به گزارش «اخبار خودرو»،بخش حملونقل جادهای بهعنوان یکی از مهمترین زیرساختهای توسعه اقتصادی از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و البته نیازمند حمایتهای ویژه برای گسترش خدمات است. اﻣـﺮوزه مسائل و ﻣﺸﮑﻼت حملونقل از ﻗﺒﯿﻞ آﻟﻮدگیهای زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ، ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺮژی، اﻓﺰاﯾﺶ خسارتهای ﻣﺎدی و تلفات انسانی ﻧﺎﺷﯽاز ﺳـﻮاﻧﺢ و ﺗﺼﺎدﻓﺎت، ﻣﺸﮑﻼت ﻧﻈﺎرت و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ در حملونقل ﺑﺮونشهری، اﻓﺰاﯾﺶ زﻣﺎنهای ﺗﻠﻒﺷﺪه و روﻧﺪ رﺷﺪ ﺳﺮﯾﻊ ﺗﻘﺎﺿﺎی حملونقل بهویژه در محورهای مواصلاتی و شریانهای اصلی دﻧﯿﺎ ﺑـﻪ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﺟﺪی ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. در این میان فشار اصلی بر دوش فعالان بخش ترابری است. کامیونداران بهعنوان قشر زحمتکشی که شغل مهم و سنگینی دارند اما کسی دردها و مشکلاتشان را نمیبیند، از شرایط موجود چندان راضی نیستند. بهخصوص در دو سال گذشته که بهخاطر شرایط کرونایی کشور متحمل زیانهای زیادی شدند اما صدای آنها به جایی نرسیده است.
وضعیت خوب نیست!
طبق اعلام وزارت راهوشهرسازی تعداد ناوگان حملونقل جادهای حدود 338 هزار دستگاه و تعداد رانندگان کامیون در کشور حدود 480هزار نفر است. 65هزار دستگاه از ناوگان حملونقل باری بالای 40سال در کشور وجود دارد. البته طرح نوسازی ناوگان حملونقل جادهای در کشور فعال و با کارخانههای ماشینسازی قرارداد بسته شده است تا براساس این طرح رانندگان با دریافت تسهیلات بانکی بتوانند اقدام به تعویض و جایگزینی وسیلهنقلیه خود بکنند اما کارخانههای سازنده قرارداد نوسازی کامیونها را اجرا نمیکنند! نوسازی 65 هزار دستگاه خودرو در بخش حملونقل، در یک برنامه سهساله هدفگذاری شده است اما این روند بسیار کند پیش میرود. نوسازی این بخش، مصرف سوخت ناوگان را از حدود 60 لیتر در 100 کیلومتر به حدود 35 تا 40لیتر کاهش میدهد که صرفهجویی قابلتوجهی است.
با این حال صنف کامیونداران منتظر عملکرد بهتری از سوی دستگاههای اجرایی است.
کامیونداران که مسئولیت استراتژیکی در زمینه تامین مایحتاج زندگی مردم را برعهده دارند با مشکلات متعددی همچون افزایش قیمت قطعات یدکی خودرو، لاستیک و سایر اقلام مصرفی مواجه هستند.
تغییر نرخ ارز در چند سال گذشته، افزایش قیمت سوخت، اجرای سیاستهای غیراصولی و شتابزده بلاتکلیفی و سردرگمی برای این صنف ایجاد کرده است. نتیجه چنین عملکردی را در تابستان 97 دیدیم که کامیونداران در بسیاری از استانهای کشور اعتراض خود را به گوش مسئولان رساندند. در آن زمان دلیل اعتراض رانندگان کامیونها و خودروهای سنگین، گران شدن عوارض جادهای و لوازم یدکی بود اما هیچ پاسخ و حمایتی از سوی نهادهای مسئول دیده نشد. یکی از مشکلات رانندگان این بود که سازمان راهداری نه صدای آنان را میشنید و نه حاضر بود برای حل مشکلات آنها چارهای بیندیشد. با افزایش نرخ سوخت در آبان 98، مشکلات کامیونداران بیشتر شد، بهطوریکه برخی رانندگان بهدلیل عدم امکان خرید قطعه مورد نیاز خودرو خود یا لاستیک، مجبور بودند کامیون خود را مدتی بخوابانند و بیکار شوند! یکی دیگر از مشکلاتی که برخی رانندهها با آن مواجه هستند، موضوع بیمه (خویشفرما) و بیمه تکمیلی برای خانواده (همسر و فرزندان) است. دولت باید برای این موضوع برنامهریزی جامعی داشته باشد تا در کشور بهصورت قانون اجرا شود.
برندهای ضعیف و بیکیفیت در جاده ها
مهندس احمد پارسانژاد، کارشناس ارشد حوزه حملونقل در مورد وضعیت ترابری کشور به روزنامه «دنیایخودرو» گفت: «درخصوص وضعیت حملونقل شرایط خوبی را تجربه نمیکنیم. بیش از 30 سال است که صحبت از ایجاد و توسعه زیرساختها شده اما کی قرار است این زیرساختها ایجاد شوند؟ در بخش جادهای کمی شاهد بهتر شدن جادهها بودیم ولی الان باتوجه به مشکلات ناشی از تحریمها که باعث افت کامیونها شده، شاهد هستیم کامیونهایی در سیستم جادهای ما بهکار گرفته شدند که جان و مال هموطنانمان را تهدید میکردند. باتوجه به گران شدن برندهای معروف و استاندارد کامیون کشنده در جادهها باز هم میبینیم برندهای ضعیف و بیکیفیت رهسپار جادههای ما شدهاند. همین موضوع موجب شده است مشکلات زیادی ایجاد شود.
بهرغم این مسائل و مشکلات اما کشور ما بهدلیل انعطافپذیری در انتخاب مسیر و مقدار کالا، تعداد دفعات بارگیری کمتر، سهولت دسترسی به مراکز تولیدی، در دسترس بودن وسیله نقلیه، گسترش شبکه راههای کشور درصد بالایی از حملونقل کالا در جادههای کشور صورت میگیرد.»
پارسانژاد در مورد ظرفیت و عملکرد بخش جادهای کشور افزود: «نیاز بازار 6هزار دستگاه کامیون کشنده در سال است. در حوزه حملونقل کمبود ظرفیت نداریم، اما اهمیت آن فقط روی کاغذ بوده و عملکرد و تخصیص بودجه در حد شعار است. باید حمایتهای گستردهای صورت میگرفت تا ناوگان جادهای ما بهروز میشد. اما در عمل برعکس این قضیه اتفاق افتاد؛ جادهها توسعه پیدا کردند اما ناوگان روزبهروز فرسودهتر شد. متاسفانه وزارت راهوشهرسازی کماکان همین رویه را ادامه میدهد.»
پدیده یکسر خالی، مشکل دیگری است که وجود دارد. وی در این مورد بیان کرد: «تردد کامیونهای خالی در کشور بسیار زیاد است و این موضوع نشان میدهد سطح بهرهبرداری از داراییهایمان بسیار ضعیف است. بهایندلیل که تا حالا عرضه و تقاضا با هم متعادل نشدهاند. بهدلیل وسعت کشور این پتانسیل را داریم تا ظرفیت بسیار بالایی در حملونقل جادهای و ریلی ایجاد کنیم. ولی تحریمها شرایط را دشوار میکند. ازسویدیگر مدیران و تصمیمگیران نیز در این زمینه اقدام خاصی انجام نمیدهند. زیرا برخی مدیران بر اساس صلاحیت و شایستهسالاری در پستها و جایگاههای مدیریتی و اجرایی قرار نگرفتهاند.»