دکتر سید شهریار زینی، مدیر گروه توسعه فناوری‌های نوین خودرویی ستاد حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری

ایمنی در رانندگی و ارتقای سطح آن در خودرو و سیستم‌های حمل‌ونقل مساله بسیار مهمی است که بسیاری از خودروسازان مطرح این مهم را به‌واقعیت بدل کرده‌اند. اگرچه تا دو دهه قبل به‌این مقوله کمتر توجهی می‌شد، اما از سال ۲۰۰۰ میلادی به‌بعد با ورود علم الکترونیک به‌صنعت‌خودرو و پیشرفت این بخش شاهد ظهور تکنولوژی‌های هوشمند در این عرصه هستیم. یکی از فناوری‌های های-تک در این زمینه سیستم هوشمند رانندگی خودکار یا  autonomous است.

بخش پایانی - این سیستم فوق پیشرفته در ۵ سطح ارزیابی می‌شود که تا ‌امروز از چهار سطح آن به‌صورت تولید انبوه در خودروسازی جهان استفاده شده است. بر این اساس و با عنایت به‌این موضوع خودروسازان کشورمان در این بخش مهم از همتایان خود تا حد زیادی عقب افتاده‌اند و مهم‌ترین رویداد این بخش در مهرماه سال جاری برگزار خواهد شد. در ادامه بخش دوم مصاحبه با دکتر شهریار زینی، مدیر گروه خودرویی ستاد حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری را می‌خوانید.


رویداد فناورانه خودروهای آینده ۲ تا چه میزان می‌تواند در ارتقای دانش و کیفیت تولیدات گروه خودروسازی سایپا موثر باشد؟

در دوره مدیریت جدید گروه خودروسازی سایپا به‌مقوله کیفیت اهمیت زیادی داده می‌شود. یعنی شما به‌خوبی می‌توانید مشاهده کنید که یکی از دغدغه‌های مدیرعامل محترم گروه خودروسازی سایپا، رفع عیوب و نواقص اندک محصولات خود و گل سرسبدشان یعنی خودرو شاهین است. درحقیقت خودرو شاهین خودرو بسیار زیبا، جذاب و ایمنی است که طراحی چنین سدانی برای صنعت‌خودرو کشورمان افتخار است. این‌که هر خودرویی که به‌تازگی طراحی و تولید شده، خالی از عیب و نقص نباشد عادی است.

بنابراین گروه خودروسازی سایپا به‌خوبی برنامه‌ای در نظر گرفته تا عیوب و نواقص اندک خودرو شاهین را برطرف کند. از سوی دیگر این استراتژی در سایر محصولات این خودروساز نیز به‌کار گرفته شده است.

گروه خودروسازی سایپا با پلت‌فرم ملی که در اختیار دارد و با توجه به‌این‌که مالکیت معنوی آن متعلق به‌این خودروساز است، برنامه‌ بسیار جامع و خوبی را برای بهره‌گیری از توان دانش‌بنیان‌ها در سطح ملی دارد. ما به‌عنوان معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری می‌توانیم صحه‌گذاری کنیم که این مقوله صرفا جنبه تبلیغاتی نداشته و واقعیت دارد.

براین اساس می‌توانیم شاهد افزایش سطح فناوری خودروها باشیم. درواقع این فعالیت یک زنجیره است. البته این‌که ما تصور کنیم اگر یک شرکت دانش‌بنیان در کنار گروه خودروسازی سایپا قرار بگیرد، مساله کیفیت خودروها به‌کلی حل می‌شود، ساده‌انگارانه‌ است. بنابراین برای ارتقای بخش کیفیت در هر خودروسازی به‌حمایت‌های بسیاری نیاز است.

ما انتظار داریم که سازمان‌هایی مانند صندوق‌ نوآوری و شکوفایی، بانک‌ها، صندوق توسعه ملی و امثال این سازمان‌ها، به‌این عرصه ورود کنند و به‌بخش اعتباری مساله کمک کنند. چراکه گروه خودروسازی سایپا به‌شکل حرفه‌ای کار خود را پیش می‌برد و باید تمام سازمان‌ها کمک کنند تا اگر در زمینه زیرساخت‌ها و تجهیزات نیازهایی وجود دارد، آن‌ها را شناسایی و برطرف کنند.

همچنین منابع مالی نیز باید به‌خوبی تامین شود تا این زنجیره همان‌طور که اشاره کردم، شکل منظمی به‌خود بگیرد و منجر به‌رشد و شکوفایی در صنعت‌خودرو شود. این نکته را نیز باید بیان کنم که نقش وزارت صنعت، معدن و تجارت نباید فراموش شود؛ چراکه این وزارتخانه در این زمینه نقش بسیار مهمی دارد.

همکاری گروه خودروسازی سایپا با شما چطور بوده است؟

درپاسخ به‌این سوال باید گفت این درایت بالای مدیریت فعلی گروه خودروسازی سایپاست که دغدغه‌های خود را بر ارتقای کیفی و گسترش به‌کارگیری فناوری‌ها متمرکز کرده است. در این زمینه باید از مدیریت ارشد مرکز تحقیقات و نوآوری سایپا جناب آقای مهندس عذبی تشکر کنم. زیرا ایشان همکاری مناسبی در این زمینه با معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری برای این رویداد داشته و رویکرد و نگاه مدبرانه این شخص در زمینه پیشرفت گروه خودروسازی سایپا بسیار موثر بوده است. روزی نبوده که او با شرکت‌های دانش‌بنیان جلسه نداشته باشد و با آن‌ها در تعامل نباشد. چنین رویکردی در صنعت‌خودرو کشورمان بی‌نظیر است. در نظر داشته باشید که در بسیاری از مواقع در محافل گفته می‌شود که سیستم باید کار کند. این مساله صحیح است. اما در کشورمان علاوه‌بر سیستم، افراد نیز بسیار موثر هستند.

سال ۲۰۲۰ شاهد رونمایی نخستین خودرو ترکیه با نام توک بودیم که به‌آخرین سطح فناوری‌های روز مجهز بود. از طرفی در ۵ سال اخیر شاهد عرضه محصولات جدیدی از دو خودروساز بزرگ کشور مانند دنا، تارا، ری‌را، شاهین، آریا و اطلس هستیم. با در نظر گرفتن برگزاری این رویداد، این مهم تا چه‌میزان می‌تواند محصولات دو خودروساز بزرگ کشور را به‌چنین فناوری‌های به‌روزی تجهیز کند؟

واقعیتی که ما باید بپذیریم این است که شاید این روزها از عبارت‌هایی مانند دهکده جهانی استفاده شود که کشور ما در آن هیچ جایگاهی ندارد. فارغ از انگیزه‌های سیاسی که برای آن وجود دارد، واقعیت این است که برای کاهش هزینه‌های تولید، تمام صنایع در زنجیره جهانی تعریف می‌شوند. ناگفته نماند که به‌عنوان مثال یک دستگاه هواپیما در ۱۰ یا حتی ۵۰ نقطه جهان ساخته می‌شود؛ یا حتی اگر قرار باشد یک دستگاه هواپیما در داخل کشوری تولید شود، قطعات‌ آن درچند شهر مختلف ساخته می‌شود. این مقوله برای تولید خودرو نیز صادق است؛ درحقیقت خودرو در زنجیره جهانی تعریف می‌شود تا هزینه تولید به‌شدت کاهش یابد. بر این اساس فناوری‌های خودرو نیز در شبکه جهانی در حال گسترش تعریف می‌شوند.

باتوجه به‌این مساله، این موضوع مطرح می‌شود که به‌راحتی نمی‌توان از چنین مقوله‌ مهمی عبور کرد. البته آن‌چه گفته شد بهانه‌ای برای توجیه برخی مشکلات نیست، اما به‌هر حال واقعیت دارد. ما در معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری فناوری‌های نوین خودرویی را رصد می‌کنیم و قرار نیست که چه به‌درست یا نادرست یا به‌حق یا نا به‌حق کمپانی‌های خودروسازی را تخریب کنیم یا بی‌چون و چرا از آن‌ها حمایت کنیم.

با صراحت بیان می‌کنم که خودروسازان کشورمان به‌زنجیره صنعت‌خودرو جهان متصل نیستند. این مساله ناشی از تحریم‌های ظالمانه بوده که در این صنعت تاثیر چشمگیری داشته است. بر این اساس خودروسازی کشورمان عقب نگه داشته شده است. سوال این است که آیا با توجه به‌چنین شرایطی باید دست روی دست گذاشت؟ درپاسخ باید گفت خیر. اما اعتقاد بنده این نیست که سطح فعلی خودروسازی کشورمان خوب است؛ کما این‌که در این زمینه مقام معظم رهبری نیز به‌دغدغه‌های‌شان اشاره فرمودند.

بر این اساس نواقصی در صنعت‌خودرو ما وجود دارد و فاصله زیادی با رضایت مردم داریم. اما مسیر ما رو به‌رشد است. همان‌طور که اشاره کردم، بنده به‌طراحی خودرو شاهین افتخار می‌کنم. با وجود آن‌که متاسفانه تخریب‌های بسیاری درمورد این خودرو صورت گرفته است. به‌مخاطبان و هر فردی که «دنیای‌خودرو» را مطالعه می‌کند، پیشنهاد می‌کنم رانندگی نسبتا کوتاهی با خودرو شاهین داشته باشد. چراکه خودرو شاهین بسیار جذاب، با طراحی جوان‌پسند، با فضای مناسب برای سرنشینان، ایمن و به‌روز است. اگر بتوانیم از قوای محرکه بهتری نیز برای این سدان جذاب استفاده کنیم، می‌تواند حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد. هرچند که گروه خودروسازی سایپا در یک برنامه‌ریزی کاملا دقیق و درست پیشرانه EC۵ پلاس و گیربکس CVT را برای شاهین در نظر گرفته است.

ما امیدواریم در آینده نزدیک گیربکس AT اتوماتیک و دوکلاچه DCT نیز برای این خودرو به‌روز استفاده شود. بنده تجربه رانندگی با شاهین را دارم و ‎به‌نظرم خودرو شاهین هیچ‌چیز از یک خودرو به‌روز در کلاس هیوندای اکسنت کم ندارد. در این بخش اضافه کنم که

آقای دکتر منوچهر منطقی به‌نکته‌ بسیار مهمی اشاره کرده و گفته است: «بسیاری می‌گویند که سابقه صنعت‌خودرو کشورمان ۵۰ ساله است. شاید از شروع آن ۵۰ سال گذشته باشد؛ اما در این ۵ دهه هزاران چالش و مشکل به‌این صنعت ورود کرده است. از جمله این مشکلات و چالش‌ها می‌توان به‌جنگ تحمیلی اشاره کرد. زیرا بسیاری از خطوط تولید خودرویی کشورمان در بمباران‌هایی که صورت گرفت از بین رفت. علاوه‌بر این چالش و مشکل، تحریم‌ها و مساله‌های بسیاری پیرامون این صنعت وجود داشته که با آن سروکار داشتیم.»

در این‌جا این سوال مطرح می‌شود که آیا کشورهایی مانند ترکیه که به‌صورت مرتب در زنجیره تامین خودروسازی فعالیت کرده‌اند و قطعه‌سازان آن‌ها جزو بهترین قطعه‌سازان جهان قرار هستند، این دغدغه‌ها را داشته‌اند؟ پاسخ آن کاملا مشخص و واضح است. به‌نظر بنده اگر چالش‌ها و مسائلی که بیان کردم در صنعت‌خودرو کشورمان وجود نداشت، خودروسازی کشورمان وضعیت بهتری داشت. اما همان‌طور که بیان کردم نباید این مساله‌ها بهانه‌ای برای عدم‌پیشرفت و شکوفایی خودروسازی کشورمان باشد. در این زمینه نیز مقام معظم رهبری رضایت نداشته و بیان کردند که دغدغه ایمنی و کیفیت باید برطرف شود. بنابراین باید خودرو جدید و به‌روز به‌بازار عرضه شود و خودروهای ایمن و در شأن مردم ایران به‌تولید برسد.

همچنین اگر به‌آن‌چه گفته شد توجه کافی شود، دیگر نظر مردم به‌واردات خودرو جلب نمی‌شود. اما بی‌توجهی به‌این مساله همچنان ‌اشتیاق مردم را برای واردات افزایش می‌دهد و درنهایت رضایت از قیمت و کیفیت خودروهای تولیدی درسطح پایینی است.

آیا رویداد مهرماه سال جاری می‌تواند در ارتقای سطح کیفیت محصولات خودروسازان تاثیرگذار باشد؟

این مهم بیشتر متمرکز بر موضوع کیفیت است. به‌عنوان مثال درمورد یکی از خودروسازان داخلی که تیراژ بالایی در تولید دارد، یکی از دوستان مطرح می‌کرد که خودرویی را از نمایندگی تحویل گرفته بوده که به‌مقصد نرسیده و روغن‌موتور خودرو شروع به‌نشتی کرده است! این مساله به‌معنای واقعی با توجه به‌فرآیندهای کیفی جالب نیست. بنابراین ما امیدواریم که بتوانیم با امثال این رویدادها، مشکلی از صنعت‌خودرو را برطرف کنیم. همین که این رویداد تلنگری باشد و حتی یک شرکت دانش‌بنیان را بتوانیم به‌حلقه فناوری‌های نوین خودرویی متصل کنیم تا این شبکه نوآوری در داخل کشور شکل گیرد، به‌سمت موفقیت صنعت‌خودرو حرکت کرده‌ایم.

باتوجه به‌این‌که شعار سال جاری دانش‌بنیان است، در رویدادی که قرار است مهرماه امسال برگزار شود، آیا گروه خودروسازی سایپا به‌معنای واقعی به‌شرکت‌های دانش‌بنیان کمک خواهد کرد تا این شرکت‌ها بتوانند محصول یا دستاوردی را که دراختیار دارند به‌صنعت‌خودرو وارد کنند؟

گروه خودروسازی سایپا نسبت به‌این مساله پیش از سال ۱۴۰۱ دورخیز کرده است و یکی از کارهای بسیار ارزشمندی که این گروه خودروسازی در این بخش انجام داده، بحث میزهای ساخت داخل و نمایشگاه دائمی قطعات و تجهیزاتی است که پیش‌تر اعلام کرد و از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان بهره برده است. اگر این مساله را این خودروساز در نظر نمی‌گرفت، از پیچ خطرناک تحریم‌ها هرگز عبور نمی‌کردیم. اما آن‌چه اهمیت دارد و انتظار فعلی خودروسازی کشور است، نیازهای کف تولید خودروسازان است.

در این بخش نیازهایی مانند محصولات پتروشیمیایی، نیازهایی که به‌قطعات پرمصرف خودروها مربوط می‌شود و قطعات الکترونیکی (ECUها) باید به‌صورت کامل برطرف شود. چراکه این موارد منجر به‌ورود خودروسازان ما به‌فناوری‌های سطح بالاتر می‌شود. ما انتظار داریم سطح خودران یک و دو را در صنعت‌خودرو کشورمان راه‌اندازی کنیم تا حداقل روی خودروهای سواری تولیدی کشورمان نصب شوند. این مهم دور از انتظار نیست؛ چراکه خودرو شاهین با تمام ویژگی‌های جدید و امکانات به‌روزی که دارد، به‌راحتی می‌تواند به‌سیستم هشدار نقاط کور، هشدار انحراف از مسیر، سامانه پیشگیری از برخورد و سیستم ترمز اضطراری خودکار مجهز شود.

این موارد در توان علمی کشور می‌گنجد و به‌راحتی می‌توان به‌این سمت و سو حرکت کرد. بنابراین امیدواریم با حضور افراد بسیار موثر در ساختار صنعت‌خودرو کشورمان مانند مهندس محمد تیموری، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا و مهندس عذبی در مرکز تحقیقات و نوآوری سایپا شاهد این اتفاق مهم باشیم.

رویداد مهرماه سال جاری با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و گروه خودروسازی سایپا برگزار خواهد شد. این موضوع تا چه‌میزان می‌تواند در ارتباط صنعت و دانشگاه تاثیرگذار باشد و سبب ورود افراد مستعد و نخبه به خودروسازی کشور شود؟

دغدغه‌ای که همواره در خودروسازی حاکم است، این است که فردی که قرار است از دانشگاه فارغ‌التحصیل و به‌صنعت وارد شود، آن‌چه آموخته کاربردی نیست. البته دانشجویان هر آن‌چه آموخته‌اند فاقد ارزش یا کاربرد نیست. اما برای بهره‌وری بالاتر باید در این زمینه تغییرات اصولی صورت گیرد. این مهم نیز نباید فراموش شود که ساختارهای سنتی را باید کنار بگذاریم؛ زیرا وقتی ما می‌خواهیم از فناوری نوین استفاده کنیم، بنابراین نیاز به‌فرآیندهای نو خواهیم داشت. ما نمی‌توانیم با فرآیند سنتی، فناوری نوین داشته باشیم. در علم مدیریت، فناوری یا مدیریت تکنولوژی (که رشته تخصصی بنده است) ما مطرح می‌کنیم که دو نوع فناوری داریم؛ فناوری نرم و سخت. وقتی درباره فناوری گفته می‌شود، نگاه‌ها به‌فناوری سخت است. ما باید از فرآیندی استفاده کنیم که طبق آن‌چه شما مطرح کردید، دانشگاه ساختارهای سنتی را کنار بگذارد و وارد این عرصه شود. خوشبختانه در این رویداد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را در کنار خودمان داریم و تمام دانشگاه‌های تراز اول تهران و کشور و پارک‌های علم و فناوری را به‌خط کردیم و با آن‌ها رایزنی کردیم که در این رویداد حضور داشته باشند.

به‌عنوان سوال پایانی اگر این رویداد دستاوردی داشته باشد، شامل خودروهای سنگین و تجاری هم می‌شود؟

در این رویداد روی خودروهای سنگین سرمایه‌گذاری نکردیم؛ اما روی خودروهای تجاری بررسی‌هایی انجام خواهیم داد. یکی از عواملی که ما را در این رویداد همراهی می‌کند، شرکت زامیاد است و از برنامه‌های خوبمان این است که زمینه برای ظهور پیکاپ‌های برقی فراهم شود. در این راستا از دیگر همراهی‌کنندگان این رویداد شرکت مپناست و این شرکت اخیرا پیکاپ جدید و جذابی طراحی و تولید کرده است و امیدواریم با استفاده از ظرفیت‌هایی که در شرکت مکو گروه مپنا و در کنار آن همراهی گروه خودروسازی سایپا و مرکز تحقیقات و نوآوری سایپا و همچنین شرکت زامیاد وجود دارد، شاهد ظهور پیکاپ‌های برقی و الکتریکی در صنعت‌خودرو باشیم.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 17 =