به گزارش «اخبار خودرو»،با گسترش زندگی ماشینی و افزایش روزافزون ترافیک در شهرها و جاده‌ها متاسفانه بر تعداد و شدت تصادفات رانندگی افزوده می‌شود. البته ضایعات جانی و مالی ناشی از این تصادفات بار سنگینی بر جامعه تحمیل می‌کند به گونه‌ای که میزان تصادفات عابران‌پیاده و تلفات و جراحات ناشی از آن در سال‌های اخیر بخش قابل‌توجهی از تصادفات رانندگی را به خود اختصاص داده، به‌عنوان‌مثال فقط در تهران بیش‌از 40 درصد تصادفات مربوط به عابران‌پیاده است. این اتفاقات ناگوار منجر به صدمات جزیی یا آسیب‌های شدید، نقص عضو، معلولیت و حتی مرگ می‌شوند. متاسفانه این آمار نگران‌کننده هر روز بیشتر می‌شود و مصدومان زیادی را روانه مراکز درمانی می‌کند. با این حال رعایت نکات ایمنی و پایبندی به مقررات راهنمایی‌ورانندگی می‌تواند از بروز حوادث ناگوار جلوگیری کند.
حادثه در کمین است
تصادف با عابرپیاده بسیار شایع است و روزانه در کشور اتفاق می‌افتد. اما این روزها کمتر به عوامل و دلایل این تصادف‌ها پرداخته می‌شود. دلایل این موضوع می‌تواند اجتماعی، شهری، زیرساختی و... باشد. از دید کارشناسان انتظامی علت بروز این حوادث تابعی از شرایط محیطی است. فضای اجتماعی و عمومی شهر و رفتار دیگر رانندگان وسایل نقلیه اکثریت را به سمت رفتارهای پرخطر و حادثه‌ساز سوق می‌دهد. رانندگی یک امر اجتماعی است اما تخلف هر کدام از ما قوانین متاسفانه سبب رشد آمار مصدومان، مجروحان و مرگ و میرها می‌شود.
سرهنگ‌دوم حیدریان، کارشناس ارشد تصادفات پلیس راهور ناجا در این باره به روزنامه «دنیای‌خودرو» گفت: «علاوه‌بر رعایت نکردن مقررات که از سوی دو طرف (راننده و عابرپیاده)، در برخی موارد عابران و راننده‌ها در آن نقشی ندارند. در پایتخت در برخی مناطق گذرگاه و پیاده‌روهای مناسب برای عبور و مرور در دسترس نیست. در بسیاری‌از مناطق پل هوایی وجود ندارد و شهروندان به ناچار از عرض خیابان یا بزرگراه عبور می‌کنند. با توجه به ساختار و مهندسی شهری پایتخت غیر از چند مورد، گذرگاه‌های زیرزمینی برای تردد عابران پیاده نداریم.»
وی همچنین در مورد سرعت بالای خودروها و موتورسیکلت‌ها افزود: «گاهی اوقات در معابر کم‌تردد و مشرف به مناطق مسکونی نیز احساس امنیت وجود ندارد. همواره باید نگران برخورد کودکان با خودروهای پرسرعت باشیم. سرعت مجاز تردد در خیابان‌های فرعی مجاور اماکن مسکونی، حداکثر ۳۰ کیلومتر است در حالی که خودروها با سرعتی مشابه سرعت در بزرگراه‌ها رانندگی می‌کنند و عابر را یک مانع در مسیر تردد خود می‌بینند. متاسفانه این نگاه در جامعه جا افتاده که خیابان متعلق به خودروهاست و عابر حق ندارد وارد حریم خیابان شود و اگر حادثه‌ای اتفاق بیفتد، خود او مقصر است. بارها رانندگانی را دیده ایم که به عابران معترض می‌شوند و حتی گاهی کار به درگیری هم می‌رسد! در حالی که شهر متعلق‌به همه شهروندان است و سواره و پیاده هم ندارد. در محیط‌های شهری، حق تقدم با عابر است؛ هرچند عابر هم باید نکات ایمنی را رعایت کند.»
برابر قانون در صورت عبور عابرپیاده از معابر و گذرگاه‌های ممنوع اگر حادثه‌ای رخ بدهد و عابر دچار مصدومیت یا فوت شود، در شرایطی که راننده با سرعت مجاز در حال حرکت بوده و وسیله‌نقلیه نیز نقص فنی نداشته باشد، راننده مسئول پرداخت دیه و سایر خسارات واردشده نیست. همچنین قانون در مورد وسیله‌نقلیه ضارب عابرپیاده می‌گوید در تقاطع‌هایی که مامور راهنمایی‌ورانندگی حاضر نیست یا چراغ راهنمایی یا تابلوی ایست وجود ندارد، راننده وظیفه دارد از سرعت خودرو کاسته و با سرعت مطمئن حرکت کند. ضمنا در گذرگاه و معابری که چراغ راهنمایی وجود ندارد، حق تقدم با پیاده‌هاست.
قضاوت قانونی
یک باور اشتباه حقوقی که وجود دارد، این است خودرویی که با عابرپیاده تصادف می‌کند، همیشه مقصر است و مسئول پرداخت دیه به میزان خسارت واردشده خواهد بود. این باور درست نیست زیرا مواردی وجود دارد که به‌رغم تصادف خودرو و عابرپیاده، عابر مقصر بوده و نمی‌تواند مطالبه خسارتی کند.
ممکن است شرایطی پیش بیاید که عابرپیاده و راننده وسیله نقلیه هر دو مقصر باشند. مانند اینکه عابرپیاده با وجود در دسترس بودن محل خط‌کشی یا پل عابرپیاده، از وسط بزرگراه بگذرد و راننده‌ای هم با خودرویی که نقص فنی دارد با او تصادف کند. در این صورت کارشناس فنی با بررسی محل وقوع حادثه و ارزیابی مدارک و اظهارات شاهدان، درصد تقصیر هرکدام را تعیین می‌کند که ممکن است درصد تقصیر راننده و عابر 50درصد باشد. در این صورت عابرپیاده فقط نصف خسارت خود را دریافت می‌کند.
عابران بی‌توجه به عبور از محل خط‌کشی یا پل عابرپیاده از هر نقطه از خیابان عبور می‌کنند. پس اصلی‌ترین علت تشخیص تقصیر عابرپیاده این است که ببینیم آیا از خط‌کشی عبور کرده است یا خیر. البته در محلات و معابر غیراصلی که معمولا خط‌کشی وجود ندارد، مساله متفاوت است.
اما برابر مقررات در هر نوع رانندگی خطرناکی که بدون توجه به قوانین راهنمایی‌ورانندگی انجام شود، پای راننده درمیان است. در تشخیص مقصر بودن راننده در یک سانحه باید بررسی شود آیا رانندگی او به‌گونه‌ای بوده که در وقوع تصادف و زیان به فرد مقابل نقش داشته است یا خیر.
هنگام تصادف خودرو با عابرپیاده، کارشناس تصادفات راهور ناجا این موضوع را بررسی می‌کند که هر دو طرف چگونه و تا چه میزان به رعایت مقررات پایبند بوده‌اند. به‌عنوان برای تشخیص و تعیین سهم تقصیر هر یک از دو طرف، کارشناس ابتدا باید بررسی کند معبری که در آن تصادف اتفاق افتاده، مسکونی است یا غیرمسکونی، محل تصادف بزرگراه است یا یک کوچه فرعی، آیا در آن منطقه چراغ و علایم راهنمایی و رانندگی وجود داشته یا خیر. بنابراین هنگام تصادف خودرو با عابران‌پیاده نباید عجولانه قضاوت کرد.
