اروپا حدود 14 تا 15 سال است و با وجود این، سن فرسودگی را 20 سال تعیین کرده‌ایم. در حال حاضر تا تقویت زیرساخت‌های معاینه‌فنی مجبوریم به شاخص سن به عنوان شاخصی مطمئن اکتفا کنیم.»
