به گزارش «اخبار خودرو»،خودروسازان تجاری کشور از سال 97 به بعد و پس از آن که اروپایی‌ها بازار داخلی را ترک کردند، بیش از همیشه به همکاری با چینی‌ها روی آوردند و می‌توان گفت صنعت تجاری‌سازی کشور را به دست شرکای چینی سپردند. هر چند در ماه‌های اخیر و هم‌زمان با احتمال توافق ایران با کشورهای غربی و دستیابی دوباره به برجام، این تولیدکنندگان دوباره در انتظار همکاری با خودروسازان اروپایی نشسته‌اند، اما حتی شروع دوباره این همکاری‌ها به معنای قطع همکاری با شرکت‌های چینی نخواهد بود و این به معنای استمرار همکاری تجاری‌سازان ایران و چین است. آنچه در این چهار سال بر صنعت تجاری‌سازی ایران گذشت، تجربه‌ای است که گرچه خوشایند افراد و اقشار بسیاری نبوده اما شاید چاره‌ای جز اجرای آن هم وجود نداشته است.

تحریم‌ها و استقبال تجاری‌سازان ایرانی از چینی‌ها

سال 97 بعد از لغو توافق ایران و کشورهای غربی و اعمال دوباره تحریم‌ها، ابتدا بسیاری از خودروسازان چینی نیز مجبور به توقف همکاری با ایران شدند اما بعد از مدت‌زمان کوتاهی برخلاف اروپایی‌ها راه بازگشت دوباره به بازار ایران را پیدا کردند و همین موضوعی شد تا خودروسازانی که توان توسعه و تولید خودروهای تجاری را ندارند و حتما باید متکی به دانش فنی یکی از کشورهای توسعه‌یافته باشند، از همکاری با چینی‌ها استقبال کرده و فرش قرمز خود را برای آنها پهن کنند. چینی‌ها نیز از فرصت پیش‌آمده نهایت بهره را برده و حضور خود را در تمام سگمنت‌ها بیش از پیش در ایران افزایش دادند. خودروسازان داخلی نیز هر یک به امید ادامه حیات و فعالیت خود، یکی از چینی‌ها را برگزیدند و محصولات آن‌ها را با اندکی از حجم داخلی‌سازی به کشور آورده و بعد از مونتاژ به بازار عرضه کردند.
نبود اروپایی‌ها و محبوب شدن چینی‌ها
بعد از آغاز تحریم‌ها برندهای اروپایی همچون ولووتراکس، رنوتراکس و دایملر از بازار ایران رفته و جای خود را به مدل‌هایی از جمله دانگ‌فنگ، فوتون و سی‌اندسی دادند. گرچه این برندهای چینی پیش از این نیز در بازار ایران وجود داشتند، اما بعد از خروج اروپایی‌ها بازار و صنعت به طور کامل در اختیار آن‌ها قرار گرفت. حتی بعد از آن که طی دو سال اخیر مدل‌های کارکرده اروپایی هم به بازار ایران راه یافتند، اما به‌گفته کارشناسان چینی‌ها همچنان جایگاه خود را در بازار داخلی حفظ کرده و در این بازار یکه‌تازی می‌کنند. دلیل محبوبیت چینی‌ها در کشور را می‌توان در گام نخست نبود اروپایی‌ها و عدم رقابت کافی در بازار کشور دانست. نبود برندهایی که سال‌ها محبوب ایرانی‌ها بوده‌اند، بازار را از حالت رقابتی خارج کرده و فضای کافی در اختیار چینی‌ها قرار داده است تا در این بازار تک‌تازی کنند.
صرفه ‌اقتصادی خرید محصولات چینی برای مشتریان ایرانی
موضوع دیگری که چینی‌ها را در بازار ایران ماندگار کرده؛ صرفه اقتصادی آن‌ها در مقایسه با مدل‌های صفر و کارکرده اروپایی است. با توجه به آن که قدرت خرید مردم در سال‌های اخیر به شدت کاهش یافته، دور از انتظار نیست که متقاضیان خودروهای تجاری به دنبال خرید مدل‌هایی با قیمت‌های کمتر باشند. از این رو چینی‌ها از نظر قیمتی توجه برخی خریداران را به خود جلب کردند. بنابراین هزینه کمتر شاید دلیل دیگری برای همکاری با چینی‌ها در ایران باشد. چینی‌هایی که کمتر هدف تحریم‌های آمریکایی‌ها حداقل در بخش خودروهای تجاری قرار می‌گیرند و دست بازتری برای حضور در بازار خودروهای سنگین ایران دارند. به نظر می‌رسد طی سال‌های آینده و در صورتی که خودروسازان اروپایی هم دوباره به بازار ایران برگردند همچنان جزو اولویت‌های اصلی خودروسازان داخلی خواهند بود و این بار خودروسازان همه تخم‌مرغ‌های خود را در سبد اروپایی‌ها قرار نمی‌دهند.
رقابت شانه‌به‌شانه چینی‌ها در بازار ایران
طی سال‌های اخیر خودروسازان ایرانی چند استراتژی برای همکاری با چینی‌ها برگزیده‌اند. برخی به صورت مستقیم خودرو از یک برند چینی وارد کرده‌اند و برخی از پلت‌فرم چینی‌ها استفاده کرده و گروهی نیز سعی در خرید قطعاتی مانند گیربکس و موتور از چینی‌ها و نصب روی محصولات قبلی داشته‌اند. در این بین به نظر می‌رسد طی سال‌های آینده رقابت بین چینی‌ها در بازار ایران بیش از پیش شود. بازار خودروهای تجاری ایران درحال‌حاضر استقبال خوبی از محصولات جدید چینی‌ها که به لحاظ کیفیت و طراحی بسیار پیشرفت‌ کرده‌اند، داشته است. بنابراین پیش‌بینی می‌شود در آینده بین شرکت‌های چینی برای حضور در بازار ایران رقابت بیشتری ایجاد شود. ضمن این‌که به‌نوعی چینی‌ها به رقابت با محصولات اروپایی نیز وارد شده‌اند. در صورت رفع تحریم‌ها و بازگشت خودروسازان مطرح اروپایی به ایران، این بار کار برای آن‌ها در بازار آسان نخواهد بود و باید رقابت بیشتری با خودروسازان و محصولات چینی داشته باشند.
احتمال سرمایه‌گذاری و داخلی‌سازی بیشتری برای کسب بازار تجاری ایران
رفع تحریم‌ها این بار می‌تواند مزایای بیشتری برای صنعت خودروهای کاروتجاری ایران داشته باشد. چرا که نگاه خودروسازان ایرانی به مقوله تولید متفاوت از گذشته است و خودروسازان به دنبال به دست آوردن یک پلت‌فرم و همچنین افزایش عمق داخلی‌سازی محصولات هستند. بنابراین صرف یک مونتاژ ساده نمی‌تواند خودروسازان را راضی کند. به‌نظر می‌رسد در آینده نه‌چندان دور کسب سهم بیشتر از بازار بزرگ خودروهای تجاری در ایران مستلزم سرمایه‌گذاری بزرگ و افزایش داخلی‌سازی توسط شرکت‌های مختلف خواهد بود. بازار احتمالا در اختیار شرکتی قرار خواهد گرفت که بتواند سرمایه‌گذاری بیشتری انجام داده و هزینه‌های تولید را به پایین آورد.