به گزارش «اخبار خودرو»،درحالی‌که با دستور وزارت صمت، عرضه خودرو در بورس‌کالا متوقف شده است، نمایندگان کمیسیون صنایع مجلس به دنبال قانونی کردن این شیوه فروش محصولات برای خودروسازان داخلی هستند. هفته گذشته ۲۳۰ دستگاه خودرو متعلق به یکی از شرکت‌های بخش خصوصی آماده عرضه در بورس‌کالا شد که با دستورالعمل جدید معاون حمل‌ونقل وزارت صمت به رئیس بورس کالا، این عرضه انجام نشد.
در این نامه تاکید شده بود؛ وظیفه تنظیم بازار خودرو برعهده ستاد تنظیم بازار گذاشته شده و همه خودروها اعم‌از محصولات بخش دولتی و خصوصی، مشمول این ماجرا هستند. بورس کالا نیز با توجه به ابهام وارده، عرضه خودروهای موردنظر را تعلیق کرد و حالا قرار است شورای‌عالی بورس در این مورد تصمیم بگیرد. در این خصوص، علی موسوی؛ عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس به روزنامه «دنیای‌خودرو» گفت: «در واقع زمانی که خودرو در بورس کالا عرضه می‌شود، در شرایط رقابتی و برآمده از سازوکار عرضه و تقاضا، خودرو به خریدار می‌رسد، این به معنای حذف واسطه‌گری و بسترهای غیرشفاف از بازار خودرو است.
با سازوکار بورس، موقعیت‌های رانت‌زا از چرخه بازار خودرو حذف می‌شوند و امکان بروز دوباره رانت از بین می‌رود.» این در حالی است که دیگر نمایندگان خانه ملت نیز معتقدند؛ شفافیت در عرضه محصولات خودروسازان تنها راه چاره برای خروج از بن‌بست این صنعت بزرگ کشور است. در همین راستا؛ جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز معتقد است؛ «با سازوکار بورس کالا موقعیت‌های رانت‌زا از چرخه بازار خودرو حذف می‌شوند و امکان بروز دوباره رانت از بین می‌رود.»
قادری در ادامه افزود: «فروش خودرو در سامانه‌ای شفاف، راهکاری است که به‌واسطه آن موضوع حذف رانت برجسته می‌شود و امکان بروز دوباره ویژه‌خواری در بازار خودرو از بین می‌رود. با عرضه خودرو در بورس کالا بخش عمده نگرانی‌ها از بین خواهد رفت، چراکه تمام نقل‌وانتقالات و میزان خرید و فروش در بستر بورس کالا، شفاف و قابل‌رصد است.» باتوجه به این موضع مجلس نشینان، به نظر می‌رسد طی روزها و هفته‌های آینده شاهد کشمکش‌هایی بین دولت و مجلس بر سر عرضه خودرو در بورس کالا خواهیم بود و باید منتظر ماند و دید پیروز میدان کیست و کدام طرف می‌تواند حرف خود را برکرسی بنشاند. وزارت صمت درحال‌حاضر شیوه قیمت‌گذاری دستوری را در خودروسازی دنبال می‌کند و ستاد تنظیم بازار مسئولیت تعیین قیمت‌ها را برعهده دارد. از طرفی، این وزارتخانه با تعریف سامانه یکپارچه خودرو، همه خودروسازان را ملزم به فروش محصولات‌شان در این سامانه کرده، این در حالی است که اگر عرضه خودرو در بورس کالا طبق آنچه مجلسی‌ها می‌گویند، تبدیل به قانون شود؛ خودروسازان می‌توانند محصولات خود را در بورس کالا عرضه کنند. به اعتقاد کارشناسان، حداقل فایده عرضه خودرو در بورس کالا برای خودروسازان این است که محصولات آن‌ها از زیان‌دهی خارج خواهد شد.
مجلس همچنان از عرضه بورسی خودرو حمایت می‌کند-جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس
عرضه محصولات خودروسازان در بورس کالا چه مزیتی برای بنگاه‌های فعال در این صنعت خواهد داشت؟
شفاف‌سازی لازمه فروش محصولات در بورس کالا بوده و به دلیل همین سازوکار بورس کالا است که باید اجازه داد عرضه خودرو در بورس تقویت شود و توسعه یابد. چرا که خطاها و اشتباه‌های نحوه عرضه خودرو با سازوکار بورس رفع می‌شود و مجلس همچنان از طرح عرضه خودرو در بستر بورس کالا حمایت می‌کند. همان‌طور که شاهد بودیم؛ ۲۸اردیبهشت‌ماه اولین مرحله عرضه خودرو در بورس کالا بود. در این مرحله عرضه خودروها با تقاضای کمتر در بورس کالا عرضه شدند و هجوم سرمایه‌های به این بازار کنترل شده بود.
اگر دولت مخالف عرضه محصولات خودروسازان در بورس کالا باشد، راهکار پیشنهادی شما برای ایجاد شفافیت در صنعت خودرو چیست؟
خودرو هم باید مانند محصولات بالادستی آن یعنی آهن، مس و پتروشیمی در بورس عرضه شود. اگر دولت قبول نکند خودرو در بورس کالا عرضه شود، با طرح این موضوع در صحن، آن را به شکل قانون درخواهیم آورد. سازوکار شورای رقابت یعنی قیمت‌گذاری دستوری و نیز قرعه‌کشی با نتیجه مثبتی همراه نبوده و به‌کارگیری این اقدامات بیشتر منجر به ایجاد التهاب در بازار شده است. این در حالی است که از ابتدا هم تصمیم مجلس، عرضه خودرو در بورس کالا بوده است.
کارشناسان صنعت خودرو معتقدند عرضه خودرو در بورس کالا مانع هجوم سرمایه‌ها به این صنعت خواهد شد. آیا بازهم شاهد عرضه خودرو در بورس کالا خواهیم بود؟
کمیسیون صنایع پیگیر ادامه عرضه خودرو در بورس کالاست و اگر با دولت به توافق برسد، این اتفاق رخ خواهد داد. در غیر این صورت، مجلسی‌ها به دنبال قانونی‌کردن عرضه خودرو در بورس کالا خواهند رفت. به‌صورت کلی باید گفت؛ زمانی که ظرفیت و زیرساخت‌های بازار سرمایه را در اختیار داریم و می‌توانیم برای کمک به صنعت خودرو از آن بهره ببریم، چه لزومی دارد از روش بخت‌آزمایی استفاده شود؟
آیا واردات خودرو به ازای صادرات قطعه و خودرو می‌تواند گره از مشکل نیاز ارزی و نقدینگی صنعت خودرو و زیرمجموعه‌های آنان باز کند؟
صادرات تنها منحصر به تامین بخش‌های فنی نیست، بلکه نیازمند برخی تعاملات سیاسی و اقتصادی بین‌المللی بوده و وابسته به سیاست‌های کلان کشوری و نوع تعهدات و قراردادهای بین کشورهاست و از این مسیر، بسترهای مناسب برای صادرات فراهم می‌شود. بدین ترتیب اقدام در سطح کلان، مسیر را برای اقدام در سطح خرد هموار می‌سازد.
ابزارهای بورس کالا؛ مکمل عرضه فیزیکی برای کشف قیمت-علی موسوی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس
خودروسازان طی چند سال گذشته بابت فروش محصولات با نرخ مصوب زیان بسیاری را متحمل شده‌اند. به نظر شما عرضه چهارچرخ‌ها در بورس کالا چه مزیتی برای صنعت خودرو به دنبال خواهد داشت؟
عرضه خودرو در بورس کالا برای خودروساز فرصت بی‌نظیری بوده و بهتر است از این فرصت به نحو احسن بهره گرفته شود. آنچه که برای عرضه خودرو در بورس کالا تنظیم شده، موقعیت بی‌نظیری است تا خودروساز بتواند محصولات خود را در بورس کالا با قیمت تمام‌شده به همراه سود متعارف عرضه کند.
برخی کارشناسان معتقدند تغییر شیوه‌های فروش و تحمیل قیمت به خودروسازان مانع ارتقای سطحی کمی و کیفی محصولات در این صنعت شده است. به نظر شما آیا خودروسازان نیز با عرضه محصولات خود در بورس کالا موافق هستند؟
خودروسازان نباید فرصت شکل‌گرفته برای عرضه خودرو در بورس کالا را از دست دهند. استفاده صنعت خودرو از ظرفیت‌های بازار سرمایه و به‌خصوص از سازوکار شفافی مانند بورس کالا باعث شفافیت معاملات خودرو و گزارش‌دهی آن‌ها می‌شود. زیرا در گذشته فقط خودروسازها می‌دانستند به چه کسانی خودرو فروختند و سایر نهادهای ناظر برای اطلاع از جزئیات آن باید مسیر بوروکراتیک را طی می‌کردند، ولی درحال‌حاضر اطلاعات محصولی که در بورس کالا معامله می‌شود، در بازار موجود است و این موضوع به شفافیت معاملات کمک می‌کند.
با توجه به این‌که خودروسازان در تامین نیاز متقاضیان طی چند سال گذشته موفق نبوده‌اند، برخی کارشناسان معتقدند عرضه محدود در بورس کالا تغییر محسوسی در بازار خودرو به وجود نخواهد آورد. به نظر شما آیا شیوه فروش محصولات خودروسازان در بورس کالا عطش بازار به خرید خودرو را کاهش می‌دهد؟
با عرضه پرحجم خودروهای تولیدی کشور در بورس کالا و باتوجه به شفافیت سازوکار معاملاتی و نیز مشخص‌بودن همه داده‌های آماری و روند کشف قیمت‌ها، تابلوی بورس می‌تواند به مرجع رسمی قیمت خودرو تبدیل شود و می‌توان از ابزارهای مالی هم در حوزه تامین مالی خودروسازان بهره گرفت. به عبارتی، سرمایه‌های مزاحم به دلیل شفافیت مجبورند از این بازار بروند و میزان تقاضا واقعی خواهد شد. نکته قابل توجه این است که در کنار عرضه فیزیکی خودرو در بورس کالا می‌توان از سایر ابزارهای موجود در بورس کالا مانند ابزارهای سلف موازی استاندارد و قراردادهای آتی و آپشن نیز برای معامله محصول استفاده کرد. زیرا این ابزارها می‌توانند به کشف قیمت صحیح نیز کمک کنند.
به نظر شما عرضه محصولات در بورس کالا میزان تقاضا خودرو را کاهش خواهد داد؟
در همین تجربه اخیر شاهد ریزش تقاضا بودیم؛ اگر بازار بداند میزان تولید خودروساز چقدر است و خودروساز نیز بداند چه میزان تقاضا در بازار برای محصول وجود دارد، شفافیت و تعادل ایجاد می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که ابزارهای موجود در بورس کالا مکمل عرضه فیزیکی خودرو برای کشف قیمت هستند. در تمام بازارهای دنیا نیز عرضه فیزیکی، بخش کوچکی از ارزش معاملات را تشکیل می‌دهند و عمدتا ابزارهای شفاف مالی تعیین‌کننده قیمت کالاها هستند. زیرا تنها در این صورت قیمت صحیح کشف می‌شود.
